Εκλογικός νόμος και εκλογικό σύστημα. Τι ισχύει στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. για τις ευρωεκλογές.

Το σύστημα εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι αμιγές αναλογικό. Οι έδρες των μελών κατανέμονται μεταξύ όλων των συνδυασμών κομμάτων ή συνασπισμών συνεργαζομένων κομμάτων που μετέχουν στην εκλογή ανάλογα με το συνολικό αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων που θα λάβουν σ’ ολόκληρη την Επικράτεια.
Επισημαίνεται ότι κόμμα ή συνασπισμός συνεργαζομένων κομμάτων, που δεν συγκέντρωσε ποσοστό εγκύρων ψηφοδελτίων τουλάχιστον ίσο με το τρία τοις εκατό (3%) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων, που έλαβαν σε ολόκληρη την επικράτεια τα κόμματα και οι συνασπισμοί συνεργαζομένων κομμάτων δεν δικαιούται έδρα μέλους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η εξαγωγή του γενικού για όλη τη Χώρα αποτελέσματος της ψηφοφορίαςγίνεται από την Ανώτατη Εφορευτική Επιτροπή που εδρεύει στο Υπουργείο Εσωτερικών, με βάση τους πίνακες των αποτελεσμάτων ψηφοφορίας κατά εκλογική περιφέρεια, που αποστέλλονται από τα αρμόδια Πρωτοδικεία στο Υπουργείο Εσωτερικών. Η Ανώτατη αυτή Εφορευτική Επιτροπή, καταρτίζει το γενικό οριστικό πίνακα των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας για όλη την Επικράτεια και προβαίνει στη συνέχεια στην κατανομή των εδρών των μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μεταξύ όλων των συνδυασμών κομμάτων ή συνασπισμών συνεργαζομένων κομμάτων που μετείχαν στην εκλογή, κατ’ αναλογία της εκλογικής τους δύναμης σ’ ολόκληρη την Επικράτεια.
Σχετικά με τα παραπάνω δεν παραλείπουμε να σημειώσουμε ότι για την κατανομή στους συνδυασμούς των εδρών των μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υπολογίζονται και τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας των Ελλήνων εκλογέων που διαμένουν στα λοιπά κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών
Εκλογικό σύστημα – εκλογικός νόμος στις χώρες της ΕΕ
Οι εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξακολουθούν να διοργανώνονται σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες και παραδόσεις. Σύμφωνα με κοινούς κανόνες της ΕΕ, οι εκλογές πρέπει να διεξάγονται με άμεση, καθολική, ελεύθερη και μυστική ψηφοφορία. Οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρέπει να εκλέγονται στα κράτη μέλη βάσει του συστήματος αναλογικής εκπροσώπησης. Ωστόσο, εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να αποφασίζει αν θα χρησιμοποιήσει σύστημα εκλογής με σταυρό προτίμησης ή με λίστα.
Όταν στην ψηφοφορία εφαρμόζεται σύστημα εκλογής με σταυρό προτίμησης, οι ψηφοφόροι μπορούν να εκφράσουν την προτίμησή τους για έναν ή περισσότερους υποψηφίους του ψηφοδελτίου. Αυτό το σύστημα εφαρμόζεται στην Κύπρο, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και τη Σουηδία. Στην περίπτωση του συστήματος εκλογής με λίστα, τα πολιτικά κόμματα καθορίζουν τη σειρά εκλογής των υποψηφίων και οι ψηφοφόροι ψηφίζουν απλώς το κόμμα της προτίμησής τους. Το σύστημα αυτό εφαρμόζουν η Ελλάδα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο (εξαιρουμένης της Βορείου Ιρλανδίας). Στην Ιρλανδία, τη Μάλτα και τη Βόρειο Ιρλανδία χρησιμοποιείται το σύστημα ενιαίου ψηφοδελτίου με έκφραση προτιμήσεων.
Κάθε κράτος μέλος μπορεί να ορίσει εκλογικές περιφέρειες για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή να υποδιαιρέσει την εκλογική του περιφέρεια με διαφορετικό τρόπο. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν επιλέξει να ορίσουν ολόκληρη την εθνική τους επικράτεια ως μία εκλογική περιφέρεια. Το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν διάφορες εκλογικές περιφέρειες. Στη Γερμανία, την Ιταλία και την Πολωνία οι ψηφοφόροι ψηφίζουν σε διάφορες εκλογικές περιφέρειες, ωστόσο τα εκλογικά αποτελέσματα διαμορφώνονται σε εθνικό επίπεδο.
Η περίοδος των εκλογών καθορίζεται σε επίπεδο ΕΕ αλλά η ακριβής ημερομηνία των εκλογών και οι ώρες λειτουργίας των εκλογικών τμημάτων ποικίλλουν ανάλογα με τους εθνικούς εκλογικούς νόμους.
Στο Βέλγιο, την Ελλάδα, την Κύπρο, και το Λουξεμβούργο η ψήφος είναι υποχρεωτική.
Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το κατώτατο όριο ηλικίας για την άσκηση των δικαιωμάτων του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Σε αρκετά κράτη μέλη επιτρέπεται η άσκηση αμφότερων των δικαιωμάτων στην ηλικία των 18 ετών (Δανία, Φινλανδία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβενία και Σουηδία). Ωστόσο, στην Αυστρία το κατώτατο όριο ηλικίας για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν είναι το 16ο έτος ενώ για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι το 18ο έτος. Στην Ελλάδα και την Ιταλία τα κατώτατα όρια ηλικίας είναι το 18ο έτος (εκλέγειν) και το 25ο έτος (εκλέγεσθαι).
Σε ορισμένες χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, απαιτείται η προεγγραφή σε εκλογικό κατάλογο. Σε πολλές άλλες χώρες η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται αυτόματα.
Οι πολίτες της ΕΕ που ζουν σε χώρα της ΕΕ διαφορετική από τη χώρα καταγωγής τους έχουν δικαίωμα να ψηφίζουν και να θέτουν υποψηφιότητα στις ευρωεκλογέςστη χώρα διαμονής τους, παρότι, στην περίπτωση αυτή, ο εθνικός εκλογικός νόμος μπορεί να προβλέπει ειδικές διαδικασίες. Συνήθως, έχουν επίσης το δικαίωμα να επιλέξουν να ψηφίσουν στη χώρα καταγωγής τους (για παράδειγμα, μέσω ταχυδρομείου ή στην πρεσβεία). Ωστόσο, και αυτό εξαρτάται από τα προβλεπόμενα στον εθνικό εκλογικό νόμο. Οι πολίτες της Κοινοπολιτείας, όπως οι Καναδοί και οι Αυστραλοί, τα ονόματα των οποίων εμφανίζονται στον εκλογικό κατάλογο του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν επίσης δικαίωμα ψήφου. Υπάρχουν σήμερα διάφορα παραδείγματα εκλεγμένων βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που έχουν θέσει υποψηφιότητα σε χώρα διαφορετική από τη χώρα καταγωγής τους.
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ, υπάρχουν διάφορες θέσεις που είναι ασυμβίβαστες με το βουλευτικό αξίωμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι βουλευτές του ΕΚ δεν μπορούν να είναι μέλη εθνικής κυβέρνησης ή εθνικού κοινοβουλίου ούτε εν ενεργεία υπάλληλοι σε ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Σε ορισμένες χώρες, ο νόμος προβλέπει το ασυμβίβαστο σε περισσότερες περιπτώσεις.
Πηγη: eklogika.gr