Smart City: Πόσο έξυπνες πόλεις θέλουμε;

Ψηφιακές υποδομές, αυτοματοποιημένες συγκοινωνίες, κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης: οι πόλεις του μέλλοντος θα είναι τελείως διαφορετικές από τις σημερινές και αναμφίβολα πιο έξυπνες.

Το smart city έχει γίνει πλέον βασική έννοια της σύγχρονης πολεοδομίας. Σε πολλές γερμανικές πόλεις υλοποιούνται ήδη διάφορα, πιλοτικά κυρίως, πρότζεκτ. Στην Klimastraße της Κολωνίας, για παράδειγμα, ο δήμος πειραματίζεται σε μια διαδρομή τεσσάρων περίπου χλμ. και σε συνεργασία με τον ενεργειακό όμιλο RheinEnergie, με νέες τεχνολογίες για μια δικτυωμένη πόλη. «Το ονομάζουμε Living Lab. Εδώ επιτρέπονται οι αποτυχίες», επισημαίνει ο υπεύθυνος του πρότζεκτ Κρίστιαν Ριμάκλι.
Παρόμοια πιλοτικά προγράμματα «τρέχουν» και στο Ντόρτμουντ. «Για εμάς το Smart City είναι μια έξυπνη, δικτυωμένη πόλη που βελτιώνει την ποιότητα ζωής», εξηγεί ο Σεμπάστιαν Βίνκλερ από την Allianz Smart City του Ντόρτμουντ, μια πόλη που επενδύει περισσότερο στην ηλεκτροκίνηση.
Διαχωρισμός σκουπιδιών με αισθητήρες
Στην Ασία και στον αραβικό χώρο δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια δεκάδες νέες «συνθετικές» πόλεις. Σε μέρη όπου παλαιότερα δεν υπήρχε απολύτως τίποτα, υφίστανται πλέον υπερσύγχρονες έξυπνες πόλεις. Ένα από τα γνωστότερα παραδείγματα είναι η νοτιοκορεατική Σονγκντό, μια απόλυτα δικτυωμένη πόλη που δημιουργήθηκε προ ετών κοντά στην πρωτεύουσα Σεούλ. Εκεί ο διαχωρισμός σκουπιδιών γίνεται με αισθητήρες ενώ οι κάτοικοι μπορούν να επικοινωνούν με τις υπηρεσίες του δήμου μέσω της τηλεόρασής τους.

Πρόκειται για ένα μοντέλο που δεν μπορεί να λειτουργήσει στην Ευρώπη, εκτιμά η καθηγήτρια Γεωγραφίας Ζιμπίλε Μπάουριντλ. «Στο Σονγκντό η πρωτοβουλία ανήκε σε μια εταιρία Πληροφορικής που ήθελε να τεστάρει εκεί τα νέα της προϊόντα. Οι πόλεις μας στην Ευρώπη εξελίχθηκαν σε βάθος αιώνων. Οι ψηφιακές υποδομές έρχονται λοιπόν να προστεθούν και να ενσωματωθούν εκ των υστέρων στις πόλεις μας».
Οι διαδικασίες αυτές δεν είναι μόνον πολύ δαπανηρές αλλά και ιδιαίτερα χρονοβόρες. Πριν στηθούν, για παράδειγμα, κάμερες, με τη βοήθεια των οποίων οι οδηγοί θα κατευθύνονται σε ελεύθερες θέσεις στάθμευσης, θα πρέπει να λυθούν και ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων. Τι θα καταγράφουν οι κάμερες, πόσο θα αποθηκεύεται το υλικό κτλ.
Προβληματική η συνεργασία με μεγάλες εταιρίες;
Ακόμη πιο σύνθετα γίνονται τα πράγματα όταν οι δήμοι συνεργάζονται με μεγάλες επιχειρήσεις νέων τεχνολογιών. Στο Ντουίσμπουργκ, για παράδειγμα, ο δήμος συνεργάζεται με την Microsoft με στόχο την κατασκευή Έξυπνων Σπιτιών για ηλικιωμένους. Οι πληροφορίες που θα συλλέγονται θα δείχνουν εάν έχει συμβεί κάποιο ατύχημα μέσα στο σπίτι, εάν έχει ξεχαστεί το μάτι της κουζίνας αναμμένο κ.ά. «Τα δεδομένα αυτά θα ‘εγκαταλείπουν’ το σπίτι μόνον εάν το επιθυμεί ο ιδιοκτήτης ή οι συγγενείς», εξηγεί η υπεύθυνη του πρότζεκτ Μπετίνα Χόρστερ. Η καθηγήτρια Γεωγραφίας Ζιμπίλε Μπάουριντλ αντιτείνει: «Κάθε πόλη θα πρέπει να σκεφτεί το εξής: θέλει να συνεργαστεί με αυτές τις μεγάλες επιχειρήσεις; Διότι έτσι δημιουργείται ένα μονοπωλιακό καθεστώς το οποίο με τη σειρά του δημιουργεί εξαρτήσεις».
Τα οφέλη μιας έξυπνης, δικτυωμένης πόλης είναι σίγουρα πολλαπλά για τους πολίτες της αλλά και για το περιβάλλον. Η επιτυχία ή αποτυχία της όμως εξαρτάται εν τέλει εν πολλοίς από τον βαθμό ανταπόκρισης των ίδιων των πολιτών. Στην Klimastraße της Κολωνίας οι υπεύθυνοι του πρότζεκτ είχαν προτείνει σε όλα τα καταστήματα του δρόμου την οικονομική μετάβαση σε λαμπτήρες LED. Μόλις 21 ιδιοκτήτες ανταποκρίθηκαν. Στο Σονγκντό της Νότιας Κορέας οι νέες τεχνολογίες χρησιμοποιούνται ανεξαιρέτως απ’ όλους.
Λίζα Χένελ
Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης
dw