Ο Μάρκος Αντώνιος (14 Ιανουαρίου 83 π.Χ. – 1 Αυγούστου 30 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος πολιτικός και στρατηγός, ο οποίος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά την μετατροπή της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο Μάρκος Αντώνιος ήταν υποστηρικτής του Ιούλιου Καίσαρα και υπηρέτησε ως ένας από τους στρατηγούς του κατά την κατάκτηση της Γαλατίας και κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Διορίστηκε διοικητής της Ιταλίας ενώ ο Καίσαρας εξάλειψε τους πολιτικούς αντιπάλους του στην Ελλάδα, τη Βόρεια Αφρική και την Ισπανία. Με τη βοήθεια του Ιούλιου Καίσαρα, ο Μάρκος Αντώνιος έγινε ταμίας, δήμαρχος, ίππαρχος και έπειτα ύπατος, περίπου το 44 π.Χ..
Το 43 π.Χ. δημιούργησε τριανδρία, μαζί τον Οκταβιανό και τον Λέπιδο, με σκοπό να τιμωρήσουν ενωμένοι τους δολοφόνους του Ιούλιου Καίσαρα. Αμέσως οι τρεις άντρες διέταξαν τις “προγραφές”, κατά τις οποίες εκατοντάδες Ρωμαίοι πολίτες, αντίθετοι με το καθεστώς, γράφτηκαν σε καταλόγους, συνελήφθησαν και θανατώθηκαν. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Κικέρωνας, σφοδρός πολέμιος του Μάρκου Αντώνιου.
Το 42 π.Χ. ο Αντώνιος, μαζί με τον Οκταβιανό, νίκησε στους Φιλίππους της Μακεδονίας τους δολοφόνους του Καίσαρα, τον Βρούτο και τον Κάσσιο. Μετά τη νίκη τους, τα τρία μέλη της Τριανδρίας μοιράστηκαν τις κτήσεις του ρωμαϊκού κράτους. Ο Αντώνιος έλαβε υπό τον έλεγχό του την Ανατολή.
Κατά την περίοδο που ετοίμαζε την εκστρατεία του εναντίον των Παρθών, ο Μάκρος Αντώνιος γνώρισε την Κλεοπάτρα, την οποία είχε αρχικά αποφασίσει να τιμωρήσει επειδή είχε συνταχθεί με το πλευρό του Βρούτου και του Κάσσιου. Ωστόσο, γοητευμένος από την βασίλισσα της Αιγύπτου, αποφάσισε να γίνει εραστής της. Η επιρροή της πάνω του ήταν τόση που σύντομα προκάλεσε την αντίδραση των πολιτών της Ρώμης. Εξαιτίας της, ο Αντώνιος ήλθε σε ρήξη με τη Σύγκλητο και τον ίδιο τον Οκταβιανό.
Όταν ο Μάρκος Αντώνιος προσέφερε ως δώρο στην Κλεοπάτρα εκτεταμένα εδάφη της Ασίας και ζήτησε διαζύγιο από τη νόμιμη σύζυγό του Οκταβία τη Νεότερη, αδελφή του Οκταβιανού, η Σύγκλητος και ο ρωμαϊκός λαός εξοργίστηκαν. Ο Οκταβιανός κήρυξε εναντίον του πόλεμο, ο οποίος κρίθηκε στο ακρωτήριο Άκτιο, στην είσοδο του Αμβρακικού κόλπου.
Ο Αντώνιος, νικημένος, επέστρεψε στην Αίγυπτο, όπου τον ακολούθησε ο νικητής Οκταβιανός. Βλέποντας τους άντρες του να στρέφονται τελικά με το μέρος του Οκταβιανού και να επιτίθενται στην Αλεξάνδρεια, ο Αντώνιος αποφάσισε να αυτοκτονήσει. Παρόμοια ήταν η κατάληξη και της τελευταίας συζύγου του, Κλεοπάτρας, με τον θάνατο της οποίας η Αίγυπτος έγινε τελικά επαρχία του ρωμαϊκού κράτους.
Η ζωή του Μάρκου Αντώνιου ήταν ταραχώδης και αυτό οδήγησε τον Πλούταρχο στην παράλληλη βιογράφησή του με τον Δημήτριο τον Πολιορκητή, καθώς και οι δύο, αν και σπουδαίοι στρατηγοί και πολιτικοί, καταστράφηκαν εξαιτίας του χαρακτήρα τους.
Καταγωγή
Ο Μάρκος Αντώνιος γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου του 83 π.Χ.. Καταγόταν από την οικογένεια των Αντωνίων, οι οποίοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους απόγονους του Ηρακλή.
Πατέρας του ήταν ο Μάρκος Αντώνιος ο Κρητικός και παππούς του ο Μάρκος Αντώνιος ο Ρήτορας. Τον τελευταίο σκότωσε ο Γάιος Μάριος, όταν συντάχθηκε με την πλευρά του Σύλλα (87 π.Χ.). Μητέρα του ήταν η Ιουλία, η οποία ανήκε στο γένος των Ιουλίων Καισάρων και ήταν 3η εξαδέλφη του Ιουλίου Καίσαρα.
Όταν ο πατέρας του απεβίωσε, η μητέρα του παντρεύτηκε τον Κορνήλιο Λέντλο, τον οποίο σκότωσε ο Κικέρωνας, λόγω της συμμετοχής του στην συνωμοσία του Κατιλίνα. Κατά τον Πλούταρχο, αυτή ήταν και η αρχή για το μίσος, που ένοιωθε ο Μάρκος Αντώνιος για τον Κικέρωνα, ο οποίος θα γίνει σύντομα πολιτικός του αντίπαλος και θα εκφωνήσει μια σειρά από διάσημους λόγους εναντίον του. Ο Αντώνιος μάλιστα, δεν θα διστάσει να παραδώσει για εκτέλεση ακόμη και τον αδελφό της μητέρας του, Λεύκιο Καίσαρα, με αντάλλαγμα τον θάνατο του Κικέρωνα.
Αδέλφια του Μάρκου Αντώνιου ήταν ο Γάιος Αντώνιος (Gaius Antonius) και ο Λεύκιος Αντώνιος (Lucius Antonius).
Η προσωπικότητα του Μάρκου Αντώνιου
Ο Μάρκος Αντώνιος ήταν μία ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Αν και καταγόταν από μία οικογένεια, γνωστή μεν, αλλά χωρίς να έχει κάποια τεράστια επιρροή, κατάφερε με τη δύναμη και την αποφασιστικότητά του να αναδειχθεί στην εξουσία. Ο Πλούταρχος πίστευε, πως ο σκοπός για τον οποίο κατέκτησε την εξουσία ήταν, γιατί ήθελε να υποδουλώσει τους Ρωμαίους.
Ο Αντώνιος κατάφερε με τη συμπεριφορά του να γίνει αντιπαθής. Αυτή οφειλόταν, κατά ένα βαθμό, στη συνάντησή του με τον Κουρίωνα, που οδήγησε το νεαρό Αντώνιο στο να δημιουργήσει ένα μεγάλο χρέος διακοσίων πενήντα ταλάντων, περνώντας τον καιρό του μεθώντας, φλερτάροντας και κάνοντας τεράστια έξοδα. Όταν, νεαρός, κατέφυγε στην Ελλάδα έμαθε την τέχνη της ρητορείας. Φαίνεται πως πρέπει να ήταν πολύ καλός σε αυτό, αφού πολλές φορές κατάφερε να εντυπωσιάσει τους ακροατές του, όπως για παράδειγμά την ημέρα που μίλησε στην αγορά, στην κηδεία του Καίσαρα, ή όταν βρέθηκε να πολεμά τον Λέπιδο και μιλώντας στους στρατιώτες του (Λέπιδου), κατάφερε να τους πείσει να μην προβάλουν αντίσταση εναντίον του. Με τις πολεμικές του επιτυχίες απέκτησε σπουδαία φήμη στο στρατό, και μπορούσε άνετα να ζήσει με ελάχιστα όταν η κατάσταση στον πόλεμο το απαιτούσε.
Ήταν υπερβολικά γενναιόδωρος, καθώς συχνά προσέφερε μεγάλα δώρα στους φίλους του. Κάποια φορά, διέταξε να δοθούν σε κάποιον από τους φίλους του διακόσιες πενήντα χιλιάδες δραχμές (δεκίης). Ο ταμίας του, θέλοντας να του δείξει το μέγεθος του ποσού, έδωσε τα χρήματα μπροστά σε πολλούς και ρώτησε τον Αντώνιο τί ήταν όλα αυτά; Εκείνος απάντησε πως ήταν το δώρο του, αλλά επειδή νόμιζε πως η δεκίης ήταν περισσότερα, διέταξε να δώσουν τα διπλά.
Συνήθιζε να διοργανώνει μεγάλα δείπνα και γιορτές, όπου μεθούσε και ξόδευε τεράστια ποσά. Ο Κικέρων έλεγε πως στους συνετούς ανθρώπους έγινε μισητός λόγω του τρόπου ζωής του. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο κοιμόταν την ημέρα ή τριγυρνούσε με παράλογη συμπεριφορά, ενώ τα βράδια ήταν σε γλέντια και θέατρα ή μαζί με μίμους και γελωτοποιούς, που τον ακολουθούσαν παντού. Μάλιστα, αφού παρακολούθησε κάποια φορά τον γάμο ενός μίμου, εμφανίστηκε την επομένη στην αγορά, παραφουσκωμένος από το φαγητό, και έκανε εμετό πάνω στο ρούχο που κρατούσε κάποιος φίλος του. Συνήθιζε επίσης, συνεχίζει ο Πλούταρχος, να χρησιμοποιεί λιοντάρια στα άρματα και τα σπίτια διαφόρων οικογενειών για καταλύματα για πόρνες και οργανοπαίκτριες. Κάποτε, όταν πήγε στην Έφεσο, οι κάτοικοι τον υποδέχτηκαν σαν να ήταν ο Διόνυσος, θεός με τον οποίο προσπαθούσε να ταυτιστεί.
Ο Αντώνιος εμπιστευόταν εύκολα τους φίλους του και επηρεαζόταν από τους επαίνους και την κολακεία. Συχνά, όταν ανακάλυπτε πως έκανε κάποιο λάθος, είχε την δύναμη να το παραδεχθεί και να προσφέρει γενναιόδωρη αποζημίωση σε ένδειξη μετανοίας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σχέσεις του με το γυναικείο φύλο και κυρίως με την Κλεοπάτρα. Ο Πλούταρχος έχει την άποψη πως, κατά ένα μέρος, η σχέση υποταγής προς την Κλεοπάτρα οφειλόταν στην παλαιότερη σχέση του με τη Φουλβία, η οποία ήταν πολύ ισχυρή προσωπικότητα, και, η οποία, διαμόρφωσε τον χαρακτήρα του Αντωνίου απέναντι στις γυναίκες. Έτσι, όταν γνώρισε την Κλεοπάτρα, με τον ιδιαίτερα εντυπωσιακό χαρακτήρα της, παραδόθηκε εντελώς στις ορέξεις της πραγματοποιώντας κάθε επιθυμία που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της. Η Κλεοπάτρα κατάφερε να του προσφέρει έναν χαρούμενο τρόπο ζωής, ξεγνοιασιάς και καλοπέρασης. Αυτό οδήγησε στην επιδείνωση των ελαττωμάτων του και στην καταστροφή του, αφού άλλοτε έπαιρνε βιαστικές αποφάσεις και άλλοτε υποχωρούσε μπροστά στις λανθασμένες επιλογές της.
Αν και η Οκταβία, η νόμιμη σύζυγός του, ήταν, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, πιο όμορφη και πιο νέα από την ερωμένη του Κλεοπάτρα, δεν δίστασε να την παρατήσει για χάρη της δεύτερης, παρά τις επιπτώσεις που γνώριζε πως θα είχαν οι πράξεις του. Αναζητώντας περισσότερο χρόνο για να βρίσκεται κοντά στην Κλεοπάτρα, παράτησε σπουδαίες ευκαιρίες για κατορθώματα. Αυτό έγινε και η αιτία που μετά τις αποτυχίες του σε διάφορες εκστρατείες κατηγορήθηκε ότι είχε πετύχει πιο μεγάλα κατορθώματα όταν δεν ήταν ο ίδιος παρών, αλλά είχε στείλει τους στρατηγούς του σε αυτά.
Δεν δίστασε να παραδώσει τον αδελφό της μητέρας του, για να σκοτώσει τον Κικέρωνα και να εξευτελίσει τον νεκρό ρήτορα. Αντίθετα συμπεριφέρθηκε με τιμές στο νεκρό Βρούτο. Η πτώση του οφειλόταν στον ίδιο, αφού εγκατέλειψε, πρώτος αυτός, τους πιστούς σε αυτόν άνδρες.
Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ.