Μεγάλα μυαλά: Ρίτσαρντ Άρκραϊτ

Ο σερ Ρίτσαρντ Άρκραϊτ (Richard Arkwright, 23 Δεκεμβρίου 1732 – 3 Αυγούστου 1792) ήταν Άγγλος βιομήχανος και εφευρέτης του κλωστικού πλαισίου. Ήταν αυτοδημιούργητος και υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους επιχειρηματίες της Βιομηχανικής Επανάστασης.

Με την οργανωτικότητα που τον διέκρινε και τα επιτεύγματά του στο κλωστήριο που διατηρούσε στο Κρόμφορντ, έβαλε τα θεμέλια της βιομηχανικής δύναμης της Μεγάλης Βρετανίας.
Ο Ρίτσαρντ Άρκραϊτ γεννήθηκε στο Πρέστον της Αγγλίας το 1732 από φτωχούς γονείς. Ήταν το μικρότερο από τα 13 παιδιά της οικογένειας. Έτσι, ο πατέρας του δεν μπόρεσε να τον στείλει στο σχολείο αφού αγωνιζόταν να θρέψει την πολυμελή οικογένειά του. Ο Ρίτσαντ ξεκίνησε να δουλεύει ως κουρέας και αργότερα άνοιξε δικό του κουρείο σ’ ένα υπόγειο στο Μπόλτον.
Το 1755 ο Άρκραϊτ παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο, την Πέισενς Χολτ. Μαζί έκαναν έναν γιο, τον Ρίτσαρντ Άρκραϊτ Τζούνιορ, ο οποίος γεννήθηκε το ίδιο έτος. Το 1756 η Πέισενς πέθανε από αδιευκρίνιστες αιτίες. Αργότερα, το 1761, ο Άρκραϊτ παντρεύτηκε τη Μάργκαρετ Μπίγκινς. Μαζί έκαναν τρία παιδιά, από τα οποία μόνο η Σουζάνα έφτασε στην ενηλικίωση.
Ο Ρίτσαρντ Άρκραϊτ αποφάσισε να γίνει επιχειρηματίας μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου. Ο ίδιος μεγάλωσε σε μια γειτονιά όπου το βαμβάκι υφαινόταν στα σπίτια με τα χέρια, επειδή οι τότε γνωστές μηχανές ήταν πρωτόγονες και η μετατροπή του βαμβακιού σε κλωστές στοίχιζε ακριβά. Έτσι ο Ρίτσαρντ διέθεσε τον εαυτό του στο να τελειοποιήσει αυτές τις μηχανές. Το 1767 εγκατέλειψε το επάγγελμα του κουρέα και αφοσιώθηκε στην εφεύρεση του “αργαλειού” του.
Κλωστικό πλαίσιο
Το 1764 ο Τζέιμς Χαργκρέιβς είχε εφεύρει μία κλωστική μηχανή, την οποία ονόμασε “Κλώστρια Τζένη” (Spinning Jenny) προς τιμήν της κόρης του. Την εφεύρεσή του αυτή δεν την είχε κατοχυρώσει διότι δεν την έβρισκε πρακτική. Ο “αργαλειός” του Χαργκρέιβς μπορούσε να κλώσει αρκετές κλωστές συγχρόνως, πράγμα που δεν γινόταν ως τότε. Οι κλωστές όμως δεν ήταν τόσο λεπτές και γερές ώστε να αντέχουν στην ομαδική κλώση τους. Έτσι έσπαζαν και ο σκοπός δεν πετύχαινε. Ο Άρκραϊτ τότε, με βάση τον ελαττωματικό “αργαλειό” του Χαργκρέιβς κι έπειτα από αρκετή μελέτη και πειράματα, ανακάλυψε το κλωστικό πλαίσιο και μπορούσε με αυτό να κλώθει έναν μεγάλο αριθμό κλωστών κάθε βαθμού λεπτότητας ή σκληρότητας.
Η εφεύρεση του Άρκραϊτ βασίστηκε σε ένα σύστημα κυλίνδρων. Το βαμβάκι κλώθεται 3-5 φορές ώσπου η κλωστή να αποκτήσει τη λεπτότητα και τη σκληρότητα που χρειάζεται. Ο Άρκραϊτ κατοχύρωσε την εφεύρεσή του, φοβήθηκε όμως να τη θέσει σε εφαρμογή και να την εκμεταλλευτεί γιατί οι νηματουργοί πίστεψαν πως θα χάσουν τη δουλειά τους και τον απείλησαν ότι θα καταστρέψουν όλα τα “τέρατα” που είχε κατασκευάσει. Εντούτοις, ο Άρκραϊτ δεν υπολόγισε τις απειλές αυτές και τελικά εγκατέστησε τους πρώτους “αργαλειούς” του στο Νότιγχαμ.
Ο δρόμος προς την επιτυχία ήταν πλέον έτοιμος. Χρειαζόταν όμως κεφάλαια και έτσι ο Άρκραϊτ αναγκάστηκε να συνεταιριστεί με δύο πλούσιους: τον Στουτ και τον Νιντ. Μαζί τους άνοιξε ένα μεγάλο εργοστάσιο στο Κρόμφορντ. Εκεί εγκατέστησε “αργαλειούς” που κινούνταν με την υδατόπτωση. Επίσης τελειοποίησε τις κλωστικές μηχανές του.
Προβλήματα με την ευρεσιτεχνία
Πολλοί ήταν αυτοί που προσπάθησαν να σφετεριστούν την εφεύρεση του Ρίτσαρντ Άρκραϊτ. Γι’ αυτό το λόγο, το 1781 ο Άρκραϊτ προσέφυγε στα δικαστήρια ξεκινώντας αδιάκοπους αγώνες για να προστατεύσει την εφεύρεσή του.
Τέλος, βγήκε ένα διάταγμα σύμφωνα με το οποίο επειδή πριν από την εφεύρεση του Άρκραϊτ υπήρχε σε χρήση η κλωστική μηχανή του Χαργκρέιβς, μπορούσε στο εξής ο καθένας να μεταχειρίζεται τις μηχανές που εφηύρε ο Άρκραϊτ, χωρίς ο εφευρέτης τους να δικαιούται κάποια αποζημίωση. Έτσι, τα εργοστάσια που ύφαιναν το βαμβάκι πολλαπλασιάστηκαν στη Μεγάλη Βρετανία και αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Αναγνώριση
Το αποτέλεσμα της εφεύρεσης του Ρίτσαρντ Άρκραϊτ ήταν να επηρεαστεί η βιομηχανική επανάσταση του 18ου αιώνα. Οι μηχανικοί αργαλειοί αντικατέστησαν τα πολλά χέρια των εργατών και μπήκαν τα θεμέλια της βιομηχανικής δύναμης της Μεγάλης Βρετανίας. Το 1785 απασχολούνταν περίπου 30.000 άνθρωποι στα εργοστάσια που χρησιμοποιούσαν τις εφευρέσεις του Ρίτσαρντ Άρκραϊτ.
Το 1786 ο Ρίτσαρντ Άρκραϊτ χρίστηκε ιππότης, τίτλο ευγενείας που του απένειμε ο βασιλιάς Γεώργιος Γ’. Πέθανε στις 3 Αυγούστου 1792 σε ηλικία 59 ετών.
wikipedia