«Καλόν εστίν τα οικεία κοσμείν και σώζειν»
Στην Θεσσαλονίκη, στο ιστορικό κοιμητήριο της Ευαγγελίστριας, σε κεντρικό σημείο του, δεσπόζει μια μαρμάρινη στήλη που ύψωσε η Μακεδονική Φιλεκπαιδευτική Αδελφότης προς τιμήν των ηρώων του Μακεδονικού Αγώνα. Στην στήλη αυτή διαβάζουμε και τα εξής ονόματα: Λίλη Βλάχου, Αικατερίνη Χατζηγεωργίου, Βελίκα Τράικου, Αγγελική Φιλιππίδου. Ανήκουν σε τέσσερις δασκάλες, σε τέσσερις «δασκαλίτσες» του Αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Και ο υποκορισμός «δασκαλίτσες» δεν είναι υποτιμητικός. Το αντίθετο. Διατρανώνει την λεβεντιά τους και υποδηλώνει το νεαρόν της ηλικίας τους, τα δεκαοκτάχρονα νιάτα τους. Δεν είναι μόνο αυτές. Κι άλλες πολλές ηρωίδες δασκάλες κοσμούν το Εικονοστάσι του Γένους.
Ποιος τις ξέρει; Ποιος γνωρίζει την ατίμητη προσφορά τους; Μήπως ενδιαφέρθηκε ποτέ το υπουργείο νεοταξικής Εκπαίδευσης να αναδείξει τον αγώνα τους; Αστεία πράγματα!! Αναζητώ μια ελάχιστη νύξη και αναφορά στο βιβλίο Ιστορίας της Στ΄Δημοτικού, στο οικείο κεφάλαιο. Εις μάτην. Αγνοούνται πλήρως οι ηρωίδες της Παιδείας.
Έχω ενώπιόν μου το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Επέλαση του εθνομηδενισμού και ξεπουλήματος των τιμαλφών μας. «Συνωστίζονται» όλα τα οστεοφυλάκια της αφιλοπατρίας, για να απαλλάξουν την Ιστορία «από την μισαλλοδοξία και την ξενοφοβία», όπως γράφουν. Οι προσεγγίσεις πλέον θα είναι πολυπολιτισμικές και διαπολιτισμικές, διότι «μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην κατανόηση και αποδοχή της ετερότητας και στην άρση των πολιτισμικών και φυλετικών στερεοτύπων…», διαβάζουμε στην σελ. 10. Πίσω από αυτές τις λέξεις-στερεότυπα, ετερότητα, πολυπολιτισμός-κρύβονται εθνοδολοφονικές αναθυμιάσεις, οι οποίες θα μαγαρίσουν όσια και ιερά της ιστορίας μας.
Να υπενθυμίσω και το εξής για τα σχολικά βιβλία, τα οποία αντικατοπτρίζουν τον συνεχή κατήφορό μας στου «κακού τη σκάλα». Στον Ανθολόγιο της Στ΄ Δημοτικού, προ του 2006, φιλοξενούνταν δύο κείμενα εμβληματικά του Μακεδονικού Αγώνα. Το πρώτο με τίτλο «Ο Παύλος Μελάς», από την βιογραφία της γυναίκας του ήρωα, Ναταλίας Μελά. Αναφερόταν στην στιγμή του θανάτου του αντρειωμένου. Το δεύτερο ήταν απόσπασμα από τα «Μυστικά του Βάλτου» της Πηνελόπης Δέλτα, της «εθνικίστριας», όπως την χαρακτήρισε ένα μέλος της επιτροπής – του… εκτελεστικού αποσπάσματος καλύτερα – για τα νέα προγράμματα της Ιστορίας.
Τα δύο αυτά κείμενα, άνθη μυρίπνοα του αγώνα για την Μακεδονία, τα πέταξαν έξω «οι καντιποτένιοι» (Μακρυγιάννης), για να μπει κείμενο, για παράδειγμα, με τίτλο «Η καρδιά ενός ποντικού», όπου διαβάζουμε φράσεις κρανιοκενείς του τύπου: «Ένα βράδυ η γιαγιά μου κάπνιζε το μαύρο της πούρο, ενώ εγώ μισοκοιμόμουν μακάρια στη ζεστή αγκαλιά της». Όσοι δάσκαλοι, όσοι αγωνιστές, βγάζουν φωτοτυπία τα σπουδαία κείμενα και τα δίνουν στους μαθητές τους για να αρωματιστούν. Τα «μαύρα πούρα» της γιαγιάς και λοιπά… φούμαρα, ας τα καπνίσουν οι συγγραφείς τους. Τω καιρώ ετούτω, οι δάσκαλοι αναγκάζονται να διδάξουν τον Μέγα Αλέξανδρο να ανταγωνίζεται σε ηρωισμό την… Κοκκινοσκουφίτσα (σελ. 39, τετρ. Εργασιών β΄, Στ΄Δημοτικού). Τω καιρώ εκείνω, στέκονταν όρθιες οι δασκάλες, και μάθαιναν στα ελληνάκια ότι «μια φορά κι έναν καιρό σε τούτα τα δοξασμένα χώματα ζούσε ο βασιλιάς Αλέξανδρος, που σκόρπισε το φώς και τον ελληνικό πολιτισμό στα πέρατα του κόσμου. Μια φορά και έναν καιρό από τούτα τα άγια χώματα διάβηκε ο Απόστολος Παύλος, σαν ήρθε να φέρει το φώς του Χριστού στην ήπειρό μας…». Δίδασκαν και πολεμούσαν. Στο ένα χέρι την κιμωλία, στο άλλο το καριοφίλι. Γράμματα κι άρματα, έτσι επιβίωσε το Γένος μας. «Γράμματα που διαβάζουνε/οι αγράμματοι και αγιάζουνε» (Ελύτης), και άρματα αντρειωμένων που «δεν πρέπει να πουλιώνται/μον΄ πρέπει τους στην εκκλησιά/εκεί να λειτουργιώνται».
Μια από τις τέσσερις ηρωίδες δασκάλες είναι και η Αικατερίνη Χατζηγεωργίου. Έμαθαν την δράση της οι Κομιτατζήδες και αποφάσισαν την εξόντωσή της, έναντι μεγάλης αμοιβής. Το Ελληνικό Κομιτάτο την κρύβει σε χωριό της Γευγελής. Όμως στις 14 Οκτωβρίου του 1904 την ανακαλύπτουν στο σπίτι που κρύβεται. Αρνείται να παραδοθεί και για τέσσερις ώρες πολεμά μόνη της το κομιτατζίδικο σκυλολόι. Βλέποντας ότι ματαιοπονούν βάζουν φωτιά στο σπίτι. Όλοι οι υπόλοιποι ένοικοι βγαίνουν έξω και δολοφονούνται. Η Αικατερίνη, μεγαλομάρτυς του Γένους, δεν παραδίδεται. Γίνεται λαμπάδα φωτεινή, αναστάσιμη…
Τέτοιες γυναίκες, που μας μιλούν μες από το μνήμα, αποθαύμαζε και ο μεγάλος μας ποιητής, που χάραξε με την άφθαστη πένα του, για πάντα την παρουσία τους:
«Ιδού αυτές οι γυναίκες φέρονται θαυμαστά, αυτές είναι μεταλλόψυχες και λένε ότι μαθαίνουν από μας, δεν δειλιάζουν, μολονότι τους επάρθηκε η ελπίδα που είχαν να γεννήσουν τέκνα για τη δόξα και την ευτυχία. Εμείς λοιπόν μπορούμε να μάθουμε από αυτές και να τις λατρεύουμε έως την ύστερην ώρα». (Δ. Σολωμός, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», σχεδιάσμα Β΄).
Η θυσία της Αικατερίνης συγκλόνισε τον λαό. Ο ποιητής Γ. Στρατήγης, της έγραψε ποίημα. Δεν προλάβαιναν τότε οι σπουδαίοι ποιητές να γράφουν επαίνους ποιητικούς για κατορθώματα και θυσίες. «Στέφανος και για τον Δράμας/τον παπά τον ήρωά μας», ο Σουρής, για τον εθνοϊερομάρτυρα Χρυσόστομο. «Σε κλαίει λαός/πάντα χλωρό να σειέται το χαρτάρι», ο Παλαμάς για τον Παύλο Μελά. «-Παιδιά μου γιατί χύνετε δάκρυα με τόση λαύρα/κι όλο φοράτε μαύρα στο έρμο αυτό σχολειό/-Έκαψαν την δασκάλα μας Βούλγαροι δολοφόνοι/κι έχουμε μείνει μόνοι…», ο Στρατήγης για την Αικατερίνη Χατζηγεωργίου. Από τον Όμηρο ακόμη η παλληκαριά υμνείται. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν η μάνα γεννούσε αγόρι, εύχονταν στους γονιούς: «Να σας ζήσει, να γίνει καπετάνιος, να του γράψουν και τραγούδι». Τώρα οι διανοούμενες… λόξες, μπουκωμένες από επιδοτήσεις, κατάντησαν ξεσκονίστρες της εξουσίας.
Τα οστά, τα ιερά, της δασκάλας μεταφέρθηκαν από την σκλαβωμένη στους Σκοπιανούς, Γευγελή, την δεκαετία του ΄40, από πατριώτη δάσκαλο, στο γνωστό χωριό Ειδομένη του ν. Κιλκίς, όπου ανηγέρθη και περικαλλές μνημείο-ηρώον. Σήμερα είναι δε οικτρή κατάσταση, ιδίως μετά τα περιβόητα γεγονότα στην Ειδομένη.
Παρακάτω φαίνεται το ίδιο μνημείο.Στην αριστερή φωτογραφία σήμερα και στη δεξιά πριν από πενήντα χρόνια. Η τότε Ελλάδα, με την έντιμον πενίαν της, την αρχοντιά, την φιλοκαλία και το φιλότιμο του λαού. Και δίπλα, το σημερινό δανειοσυντήρητο και υποτελές κρατίδιο, των πλουτοκρατών και της δουλοπαροικίας, ένας βορβορότοπος πολιτικών σαλταδόρων.
Eρώτηση: Yπάρχουν σχολεία, σύλλογοι εκπαιδευτικών, ανά την χώρα, που φέρουν κάποιο όνομα συνήθως επιφανούς Έλληνα. Δεν γνωρίζω να υπάρχει κάποιο σχολείο ή σύλλογος που να επέλεξε το όνομα μιας δασκάλας ηρωίδας του Μακεδονικού Αγώνα. Προφανώς κάποιοι θα μειδιάσουν. Τι σχολείο να ονομαστεί; Εδώ ξεπουλήθηκε το όνομα...
Δημήτρης Νατσιός
δάσκαλος-Κιλκίς
