Κλεμάν Αντέρ: Ένα τεράστιο μυαλό – Ο «πατέρας της αεροπορίας»

Ο Κλεμάν Αντέρ (γαλλικά: Clément Ader‎, 2 Απριλίου 1841 – 3 Μαΐου 1925) ήταν Γάλλος εφευρέτης και μηχανικός ο οποίος γεννήθηκε στο Μυρέ του Ωτ-Γκαρόν (προάστιο της Τουλούζης) και πέθανε στην Τουλούζη. Έγινε γνωστός κυρίως για το πρωτοποριακό του έργο στην αεροπορία.

Ο Αντέρ ήταν καινοτόμος τόσο στην ηλεκτρολογία και τη μηχανολογία. Σπούδασε αρχικά ηλεκτρολογία, και το 1878 βελτίωσε το τηλέφωνο που εφηύρε ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ. Στη συνέχεια εγκατέστησε το τηλεφωνικό δίκτυο στο Παρίσι κατά το 1880.
Το 1881, εφηύρε το θεατρόφωνο, ένα σύστημα τηλεφωνικής μετάδοσης όπου οι ακροατές λάμβαναν ένα ξεχωριστό κανάλι ήχου για κάθε αυτί, δίνοντας τη δυνατότητα για στερεοφωνική αντίληψη της ομιλίας των ηθοποιών με μία συσκευή. Αυτή η εφεύρεση έδωσε τη δυνατότητα για την πρώτη στερεοφωνική μετάδοση παραστάσεων όπερας, σε απόσταση μεγαλύτερη των 3 χιλιομέτρων το 1881.
Το 1903, σχεδίασε έναν κινητήρα V8 για τον αγώνα Παρίσι-Μαδρίτη, αλλά αν και κατασκευάστηκαν τρεις ή τέσσερις, κανένας εξ αυτών δεν πωλήθηκε.
Πρωτότυπα αεροσκάφη
Μετά από αυτά, στράφηκε στο πρόβλημα της μηχανοκίνητης πτήσης και μέχρι το τέλος της ζωής του αφιέρωσε πολλά χρήματα και χρόνο στο πρόβλημα αυτό.
Χρησιμοποιώντας τις μελέτες του Λουί Πιερ Μουγιάρ (1834–1897) σχετικά με το πέταγμα των πουλιών, κατασκεύασε την πρώτη του ιπτάμενη μηχανή το 1886, την Éole. Είχε σχήμα νυχτερίδας και τροφοδοτούνταν από μια ελαφριά ατμομηχανή δικής του εφεύρεσης, με 4 κυλίνδρους η οποία απέδιδε ισχύ 20 ίππων και κινούσε έναν έλικα με 4 λεπίδες. Ο κινητήρας είχε απέδιδε 4 κιλά ανά κιλοβάτ. Οι πτέρυγες είχαν άνοιγμα 14 μέτρων. Το συνολικό βάρος του αεροσκάφους ήταν 300 κιλά.

Στις 9 Οκτωβρίου 1890 ο Αντέρ επιχείρησε να πετάξει με το Éole. Οι ιστορικοί της αεροπορίας του πιστώνουν την προσπάθεια αυτή ως μηχανοκίνητη απογείωση και μη ελεγχόμενο άλμα περίπου 50 μέτρων σε ύψος περίπου 20 εκατοστών. Ο Αντέρ επίσης διεκδίκησε την πίστωση για την απογείωση του Éole.
Ο Αντέρ άρχισε την κατασκευή ενός δεύτερου αεροσκάφους το οποίο ονόμασε Avion II, το οποίο αναφέρεται επίσης ως Zephyr ή Éole II. Οι περισσότερες πηγές συμφωνούν πως οι εργασίες για αυτό το αεροσκάφος δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, και εγκαταλείφθηκαν για χάρη του Avion III. Ο μεταγενέστερος ισχυρισμός του Αντέρ πως πέταξε με το Avion II τον Αύγουστο του 1892 σε απόσταση 100 μέτρων στο Σατορύ του Παρισιού, δεν έγιναν ποτέ ευρέως αποδεκτός.

Η εξέλιξη που πραγματοποίησε ο Αντέρ προσέλκυσε το ενδιαφέρον του υπουργού πολέμου της Γαλλίας, Σαρλ ντε Φρεζινέ. Με την υποστήριξη του Γραφείου Πολέμου της Γαλλίας, ο Αντέρ σχεδίασε και κατασκεύασε το Avion III. Είχε σχήμα μιας μεγάλης νυχτερίδας, κατασκευασμένης από ύφασμα και ξύλο, με άνοιγμα πτερύγων 15 μέτρων, εξοπλισμένο με δύο κινητήρες ελκτικής διάταξης τεσσάρων λεπίδων, εκ των οποίων ο καθένας τροφοδοτούνταν από μια ατμομηχανή 30 ίππων.
Χρησιμοποιώντας κυκλικές ράγες στο Σατορύ, ο Αντέρ πραγματοποίησε δοκιμές τροχιοδρόμησης στις 12 Οκτωβρίου 1897 και δύο μέρες αργότερα προσπάθησε να πετάξει. Μετά από σύντομη διαδρομή η μηχανή ανατράπηκε από μια ριπή του αέρα, περιέστρεψε τις ράγες και σταμάτησε. Μετά το συμβάν αυτό ο Γαλλικός Στρατός διέκοψε την χρηματοδότηση, αλλά διατήρησε τα αποτελέσματα κρυφά. Η επιτροπή δημοσίευσε τις επίσημες αναφορές τον Νοέμβριο του 1910, αναφέροντας πως οι επιχειρούμενες πτήσεις του Αντέρ δεν ήταν επιτυχείς.
Βιβλίο για την αεροπορία
Ο Κλεμάν Αντέρ παρέμεινε ενεργός στην εξέλιξη της αεροπορίας. Το 1909 δημοσίευσε το L’Aviation Militaire (Πολεμική Αεροπορία), ένα αρκετά γνωστό βιβλίο το οποίο εκδόθηκε δέκα φορές τα πέντε χρόνια πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι γνωστό για την θεωρία του σχετικά με τις αεροπορικές πολεμικές επιχειρήσεις και τις προβλέψεις του για τις μορφές των σύγχρονων αεροπλανοφόρων, τα οποία θα διέθεταν επίπεδο κατάστρωμα απογειώσεων, μιας υπερδομής σε σχήμα νησιού, με ανελκυστήρες καταστρώματος και υπόστεγα.
Η ιδέα του για την κατασκευή ενός αεροπλανοφόρου μεταβιβάστηκε στον Ναυτικό Ακόλουθο της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Παρίσι και στη συνέχεια ακολούθησαν οι πρώτες δοκιμές στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Νοέμβριο του 1910.
Ένα σκάφος μεταφοράς αεροσκαφών είναι απαραίτητο. Τα σκάφη αυτά θα κατασκευαστούν με πολύ διαφορετικό τρόπο από αυτά που χρησιμοποιούνται τώρα. Αρχικά το κατάστρωμα θα καθαριστεί από οποιαδήποτε εμπόδια. Θα είναι επίπεδο, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο πλάτος χωρίς να διακινδυνεύονται οι γραμμές της πλώρης, και θα μοιάζει με πεδίο προσγείωσης.
— Clément Ader, L’Aviation Militaire, 1909
Επιρροή
Ο Αντέρ ακόμη θεωρείται σημαντικός πρωτοπόρος για τις πρώιμες απόπειρες του για μηχανοκίνητη πτήση, και το αεροσκάφος του έδωσε στη γαλλική γλώσσα τη λέξη avion για τα βαρύτερα από τον αέρα αεροσκάφη. Το 1938, η Γαλλία εξέδωσε ένα γραμματόσημο προς τιμήν του. Η Airbus ονόμασε έναν από τους χώρους συναρμολόγησης της στην Τουλούζη προς τιμήν του. Ο Κλεμάν Αντέρ αναφέρεται ως «ο πατέρας της αεροπορίας».
wikipedia