Η κατάργηση της απλής αναλογικής και τα σενάρια για πρόωρες εκλογές

Σενάρια περί πρόωρων εκλογών, είτε μετά την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης, δηλαδή στις αρχές του 2020, είτε στη διετία της νέας κυβέρνησης ώστε να υλοποιηθεί το σχέδιο «2+4» για τον Κ. Μητσοτάκη και τη Ν.Δ., απασχολούν το τελευταίο διάστημα το πολιτικό ρεπορτάζ και την πολιτική αρθρογραφία.

Φαίνεται πάντως πως τα σενάρια αυτά έχουν μικρή ως ανύπαρκτη σχέση με την πραγματικότητα και τις προθέσεις του Πρωθυπουργού.
Στελέχη της Ν.Δ. τα χρεώνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, στο πλαίσιο της προσπάθειας να διαχειριστεί – όπως λένε – μείζονα πολιτικά ζητήματα, όπως θα τεθούν το επόμενο διάστημα από την πλειοψηφία, αλλά και να προκαταλάβει και να επηρεάσει τη στάση του Κινήματος Αλλαγής. Συμπληρώνουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει κανέναν λόγο να διαταράξει την πορεία της κυβέρνησης στην καθαρή τετραετία που έχει μπροστά του, καθώς δεν παρεμβάλλονται άλλες εκλογικές αναμετρήσεις μέχρι την ολοκλήρωσή της, ενώ και η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας με την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης αποσυνδέεται από τη λειτουργία της Βουλής και παύει να αποτελεί εμπόδιο για κάθε κυβέρνηση.
Σε ποια βάση όμως τίθενται τα διάφορα σενάρια;
Το επόμενο διάστημα, Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ και Κίνημα Αλλαγής – τα υπόλοιπα κόμματα εκτιμάται ότι δεν θα αναμειχθούν – έχουν μπροστά τους τρία τουλάχιστον αμιγώς πολιτικά ζητήματα τα οποία είθισται να αντιμετωπίζονται με ευρύτερες συναινέσεις.
Την αλλαγή του εκλογικού νόμου, με τη Ν.Δ. να έχει ήδη προαναγγείλει την κατάργηση της απλής αναλογικής και ως γνωστόν ακόμα και αν ο νόμος αλλάξει, αν δε βρεθούν οι 200 ψήφοι που απαιτούνται ώστε ο νόμος να εφαρμοστεί στις προσεχείς εκλογές, τότε εφαρμόζεται από τις μεθεπόμενες. Μία πρόταση του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Νίκου Αλιβιζάτου για τροποποίηση του Συντάγματος – στο θέμα έχει αναφερθεί και ο Ευ. Βενιζέλος – ώστε να απαιτούνται 180 ψήφοι για την εφαρμογή εκλογικού νόμου από τις επόμενες εκλογές – τις οποίες διαθέτουν Ν.Δ. και Κίνημα Αλλαγής – προκάλεσε διάφορα σενάρια περί συμφωνίας Ν.Δ. και Κινήματος Αλλαγής. Επικρατέστερο – κυρίως στον αντιπολιτευτικό Τύπο – είναι ότι η Ν.Δ. θα φέρει την αλλαγή του εκλογικού νόμου στη Βουλή μετά την τροποποίηση του Συντάγματος στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της Συνταγματικής Αναθεώρησης, έτσι ώστε με τις ψήφους του Κινήματος Αλλαγής να συμπληρώνονται οι 180 ψήφοι που χρειάζονται για να εφαρμοστεί ο νέος νόμος στην προσεχή εκλογική αναμέτρηση, σενάριο στο οποίο έχει αναφερθεί ο κ. Αλιβιζάτος. Μέχρι στιγμής πάντως, δεν υπάρχει εικόνα παρασκηνιακών διαβουλεύσεων ανάμεσα στη Ν.Δ. και το Κίνημα Αλλαγής, με σκοπό μία τέτοια συμφωνία. Ίδωμεν…
Την εκλογή νέου Προέδρου Δημοκρατίας. Έως τα τέλη Δεκεμβρίου αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η Συνταγματική Αναθεώρηση που σημαίνει ότι ο επόμενος Πρόεδρος Δημοκρατίας τον ερχόμενο Φεβρουάριο θα μπορεί να εκλεγεί ακόμα και με 151 ψήφους.
Ο κ. Μητσοτάκης έχει δεσμευθεί ότι θα επιδιώξει συναινετική εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, ενώ η δήλωση του κ. Τσίπρα ότι θα στηρίξει τον κ. Παυλόπουλο για νέα θητεία αν αυτή θα είναι η πρόταση της πλειοψηφίας, δίνει αντικειμενικά πόντους στον νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να ανανεώσει τη θητεία του, αλλά προφανώς η επιλογή προσώπου θα γίνει από τον Πρωθυπουργό.
Την ολοκλήρωση της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Η πλειοψηφία διαμηνύει ότι και σε αυτό το πεδίο θα κινηθεί συναινετικά, ενώ η αντιπολίτευση κατηγορεί τον κ. Μητσοτάκη ότι οι πρώτες κινήσεις του δείχνουν ότι τα περί συναίνεσης τα εννοεί μόνο στα λόγια.
Επιστρέφοντας στα σενάρια που διακινούνται το τελευταίο διάστημα, υπάρχουν κάποιοι – που κινούνται στον στενό ή τον ευρύτερο κύκλο του ΣΥΡΙΖΑ – που επιμένουν ότι αν ο κ. Μητσοτάκης δεν καταφέρει να εφαρμόσει τον εκλογικό νόμο από τις προσεχείς εκλογές, να αποσπάσει δηλαδή τη συναίνεση του Κινήματος Αλλαγής εφόσον επιχειρήσει και τη σχετική τροποποίηση στο Σύνταγμα, τότε θα υλοποιήσει το σχέδιο «2+4». Δηλαδή εκλογές στη διετία, εφόσον οι αριθμοί των δημοσκοπήσεων ευνοούν την Ν.Δ. και αν χρειαστεί και διπλές ώστε «να καεί» η απλή αναλογική στην πράξη, ώστε η Ν.Δ. να κερδίσει μια νέα τετραετία.
Πηγές της Ν.Δ., σχολιάζοντας τις σχετικές πληροφορίες κάνουν λόγο για «ακροβασίες» που ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει λόγο να ασχοληθεί «και δεν θα ασχοληθεί». Παραδέχονται όμως ότι καθαρό τοπίο θα υπάρξει τον Οκτώβριο όπου θα έχουν καθοριστεί οι εξελίξεις στην οικονομία, που είναι και το κλειδί για τις εξελίξεις. Επιμένουν ωστόσο ότι τα σενάρια αυτά «σπρώχνονται» προς τον Τύπο από το σύστημα του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να προκαταλάβουν και να επηρεάσουν τη στάση του Κινήματος Αλλαγής που είναι κομβική.
Σε κάθε περίπτωση, η στάση του Κινήματος Αλλαγής έχει σημασία, πολύ περισσότερο που τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Ν.Δ. δείχνουν ότι θέλουν να «κάνουν παιχνίδι» στον λεγόμενο μεσαίο χώρο.
Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι μετά την αποτυχημένη προσπάθεια προσέγγισης Ν.Δ. – Κινήματος Αλλαγής στο θέμα του ασύλου, η Ν.Δ. προκειμένου να καταργήσει την απλή αναλογική, σχεδιάζει να δώσει χώρο στις προτάσεις της Χαριλάου Τρικούπη σε άλλα σημαντικά ζητήματα (μπόνους εδρών κλπ), ώστε να υπάρξει συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση στη Βουλή και η στάση τόσο της Ν.Δ. όσο και του Κινήματος Αλλαγής στο σχέδιο νόμου για την ψήφο των αποδήμων, θα αποτελέσει μία νέα ευκαιρία συζητήσεων ανάμεσα στα δύο κόμματα.
Η στάση του Κινήματος Αλλαγής
Η Ν.Δ. έχει αφήσει να διαρρεύσουν διάφορες πληροφορίες περί «αναλογικότερου συστήματος» αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχει τίποτε συγκεκριμένο. Αντιθέτως, η θέση του Κινήματος Αλλαγής για τον νέο εκλογικό νόμο είναι γνωστή και μεταξύ άλλων προβλέπει το εκλογικό μπόνους να δίδεται μόνο εάν το πρώτο κόμμα υπερβαίνει το 25% του εκλογικού σώματος. (Για 25% να δίνονται 20 έδρες bonus και για κάθε επιπλέον 1% μία έδρα, με ανώτατο όριο τις 35 έδρες).
«Είναι αλήθεια πως το γεγονός ότι το άρθρο του συντάγματος που αφορά στον τρόπο αλλαγής του εκλογικού νόμου είναι αναθεωρητέο με απαίτηση 180 ψήφων οδηγεί πολλούς στο συμπέρασμα ότι πιθανή συνεισφορά μας σε αυτό θα οδηγήσει στην άμεση αλλαγή του εκλογικού νόμου με αντίστοιχα 180 ψήφους αντί για 200 που απαιτούνται τώρα», έχει απαντήσει σε σχετική ερώτηση ο γραμματέας του Κινήματος Αλλαγής Μ. Χριστοδουλάκης, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι «πρώτα συζητάμε για τον νέο εκλογικό νόμο και μετά για τον τρόπο αλλαγής ή εφαρμογής του, και πάντα με γνώμονα την απαίτηση να μην έχει κανείς λευκή επιταγή να τον διαμορφώνει στο πλαίσιο του μικροκομματικού του συμφέροντος».
Του Γιάννη Καμπουράκη
[email protected]