Συρανό ντε Μπερζεράκ – Esprit fort

Ο Συρανό ντε Μπερζεράκ (Cyrano de Bergerac, πραγματικό όνομα: Hercule Savinien Cyrano, 6 Μαρτίου 1619 – 28 Ιουλίου 1655) ήταν Γάλλος δραματουργός και στρατιωτικός.

Από οικογένεια μικροευγενών, κατατάχτηκε στον στρατό και πληγώθηκε σοβαρά στην πολιορκία του Αράς. Παρακολούθησε μετά την διδασκαλία του φιλοσόφου Πιερ Γκασσεντί και έγινε ένα esprit fort, ένας ελευθεριάζων δηλαδή ως προς τα φρονήματα, όσο ήταν ελευθεριάζων και ως προς τα ήθη.
Σχετίστηκε στο Παρίσι με ένα κύκλο ομοφρόνων του θορυβοποιών, απέκτησε φήμη δεινού μονομάχου και σε διάστημα έξι ετών έγραψε τα έργα του. Η κωμωδία του Ο εμπαιζόμενος σχολαστικός δεν είχε επιτυχία στη σκηνή, επειδή ήταν αντίθετη στην περί δράματος άποψη της εποχής, ο Μολιέρος όμως «δανείστηκε» δύο σκηνές της για τις Fourberies de Scapin (Κατεργαριές του Σκαπίνου).
Η τραγωδία του Ο θάνατος της Αγριππίνας παίχτηκε μόνο μια φορά το 1640 κι αμέσως απαγορεύτηκε λόγω των αθεϊστικών της κηρυγμάτων. Στον Άλλο Κόσμο περιγράφονται ταξίδια του Συρανό στις αυτοκρατορίες της Σελήνης και του Ήλιου: τα αθεϊστικά κηρύγματα εξακολουθούν και όλα είναι διαφορετικά απ’ ό,τι είναι στον δικό μας κόσμο.
Ο Συρανό πέθανε από ατύχημα στα τριάντα έξι του χρόνια.
Επηρεασμένος πιθανώς από την Ουτοπία του Τόμας Μορ, ο Συρανό επηρέασε με την σειρά του τους συγγραφείς έργων ουτοπικής φαντασίας, αρχίζοντας από τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ του Τζόναθαν Σουίφτ και φθάνοντας στον Γενναίο, νέο κόσμο του Άλντους Χάξλεϋ.
Έργα
Lettre contre les Frondeurs (Επιστολές κατά των οπαδών της Σφενδόνης, 1651)
Lettres (Επιστολές, 1654 –σε διάφορα υπαρκτά ή φανταστικά πρόσωπα), μετ. Ιάνης Λο Σκόκκο, εκδ. Αίολος, Αθήνα, 1982.
La Mort d’Agrippine (Ο θάνατος της Αγριππίνας, 1654)
Le Pédant joué (Ο εμπαιζόμενος σχολαστικός, 1654)
L’Autre Monde (Ο Άλλος Κόσμος, 1657, μεταθανάτια), σε δύο μέρη :
Histoire comique des Estats et empires de la Lune (Κωμική ιστορία των Κρατών και αυτοκρατοριών της Σελήνης), μετ. Ιάνης Λο Σκόκκο, εκδ. Αίολος, Αθήνα, 1982.
Histoire comique des Estats et empires du Soleil (Κωμική ιστορία των Κρατών και αυτοκρατοριών του Ηλίου)
Την Κωμική ιστορία των Κρατών και αυτοκρατοριών της Σελήνης και τις Επιστολές μετέφρασε στα ελληνικά ο Γιάννης Λο Σκόκκο (Αίολος)
Ο Συρανό ντε Μπερζεράκ ενέπνευσε στον Εντμόν Ροστάν το ομώνυμο θεατρικό του έργο. Ιστορικά ανακριβές (η μεγάλη μύτη υπήρχε πάντως) το έργο αυτό, καθώς και η βασισμένη σε αυτό ομώνυμη όπερα του Φράνκο Αλφάνο, καθιέρωσε την εικόνα του ρομαντικού ήρωα που έχει επικρατήσει σήμερα. (βλ. ελληνική μετάφραση του 1921 του Γιώργου Στρατήγη στο Project Gutenberg).
wikipedia