Σκληρή κριτική για τον Αλέξη Τσίπρα από την Νέα Σελίδα. ΣΥΡΙΖΑ: Τις πταίει (πραγματικά) για την ήττα.

Στη μετάθεση ευθυνών ως βαλβίδα εξαέρωσης της εσωκομματικής έντασης φαίνεται να καταλήγει η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, αποφεύγοντας κάθε ψήγμα κριτικής και αυτοκριτικής για την ήττα του κόμματος στις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου.

Του Ισίδωρου Μπέη
Παρά την εμφανή έλλειψη αντανακλαστικών και το κενό στιβαρού αντιπολιτευτικού λόγου, που εκδηλώθηκε ήδη από τις πρώτες μέρες του ΣΥΡΙΖΑ στα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οδός της «δολοφονίας χαρακτήρων» επελέγη τελικά ως μέσο αποσιώπησης κάθε διαφορετικής φωνής στο εσωτερικό του κόμματος, φορτώνοντας δημόσια «αμαρτίες» και αστοχίες της τετραετούς διακυβέρνησης στον γραμματέα του κόμματος, Πάνο Σκουρλέτη.
Σταλινικές εκκαθαρίσεις
Κόντρα στην παράδοση της Αριστεράς, δημοσιεύματα τις μέρες του Δεκαπενταύγουστου τοποθέτησαν λίγο πολύ τον γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ σε ρόλο αποδιοπομπαίου τράγου -δείχνοντας εμμέσως την πόρτα της εξόδου του από το αξίωμά του- προκαλώντας σοκ και δέος στα στελέχη και τα μέλη του κόμματος.
«Παγωμένη» μπροστά στη σφοδρότητα της επίθεσης κατά του Πάνου Σκουρλέτη παρουσιάζεται και η πλειοψηφία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος, ενώ δεν είναι λίγοι οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης που διερωτώνται χαμηλόφωνα «μετά τον Σκουρλέτη, ποιος;», καθώς διαβλέπουν «σταλινικού τύπου» εσωκομματικές εκκαθαρίσεις να λαμβάνουν χώρα δημόσια και σε νεκρό πολιτικά χρόνο.
Το γεγονός, μάλιστα, ότι η κίνηση δημόσιας αποδόμησης του κ. Σκουρλέτη δεν αποδοκιμάστηκε από την Κουμουνδούρου ούτε τυπικά (μέσω ανακοίνωσης) ούτε άτυπα (μέσω διαρροών) εντείνει τη φημολογία ότι ο πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Τσίπρας, είναι έτοιμος να αποδώσει τις ευθύνες τής μη διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ αποκλειστικά και μόνο στο Νο2 της Κουμουνδούρου, δηλαδή τον γραμματέα, στέλνοντας ταυτόχρονα μήνυμα για τις πραγματικές του προθέσεις προς όλες τις εσωκομματικές πτέρυγες.
Στον αντίποδα, η αήθης επίθεση κατά του Πάνου Σκουρλέτη σήκωσε κύμα αντιδράσεων στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς δεν ήταν λίγα τα στελέχη του κόμματος που έσπευσαν να την καταδικάσουν απόλυτα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παρά την ανάπαυλα των διακοπών.
Τη δυσαρέσκειά του δεν έκρυψε, άλλωστε, ούτε ο ίδιος ο γραμματέας του κόμματος, σχολιάζοντας ότι «ξεπερνά τα όρια…» η στοχοποίησή του, για να γνωρίσει τη μαζική συμπαράσταση στελεχών και ψηφοφόρων του κόμματος. Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω, ο κ. Σκουρλέτης χαρακτήρισε τον ΣΥΡΙΖΑ «μαγαζί-γωνία, ιδιαίτερα μετά το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών, γιατί μπορεί να έχασε την κυβέρνηση, αλλά πλέον έχει εδραιωθεί ως ο δεύτερος πόλος στην πολιτική σκηνή» και κατέληξε με νόημα ότι «πολλοί αυτόκλητοι υπερασπιστές ή και εκκαθαριστές, κατά άλλους, θα εμφανιστούν τώρα και θα προσπαθήσουν να καθορίσουν τους όρους μιας αναγκαίας συζήτησης που πρέπει να γίνει στο κόμμα μας με τους φίλους μας, όλους αυτούς που μας στήριξαν, σε αυτή τη νέα φάση».
Συλλογικές αποφάσεις
Την ίδια ώρα, η ευκολία με την οποία η ηγεσία του κόμματος επιχείρησε να καταστήσει μοναδικό υπαίτιο της ήττας τον Πάνο Σκουρλέτη προβληματίζει και άλλα κορυφαία στελέχη της Κουμουνδούρου. Τόσο η απουσία κάθε μορφής αυτοκριτικής από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και η αποφυγή εκτενούς εσωκομματικής συζήτησης για τις αιτίες του αποτελέσματος αποτυπώνουν ευκρινώς τη δυσκολία της κορυφής να αποδεχτεί τα λάθη και τους άστοχους χειρισμούς που οδήγησαν το κόμμα στην αξιωματική αντιπολίτευση. Τα ορατά συμπτώματα αλαζονείας των πρώην ενοίκων του Μεγάρου Μαξίμου, η επιλογή ακατάλληλων προσώπων που στελέχωσαν τις κυβερνήσεις Τσίπρα, οι διαρκείς τακτικισμοί στη διακυβέρνηση, η εμμονή σε υποψηφιότητες του στενού κομματικού σωλήνα στις αυτοδιοικητικές εκλογές, η ατροφία της Προοδευτικής Συμμαχίας και η φοβικότητα της ηγετικής ομάδας απέναντι σε στελέχη της Κεντροαριστεράς παρά την κοινωνική γείωσή τους είναι μερικές μόνο από τις χαίνουσες πληγές της διακυβέρνησης Τσίπρα, τις οποίες εξακολουθεί ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να μην κοιτά κατάματα. Πολύ περισσότερο όταν στα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης από την «πρώτη φορά Αριστερά» οι κρίσιμες αποφάσεις ελήφθησαν ομόφωνα και «διαφημιζόταν» ως τέτοιες τόσο σε επίπεδο κόμματος όσο και σε επίπεδο κυβέρνησης (μέχρι και οι εκάστοτε ανασχηματισμοί), καθιστώντας όλα ανεξαιρέτως τα ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υπαίτια του πρόσφατου εκλογικού αποτελέσματος.
Άλλωστε, η λάθος ανάγνωση του προεκλογικού κλίματος από τον Αλέξη Τσίπρα και τους στενούς του συνεργάτες οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια «χαλαρή» εκλογική αυτοδιοικητική κούρσα, μολονότι ο Πάνος Σκουρλέτης ήταν μεταξύ των ελάχιστων υψηλόβαθμων στελεχών που προειδοποιούσαν για τη διεξαγωγή ταυτόχρονα εθνικών και αυτοδιοικητικών εκλογών μαζί με τις ευρωεκλογές, έχοντας έγκαιρα διαβλέψει το μέγεθος της επερχόμενης ήττας. Οι λανθασμένες εντυπώσεις και αναλύσεις στο Μέγαρο Μαξίμου είχαν συνέπεια και την αδυναμία του Αλέξη Τσίπρα να χαράξει μια στρατηγική αναχαίτισης απέναντι στον κύριο αντίπαλό του, καθώς δεν είχαν προσμετρηθεί ούτε οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης ούτε οι πραγματικές διαστάσεις του αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου με επικεφαλής τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ υποτιμήθηκαν όλες οι καθημερινές αφορμές αναζωπύρωσης της πολεμικής κατά της προηγούμενης κυβέρνησης. Αντίθετα, η προσκόλληση του Αλέξη Τσίπρα σε πρόσωπα και καταστάσεις που έπλητταν την «αστική κουλτούρα» απομάκρυνε μέρα με τη μέρα ψηφοφόρους και υποστηρικτές του προοδευτικού πόλου, απομονώνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ σε έναν κλειστό, εκλογικό περίγυρο του 23,8%.
Ο μετασχηματισμός άργησε… 4 χρόνια
Στην πραγματικότητα, η άρνηση της ηγετικής ομάδας να παραδεχθεί αδυναμίες και αβελτηρίες επιβραδύνει τις όποιες εσωκομματικές εξελίξεις, την ώρα που η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δείχνει αποφασισμένη να μην αφήσει μέρα χαμένη. Η διαφορά… φάσης μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ έχει βάλει ήδη την αξιωματική αντιπολίτευση στη γωνία για καθυστερήσεις, ενώ ο κύκλος εσωστρέφειας και αναταράξεων που προκάλεσε η επίθεση κατά του Πάνου Σκουρλέτη επιτείνει τα προβλήματα ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως σε επίπεδο προγραμματικού λόγου και προτάσεων. Την έκταση του προβλήματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης να εκφράσει τα διακυβεύματα της νέας εποχής αποκάλυψε η βρετανική εφημερίδα «Independent», αντιπαραβάλλοντας τον υπέρμαχο του Brexit, Μπόρις Τζόνσον, με τον Αλέξη Τσίπρα. Πίσω από την αναζήτηση κοινού τόπου μεταξύ των δύο πολιτικών αναπτύσσεται το ευρωπαϊκό αποτύπωμα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν είναι άλλο από την αποτυχημένη επιχείρηση ρήξης και την «υπερήφανη διαπραγμάτευση» του πρώτου εξαμήνου του 2015, θέλοντας να καταδείξει τη μετάβασή του από τη ριζοσπαστική ρητορική στη βαθμίδα του «μνημονιακού» πρωθυπουργού, κατατάσσοντάς τον μεταξύ όλων των υπολοίπων (Γιώργος Παπανδρέου, Λουκάς Παπαδήμος, Αντώνης Σαμαράς), τους οποίους τελικά κατάπιαν το μνημόνιο και η οικονομική κρίση με τελική έκβασή τους την παραίτηση μετά την προσωπική τους ήττα.
Αγκαζέ με τα «μοιραία πρόσωπα»
Η «μνημονιακή» ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία κόστισε τελικά και την αποκοπή του ομφάλιου λώρου του με τη συντριπτική κοινωνική του αποδοχή (61,31%), κρύβεται πίσω από τη σταδιακή αποκόλληση κοινωνικών ομάδων και ψηφοφόρων από το άρμα της «πρώτη φορά Αριστεράς», κατάσταση που επιδείνωσαν συμπεριφορές και ρητορικές στη διάρκεια της τετραετίας. Ακόμη κι αν αλλάξει ένοικο το γραφείο του γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ, κανείς δεν μπορεί να προδικάσει τη ραγδαία ανάταξη της αξιωματικής αντιπολίτευσης και την πλατιά κοινωνική της αντιστοίχιση, τη στιγμή, μάλιστα, που η «άλωση του Κέντρου» από τον Κυριάκο Μητσοτάκη εξελίσσεται μεθοδικά και με το πλεονέκτημα της πρωτοβουλίας των κινήσεων από νέα διακυβέρνηση. Η ένταξη σειράς κεντροαριστερών στελεχών στην κυβέρνηση και τον κρατικό μηχανισμό εκδηλώνεται με αμείωτο ρυθμό (τελευταίος ο Κώστας Σπηλιόπουλος στον ΟΣΕ), αδειάζοντας τη δεξαμενή ενδεχόμενων «μεταγραφών» για τον Αλέξη Τσίπρα.
Με αυτά τα δεδομένα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει αμήχανος να παρακολουθήσει τις εξελίξεις που τρέχουν με ιλιγγιώδεις κατά τα ειωθότα του κόμματος ρυθμούς, επιλέγοντας να διαχειριστεί τη διεύρυνση του κόμματος στο εξής με μια κλειστή ομάδα στενών του συνεργατών. Η επένδυση, ωστόσο, στην ίδια ηγετική ομάδα κάθε άλλο παρά εκπέμπει μήνυμα μετασχηματισμού στην πλειοψηφία στελεχών και μελών, τα οποία παρακολουθούν την επάνοδο στην Κουμουνδούρου των «πατέρων της ήττας» για να ανασυστήσουν το κόμμα εκ των παλιών και φθαρμένων υλικών. Ακόμη πιο σύνθετη καθιστά την εξίσωση για τον ΣΥΡΙΖΑ το γεγονός ότι ο πρόεδρος του κόμματος επικέντρωσε στο πρόσωπό του την προεκλογική εκστρατεία, αποστερώντας κάθε εντύπωση ανανέωσης από το ακροατήριο του κόμματος, που παρακολουθεί ένα συνεχές προσώπων και καταστάσεων να διαιωνίζεται πριν και μετά την ήττα, μειώνοντας δραματικά τον ορίζοντα προσδοκιών του κόμματος στο εξής.
Παρακολουθούν εμβρόντητοι τη διαμάχη κορυφής
Μεγάλες φουρτούνες στην Κοινοβουλευτική Ομάδα
Το ντόμινο εσωκομματικών εξελίξεων έχει σηκώσει κύματα ανησυχίας στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, τα μέλη της οποίας παρακολουθούν από απόσταση και σχεδόν εμβρόντητα τη διαμάχη κορυφής που προκάλεσε η δημόσια επίθεση κατά του γραμματέα του κόμματος, Πάνου Σκουρλέτη. «Ήταν το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμασταν», σχολιάζουν στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους βουλευτές του κόμματος υπό το βάρος των εσωκομματικών εξελίξεων, εκτιμώντας παράλληλα ότι βασική προϋπόθεση για την ανασύνταξη του ΣΥΡΙΖΑ είναι η συλλογική διατύπωση μιας εναλλακτικής πολιτικής πρότασης ενόψει της ΔΕΘ αντί μιας «άγονης εσωκομματικής αντιπαράθεσης» που αφαιρεί πόντους από το κοινωνικό εκτόπισμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και υπονομεύει «με το καλημέρα» τον μετασχηματισμό της.
Υπονόμευση η εσωστρέφεια
«Τη δεδομένη συγκυρία η εσωστρέφεια δυσχεραίνει το εγχείρημα της διεύρυνσης του κόμματος», προειδοποιούν έμπειροι κοινοβουλευτικοί μετά τον κύκλο των επαφών που είχαν με τις τοπικές κοινωνίες κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών. Μεταφέροντας τον σφυγμό της βάσης στην Αθήνα, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν είναι λίγοι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που φέρονται έτοιμοι να εκφράσουν δημοσίως τον προβληματισμό τους το επόμενο διάστημα με αφορμή τις οργανωτικές αρρυθμίες αλλά και τον εσωκομματικό «πόλεμο χαρακωμάτων» που εκδηλώνεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα, καθώς η γενική εικόνα του κόμματος «εκπέμπει νοσηρότητα» και απογοητεύει ακόμη και τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους. Κοινή συνισταμένη, ωστόσο, της πλειονότητας των βουλευτών είναι η ηθική διάσταση της πάλης των απόψεων μεταξύ του προέδρου και του γραμματέα του κόμματος. Ακόμη κι αν συγκρούονται δύο διαφορετικές σχολές σκέψης, οι περισσότεροι βουλευτές συγκλίνουν στο ότι «δεν ανήκουν στην κουλτούρα της Αριστεράς» χτυπήματα αυτού του ύφους, τα οποία πλήττουν σοβαρά την ενότητα του κόμματος. Σε αντίθεση με την εσωκομματική «Βαβυλωνία», ως ζήτημα άμεσης προτεραιότητας αναμένεται να θέσουν μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ και την «επέλαση Μητσοτάκη», καθώς ο ρυθμός παραγωγής πολιτικών και επικοινωνιακών συμβάντων από το Μέγαρο Μαξίμου μοιάζει με σπριντ και αφήνει μέτρα πίσω την Κουμουνδούρου.
Υπό αυτό το πρίσμα, με έντονο ενδιαφέρον περιμένουν τη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας την Τρίτη -όταν και θα οριστικοποιηθεί το χρονοδιάγραμμα εκκίνησης της διεύρυνσης, όπως συμφωνήθηκε σε κλειστή σύσκεψη παρουσία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, και των Πάνου Σκουρλέτη, Μιχάλη Καλογήρου και Αλέξη Χαρίτση- αρκετοί βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης προκειμένου να λάβουν τις απαραίτητες εγγυήσεις ότι θα αποσοβηθεί μια νέα εσωκομματική κρίση με την έλευση του φθινοπώρου.