Τι προκαλεί τους μετασεισμούς;

Σχεδόν μετά από κάθε ισχυρό σεισμό οι ειδικοί προειδοποιούν για μετασεισμικές δονήσεις. Τι όμως είναι εκείνο που προκαλεί τους μετασεισμούς; Σημειώνονται πάντα ή μόνο κάποιες φορές;

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ σεισμού και μετασεισμού;
Επί της ουσίας ένας μετασεισμός είναι κι αυτός ένας σεισμός. Οι σεισμολόγοι όμως διαφοροποιούν μεταξύ προσεισμού, κυρίως σεισμού και μετασεισμού. Οι μετασεισμικές δονήσεις ενδέχεται να σημειωθούν μερικές μέρες ή ακόμα και μήνες μετά τον κύριο σεισμό.
Τι προκαλεί τελικά τους μετασεισμούς;
Σε σεισμογενείς περιοχές δημιουργούνται εντάσεις στην πάροδο αιώνων και χιλιετηρίδων λόγω μετακινήσεων στις τεκτονικές πλάκες. Οι εντάσεις αυτές δεν εκτονώνονται μεμιάς, αλλά σταδιακά. Τις μακρές ήρεμες φάσεις διαδέχονται συχνά μικρές περίοδοι με πολλές σεισμικές δονήσεις. Και ξανά πάλι από την αρχή. Το Νεπάλ για παράδειγμα βρίσκεται σε σημείο συνάντησης τεκτονικών πλακών και είναι κατά συνέπεια μια από τις πιο σεισμογενείς περιοχές του κόσμου. Εδώ η ινδική τεκτονική πλάκα μετακινείται κάθε χρόνο 4 εκατοστά κάτω από την ευρασιατική πλάκα. Μια εντυπωσιακή ταχύτητα για ηπειρωτική πλάκα!
Πόσο ισχυροί είναι μετασεισμοί;
Κατά κανόνα οι προσεισμικές δονήσεις δεν είναι ισχυρές και περνούν συχνά απαρατήρητες. Οι μετασεισμοί από την άλλη πλευρά ενδέχεται να έχουν το ίδιο μέγεθος με τον κύριο σεισμό. Έτσι ο κύριος σεισμός στο Νεπάλ είχε μέγεθος 7,8 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ ο μεγαλύτερος μετασεισμός έφθασε τους 7,2 βαθμούς. Μετά ακολούθησαν πολλές μικρότερες σεισμικές δονήσεις: μια ξεπέρασε τα 6 Ρίχτερ, ενώ τρεις ήταν ισχυρότεροι από 5 βαθμούς.
Είναι δυνατή η πρόβλεψη μετασεισμών;
Ο τελευταίος ισχυρός σεισμός στο Νεπάλ σημειώθηκε πριν από 80 χρόνια. Από γεωλογικής άποψης ένας ισχυρός σεισμός στην περιοχή ήταν απλά ζήτημα χρόνου. Όμως οι σεισμολόγοι δεν ήταν σε θέση να προβλέψουν πότε θα γίνει, διότι όπως και σε όλες τις άλλες σεισμικές ή μετασεισμικές δονήσεις μια πρόβλεψη είναι αδύνατη. Συνεπώς κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πότε θα σταματήσουν οι μετασεισμικές δονήσεις σε Νεπάλ και Ινδία. Ενδεχομένως να χρειαστούν ακόμα και χρόνια μέχρι να σταματήσει η μετασεισμική δραστηριότητα.
Γενς Μίρμπαχ / Στέφανος Γεωργακόπουλος
dw