Παιγνίδι αμοιβαίου στοιχήματος με ποδοσφαιρικούς αγώνες, από τα αρχικά γράμματα των λέξεων Προγνωστικά Ποδοσφαίρου. Απαιτεί από τον παίκτη πρόβλεψη και τύχη. Στην Ελλάδα έκανε την εμφάνισή του την 1η Μαρτίου 1959.
Η ιδέα ανήκε στον Κωνσταντίνο Γ. Καραμανλή, ο οποίος θέλησε να αξιοποιήσει προς όφελος του κρατικού ταμείου την εγγενή αδυναμία του Έλληνα προς τον τζόγο και να τη συνδυάσει με την αγάπη του για το ποδόσφαιρο. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50, η μόνη διέξοδος για τον τζογαδόρο ήταν η χαρτοπαιξία και δευτερευόντως τα υπό κρατική εποπτεία λαχεία. Τώρα θα του δινόταν μία ακόμη διέξοδος, επ’ ωφελεία και του κοινωνικού συνόλου. Η πρόθεση του Καραμανλή, όταν δημοσιοποιήθηκε, ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών από την αντιπολίτευση, κεντρώα και αριστερή, που τον κατηγόρησε για ανηθικότητα και διαφθορά, αποκαλώντας τον πρωθυπουργό του τζόγου.
Το 1958 ιδρύθηκε ο Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ), ένας αποκεντρωμένος δημόσιος οργανισμός, που ανέλαβε τη διοργάνωση του παιγνιδιού, αντιγράφοντας το ιταλικό TotoCalcio.
Την Κυριακή 1η Μαρτίου 1959 έγινε ο πρώτος διαγωνισμός. Χιλιάδες Έλληνες ανταποκρίθηκαν και έσπευσαν στα λιγοστά τότε πρακτορεία να προβλέψουν την έκβαση 12 αγώνων με τα σημεία 1, 2, Χ και να καταθέσουν τον οβολό τους. Ανάμεσα στους αγώνες δέσποζε το ντέρμπι των αιωνίων, στο οποίο επικράτησε ο Ολυμπιακός με 2-0.
Συνολικά, στον πρώτο διαγωνισμό συμπληρώθηκαν 213.670 στήλες και οι εισπράξεις ανήλθαν σε 1.004.778 δραχμές. Από τη διαλογή που ακολούθησε, βρέθηκε ένα και μοναδικό 12άρι, που ανήκε στον Αθηναίο δικηγόρο Νίκο Πάσσαρη και κέρδισε 228.360 δραχμές, ποσό ιδιαίτερα σημαντικό για την εποχή. Την επομένη, ο κύριος Πάσαρης ήταν το πρόσωπο της ημέρας και πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες. Στους μεγάλους χαμένους του πρώτου δελτίου, οι διεθνείς παίχτες του Παναθηναϊκού Λάκης Πετρόπουλος και Βαγγέλης Πανάκης, οι οποίοι είχαν προβλέψει νίκη της ομάδας τους επί του Ολυμπιακού κι έτσι περιορίστηκαν στις 4.757 δραχμές που πήρε ο καθένας από τους 47 11άρηδες.
Το νέο παιγνίδι αγκαλιάστηκε αμέσως από τον κόσμο κι έγινε η μοναδική πηγή εσόδων για τον Ελληνικό Αθλητισμό για τα επόμενα 31 χρόνια, ο «αιμοδότης του ελληνικού αθλητισμού», όπως λεγόταν. Χάρη στην εμφάνιση και την επιτυχία του ΠΡΟ-ΠΟ δημιουργήθηκε η Α’ Εθνική Κατηγορία από την περίοδο 1959 – 1969, το πρώτο ενοποιημένο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου στην Ελλάδα. Τον Μάρτιο του 1965 προστέθηκε και 13ος αγώνας και οι κατηγορίες των νικητών αυξήθηκαν σε τρεις: 13ρηδες, 12ρηδες και 11ρηδες.
Από το 1990 ο ΟΠΑΠ άρχισε να προσφέρει νέα παιχνίδια στην πελατεία του (Λόττο, Στοίχημα, Κίνο κ.ά.), με αποτέλεσμα την υποχώρηση του ΠΡΟ-ΠΟ. Η προσπάθεια του Οργανισμού να το αναζωογονήσει (Σούπερ 13, ΠΡΟΠΟ 14&7) δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Σήμερα, το μερίδιό του στον τζίρο του ΟΠΑΠ δεν ξεπερνά το 3%. Ο παίκτης του 21ου αιώνα ζει και αναπνέει για το Στοίχημα και το ΚΙΝΟ.
Σχετικά…
Ο ελληνικός κινηματογράφος έπιασε αμέσως τον λαϊκό σφυγμό και την ίδια χρόνια με την έναρξη του ΠΡΟΠΟ μας έδωσε την πρώτη ταινία με σχετικό θέμα. Πρόκειται για την κωμωδία του Γιάννη Δαλιανίδη Λαός και Κολωνάκι, με ήρωα έναν άφραγκο γαλατά (Κώστας Χατζηχρήστος), που πιάνει την καλή με ένα 12κάρι και φλερτάρει μια καταχρεωμένη γόησσα του Κολωνακίου (Ρίκα Διαλυνά), η οποία τον γλυκοκοιτάζει για τα λεφτά του.