Εορτάζοντες την 4ην του μηνός Αυγούστου

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΤΑ ΠΑΙΔΕΣ ΕΝ ΕΦΕΣΩ, ΜΑΞΙΜΙΛΙΑΝΟΣ, ΕΞΑΚΟΥΣΤΟΔΙΑΝΟΣ, ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ, ΜΑΡΤΙΝΙΑΝΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ (κατ’ άλλους Ιωάννης) και ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Η ΟΣΙΑ ΕΥΔΟΚΙΑ και η ανακομιδή των λειψάνων της
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΑΘΟΥΗΛ
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ της Ιεράς Μονής ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ στην Κων/πολη
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ
Αναλυτικά
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΤΑ ΠΑΙΔΕΣ ΕΝ ΕΦΕΣΩ, ΜΑΞΙΜΙΛΙΑΝΟΣ, ΕΞΑΚΟΥΣΤΟΔΙΑΝΟΣ, ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ, ΜΑΡΤΙΝΙΑΝΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ (κατ’ άλλους Ιωάννης) και ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Στα μέσα του 3ου αιώνα μ. Χ., όταν ο αυτοκράτωρ Δέκιος άναψε το καμίνι των διωγμών και χωρίς καμιά διάκριση βασάνιζε και σκότωνε νέους και γέρους, τότε και και επτά παίδες, Μαξιμιλιανός, Εξακουστοδιανός, Ιάμβλιχος, Μαρτινιανός, Διονύσιος, Αντωνίνος και Κωνσταντίνος, για να μην αρνηθούν την πίστη τους, αφού διαμοίρασαν τα υπάρχοντά τους στους φτωχούς, έφυγαν από την πόλη και κρύφτηκαν σε κάποια σπηλιά, μέχρι να πάψει ο διωγμός. Επειδή, όμως, ο κίνδυνος ολοένα και πλησίαζε στην κρυψώνα τους, προσευχήθηκαν όλη τη νύκτα να πάρει ο Θεός τις ψυχές τους, χωρίς να πέσουν στα χέρια του Δεκίου. Ο Θεός άκουσε τη δέησή τους και το πρωί κοιμήθηκαν χωρίς να ξυπνήσουν. Μετά 194 χρόνια, επί Θεοδοσίου του Μικρού, στην Έφεσο κάποια αίρεση διακήρυττε ότι δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών. Εκείνη, λοιπόν, την εποχή, κάποιο παιδί στην αγορά της Εφέσου ψώνισε ψωμί με το νόμισμα της εποχής του Δεκίου. Αυτό προκάλεσε έκπληξη. Πήραν, λοιπόν το παιδί και το ανέκριναν. Κατόπιν, πήγαν στη σπηλιά και βρήκαν ζωντανά και τα υπόλοιπα παιδιά. Τότε όλοι κατάλαβαν ότι είναι θαύμα Θεού, για να αποδειχθεί ότι “άνάστασιν μέλλειν έσεσθαι νεκρών, δικαίων τε και αδίκων”1. Δηλαδή ότι μέλλει να γίνει ανάσταση νεκρών και των δικαίων και των αδίκων.
1. Πράξεις, κδ’ 15.
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείω Πνεύματι, άφθαρτισθέντες, πολυχρόνιον, ήνυσαν ύπνον, οι εν Έφέσω έπτάριθμοι Μάρτυρες· και άναστάντες πιστούς έβεβαίωσαν, την των ανθρώπων κοινήν έξανάστασιν όθεν άπαντες, συμφώνως τούτους τιμήσωμεν, δοξάζοντες Χριστόν τον πολυέλεον.
Η ΟΣΙΑ ΕΥΔΟΚΙΑ και η ανακομιδή των λειψάνων της
Καταγόταν από τα μέρη της Ανατολής. Σε μια εκστρατεία τους οι Πέρσες την αιχμαλώτισαν και τη μετέφεραν στην Περσία. Εκεί υποχρεώθηκε να υπηρετεί την οικογένεια ενός αξιωματικού. Η ζωή αυτή δε δυσαρέστησε την Ευδοκία. Και πίστευε ότι παντού, όπου κι αν τύχουμε, μπορούμε να έχουμε μεγάλη αποστολή υπέρ του έργου του Θεού και της ωφελείας του πλησίον μας. Έτσι, ευπειθής, πρόθυμη και διακριτική καθώς ήταν, αλλά και με πολλή φρόνηση και λεπτότητα, κατάφερε αυτή η αιχμάλωτη να αιχμαλωτίσει τους κυρίους της. Την αγάπησαν όλοι. Κατόπιν, με πυρήνα το σπίτι του αξιωματικού, κατάφερε να εκχριστιανίσει πολλές Περσίδες και Πέρσες. Τα γεγονότα όμως αυτά έφτασαν στ’ αυτιά των αρχόντων, που εξοργισμένοι συνέλαβαν την Ευδοκία και τη μαστίγωσαν αλύπητα. Έτσι πληγωμένη την έριξαν στη φυλακή. Αλλά μετά από δύο μήνες την έβγαλαν, έσχισαν τις σάρκες της με ακανθωτά ραβδιά, τρύπησαν το σώμα της με μυτερά καλάμια και κατόπιν έσφιξαν τόσο το σώμα της με σχοινιά, ώστε πολλά κόκαλά της έσπασαν. Αλλά επειδή η Ευδοκία με γενναίο φρόνημα εξακολουθούσε να ομολογεί τον Χριστό, την αποκεφάλισαν, παίρνοντας έτσι το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου. Ο Σ. Εύστρατιάδης όμως, έχει άλλη άποψη για το Συναξάρι αυτό και λέει τα εξής: Εν τω Συναξαριστή του Νικόδημου γίνεται σύγχυσις της ανακομιδής των λειψάνων της μάρτυρος ταύτης, της εορταζομένης την 1ή Μαρτίου, προς άλλην ομώνυμον μάρτυρα της 4ης Αυγούστου ότι περί της ανωτέρω πρώην πόρνης και είτα οσιομάρτυρος Ευδοκίας ο λόγος της ανακομιδής, μαρτυρεί ο αρχαίος Παρισινός Κώδιξ 13, όστις εν φ. 356α περί της εορτής των εν Έφέσω επτά παίδων και της ανωτέρω μάρτυρος Ευδοκίας ταύτα σημειοί: Ίστέον ότι τινά των Τυπικών κατά ταύτην την ήμέραν (ήγουν την 4ην Αυγούστου) έορτάζουσι τους αγίους τούτους (επτά παίδας)· έτερα δε κατά την β’ ήμέραν του μηνός· κατά δε ταύτην την αγίαν οσιομάρτυρα Εύδοκίαν, ης ακολουθία ψάλλεται τη α’ του Μαρτίου μηνός, είγε εστίν αύτη και ούχ ετέρα· έπεί η της μάρτυρος ακολουθία ταύτην είναι παρίστησιν ημείς δε τω πλείονι των ψήφων νικώμενοι, ενταύθα τους αγίους επτά παίδας τεθείκαμεν εναπομένει δε εις την διάκρισιν”. Πράγματι δε η εις την αγίαν Ευδοκίαν ακολουθία της ανακομιδής των λειψάνων, η σωζόμενη εις τους Λαυριωτικούς Κώδικας Δ 17 φ. 31 και Δ 14 και εις τον Παρισινόν 1575 φ. 186α του Θεοφάνους ποίημα, αναφέρεται εις την πρώην πόρνην Ευδοκίαν (της 1ης Μαρτίου) και ουχί εις την ανωτέρω της 4ης Αυγούστου, ης την μνήμην και την ανακομιδήν συγχρόνως αναγράφει ο Νικόδημος. Φρονώ ότι η Ευδοκία αυτή του Νικόδημου είναι φανταστικόν πρόσωπον, εκλαμβανομένη αντί της μάρτυρος Ίας, την οποίαν πολλοί Συναξαρισταί κατά την ημέραν ταύτην σημειούσιν, ήτις έχει και το αυτό απαραλλάκτως υπόμνημα· φαίνεται ότι ο αντιγραφεύς το όνομα Ια εθεώρησε ακέφαλον και συνεπλήρωσε αυτό δια της προσθήκης των πέντε πρώτων γραμμάτων Ευδοκ. ητο και πιθανότερον επειδή κατά την ημέραν ταύτην μνεία γίνεται του ονόματος της Ευδοκίας δια την ανακομιδήν αυτής και μνεία της μάρτυρος Ίας, το συναξάριον της τελευταίας ταύτης απεδόθη εκ συγχύσεως εις την Εύδοκίαν και ούτω προήλθε νέα μάρτυς ανύπαρκτος Ευδοκία· διότι δεν εξηγείται άλλως το κοινόν Συναξάριον της Ίας των Συναξαριστών και της Ευδοκίας του Νικόδημου. (Πρβλ. Συναξαριστήν Delehaye, σ. 868, 38 και Νικόδημου, σ. 235-236, Απριλίου 4″.)]
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΑΘΟΥΗΛ
Μαρτύρησε, αφού τον κρέμασαν σε μια μηλιά.
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ της Ιεράς Μονής ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ στην Κων/πολη
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ