Γαλέριος -Από βοσκός αυτοκράτορας και λάτρης της Θεσσαλονίκης

Ο Γάιος Γαλέριος Βαλέριος Μαξιμιανός Αύγουστος (Gaius Galerius Valerius Maximianus, 250 – 5 Μαΐου 311) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 305 έως το 311. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, βοηθούμενος από τον Διοκλητιανό, πολέμησε εναντίον της αυτοκρατορίας των Σασσανιδών καταλαμβάνοντας την πρωτεύουσά τους Κτησιφώντα το 299. Αν και ήταν ένθερμος αντίπαλος του Χριστιανισμού, έδωσε τέλος στις διώξεις όταν εξέδωσε ένα διάταγμα ανοχής το 311.

Φωτογραφία: By Shinjirod – Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4116605
O Γαλέριος (260-311) ήταν ιλλυρικής καταγωγής. Oι γονείς του ήταν χωρικοί και ο ίδιος, πριν αναρριχηθεί στην ανώτατη ιεραρχία του ρωµαϊκού στρατού, ήταν βουκόλος (ποιµένας). Ο Γαλέριος υιοθετήθηκε και διορίσθηκε Καίσαρας (293‑305 µ.Χ.) από τον ∆ιοκλητιανό, την 1η Μαρτίου του 293 µ.Χ., αναλαµβάνοντας την προστασία των ανατολικών συνόρων της αυτοκρατορίας. Επακολούθησε ή κατ’ άλλους, προηγήθηκε ο γάµος του µε την κόρη του ∆ιοκλητιανού Γαλερία Ουαλερία.
Μετά την παραίτηση του ∆ιοκλητιανού από το αξίωµα του, την 1η Μαίου του 305 µ.Χ., ο Γαλέριος ανακηρύχθηκε Αύγουστος στη Νικοµήδεια (305‑311 µ.Χ.).
Η ανέγερση των ανακτόρων στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε στο τέλος του 3ου µ.Χ. αιώνα, όταν ο Γαλέριος ολοκλήρωσε την εκστρατεία του κατά των Περσών, νικώντας τον βασιλιά τους Ναρσή στην Αρµενία (298 µ.Χ.). Μετά τη σηµαντική αυτή νίκη, η οποία είχε ως επακόλουθο τη σύναψη ειρήνης µε εξαιρετικά επωφελείς για τους Ρωµαίους όρους, ο αυτοκράτορας επέστρεψε στη Βαλκανική (299 µ.Χ.) και όρισε ως έδρα του τη Θεσσαλονίκη.
Σύµφωνα µε τους περισσότερους ερευνητές η πόλη υπήρξε έδρα του Γαλέριου για δύο χρονικές περιόδους, από το 299 µέχρι το 303 µ.Χ. και από το 308 µέχρι τον θάνατο του, το 311 µ.Χ. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από τη λειτουργία του αυτοκρατορικού νοµισµατοκοπείου στη Θεσσαλονίκη (299‑303 και 305‑308 µ.Χ.), τα ερείπια του ανακτορικού συγκροτήµατος και το εικονογραφικό πρόγραµµα της θριαµβικής Αψίδας (Καµάρα) που περιγράφει τη νίκη του κατά των Περσών.

Αναφορές για τη διαµονή του Γαλέριου στη Θεσσαλονίκη, υπάρχουν και στα µεταγενέστερα αγιολογικά κείµενα, όπου αναφέρεται ως διώκτης των χριστιανών µαρτύρων της πόλης.
Κατά τη χρονική περίοδο που η Θεσσαλονίκη λειτούργησε ως αυτοκρατορική έδρα του Γαλερίου, αναδείχθηκε ως το σηµαντικότερο κέντρο της ευρύτερης περιοχής, όπου οι οικοδοµικές τεχνικές και οι διακοσµητικές τέχνες βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν.
Ο Γαλέριος πέθανε µετά από βαριά αρρώστια το 311 µ.Χ., και ενταφιάστηκε στη γενέτειρά του Romuliana, η οποία ονοµάσθηκε έτσι προς τιµήν της µητέρας του Romula.
Τα ερείπια της Romuliana αποκαλύφθηκαν κοντά στη σύγχρονη κωµόπολη Gamzigrad της ανατολικής Σερβίας. Η ανασκαφική έρευνα η οποία διεξάγεται εκεί από τη δεκαετία του ’50, έφερε στο φως τα οικοδοµικά κατάλοιπα ενός µικρού τειχισµένου ανακτόρου, όπου θα αποσυρόταν ο αυτοκράτορας όταν θα εγκατέλειπε την εξουσία. Στον γειτονικό λόφο Μagura ήρθαν στο φως τα µαυσωλεία του Γαλερίου και της µητέρας του.

Η τελευταία πολιτική πράξη του αυτοκράτορα λίγο πριν πεθάνει, ήταν η έκδοση, στις 30 Απριλίου του 311 µ.Χ., του διατάγµατος για την ανοχή της χριστιανικής θρησκείας, το οποίο προοιωνίζεται την οριστική παύση των διωγµών κατά των Χριστιανών, που θεσπίσθηκε από τον Μ. Κωνσταντίνο µε το διάταγµα των Μεδιολάνων το 313 µ.Χ.
http://galeriuspalace.culture.gr/tags/galerios/