Μελετώντας την υπερθέρμανση στον θαλάσσιο βυθό

Μία αποστολή ενός μήνα – από την Ανταρκτική στις γερμανικές ακτές της Βόρειας Θάλασσας: Μία ομάδα ερευνητών και φοιτητών ρίχνει φως στους σκοτεινούς βυθούς μελετώντας το φαινόμενο της υπερθέρμανσης των ωκεανών.

Ο ήλιος καίει πάνω από το ελικοδρόμιο του Πολικού Αστέρα – μερικοί από το πλήρωμα χαλαρώνουν σε ξαπλώστρες απολαμβάνοντας τη μεσημεριανή ησυχία. Γύρω τους ο ωκεανός – μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι. Βρισκόμαστε στα ανοιχτά, μερικά χιλιόμετρα νότια της Πορτογαλίας και δυτικά του Μαρόκου. Εκεί που η ζεστή Μεσόγειος συναντά τα κρύα νερά του Ατλαντικού.
«Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα μεσαία υδάτινα στρώματα – από τα 300 μέχρι τα 1.500 μέτρα βάθος – τα τελευταία χρόνια σε αρκετές περιοχές σημείωσαν αύξηση της θερμοκρασίας, ύψους ανάμεσα σε 0,1 και 0,5 βαθμών Κελσίου», σημειώνει ο Πίτερ Κρουτ από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας. «Αυτό μπορεί να ακούγεται λίγο, αλλά αν λάβουμε υπόψη μας την ενέργεια που απαιτείται για να θερμάνουμε το νερό κατά ένα μόλις βαθμό, είναι πάρα πολύ».
Η θερμοκρασία των θαλασσών παγκοσμίως αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια κατά μέσο όρο 0,8 βαθμούς. Αυτό που πρέπει να απαντηθεί όμως είναι αν αυτό συνεχίζεται – την απάντηση αυτή επιχειρεί να δώσει και η αποστολή των ερευνητών.
Με 22 φοιτητές από 20 χώρες ταξιδεύει η Ανιάνα Αραβίντ από το πανεπιστήμιο της Κεράλα στην Ινδία – πρόκειται για ένα θερινό σχολείο με ενθουσιώδεις επιστήμονες στα πρώτα βήματα της καριέρας τους στα θαλάσσια νερά. Από τα νησιά Φώκλαντ νότια της Αργεντινής ξεκινά ένα ταξίδι διάρκειας τεσσάρων εβδομάδων και 13.000 χιλιομέτρων μέχρι το Μπρεμερχάβεν στη Γερμανία.
Μέσα σε ένα μήνα ο γύρος του… μισού πλανήτη
Ανά δύο με τρεις μέρες σταματάνε για τις μετρήσεις, τις οποίες έχουν αναλάβει να κάνουν οι φοιτητές, υπό την επίβλεψη βέβαια των πιο έμπειρων ερευνητών που συνοδεύουν την αποστολή. Μαζί με τη συλλογή δειγμάτων και στοιχείων πρέπει οι νεότεροι να ενημερωθούν και σχετικά με τις μεθόδους έρευνας σχετικά με το κλίμα και τον ωκεανό.
«Ο ωκεανός λειτουργεί σαν κλιματιστικό. Ό,τι κάνουμε επηρεάζεται από τον ωκεανό», αναφέρει η Κάρεν Γουίλτσαϊρ, η οποία διευθύνει την αποστολή, στην Deutsche Welle. Οι θάλασσες απορροφούν το 90% της θερμότητας του πλανήτη και ρυθμίζουν το κλίμα. Όταν θερμαίνεται ο ωκεανός λαμβάνει λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα και έτσι αυτό παραμένει στην ατμόσφαιρα – με συνέπειες για τους ζωντανούς οργανισμούς στη στεριά. «Αυτή η σύνδεση ανάμεσα σε θάλασσα και στεριά καθώς και η απειλή της ανθρώπινης ύπαρξης γίνεται όλο και πιο προβληματική».
«Αν θέλουμε να συνεισφέρουμε στην υλοποίηση των στόχων ανάπτυξης της χιλιετίας, τότε χρειαζόμαστε ειδικούς από όλο τον κόσμο», υπογραμμίζει η Γουίλτσαϊρ. Όλα τα μέλη των Ηνωμένων Εθνών συμφώνησαν σχετικά με τους 17 στόχους για βιώσιμη ανάπτυξη μέχρι το 2030– μεταξύ αυτών η καταπολέμηση της φτώχιας και η προστασία του περιβάλλοντος. Για αυτό το λόγο επιβαίνοντες είναι κυρίως φοιτητές από αναπτυσσόμενες χώρες, στις οποίες οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αισθητές.
Το ταξίδι θα διαρκέσει ακόμη έξι ημέρες μέχρι οι ερευνητές να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους, το Μπρεμερχάβεν, ολοκληρώνοντας την αποστολή και τις μετρήσεις.
Τιμ Σάουενμπεργκ
Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου
dw