του Δρ. Γιάννου Χαραλαμπίδη*
Τι περιλαμβάνει λεπτομερής μελέτη για το άνοιγμα και την ανάπτυξη της Αμμοχώστου, που σφραγίστηκε στις 19 Αυγούστου, αφού είχε προηγηθεί η Καρπασία
- Μπορεί να λάβει αποτρεπτικά και κατασταλτικά μέτρα η κυπριακή Κυβέρνηση
- Αφαίρεση ιθαγένειας και… εσχάτη προδοσία
Η γεωπολιτική λογική της περιοχής από την Καρπασία ώς την Αμμόχωστο
Ήταν καλά οργανωμένο το πολιτικό παιχνίδι των Τούρκων από το 2015 ώς σήμερα εν μέσω συνομιλιών. Αυτό το πολιτικό παιχνίδι κλιμακώθηκε στις 19 Αυγούστου, λίγες μόνο μέρες πριν από την άφιξη της Ειδικής Απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, Τζέιν Χολ Λουτ, με ένα πλάνο για την ανάπτυξη της Αμμοχώστου, λεπτομερές, που για τους Ελληνοκύπριους, δεν θα ήταν υπερβολή, εάν κάποιος το χαρακτήριζε ως μαύρη βίβλο, αφού προσδοκά στην ενταφίαση της επιστροφής της πόλης και της ευρύτερης περιοχής στους νόμιμους κατοίκους της, ενώ ταυτοχρόνως ενισχύει τη χωριστή κρατική συνείδηση.
Οι Τούρκοι είχαν έτοιμο ένα γενικότερο πρόγραμμα ανάπτυξης, που δεν αφορά μόνο την περιοχή της Αμμοχώστου, αλλά και της Καρπασίας. Είχαν, μάλιστα, προσεγγίσει το Κατάρ για να προβεί σε επενδύσεις. Η φόρμουλα αυτή είχε αποτραπεί διά της διπλωματικής οδού και δη της κυπριακής πρεσβείας στο Κατάρ.
Έτοιμες οι εργοληπτικές εταιρείες
Ως προς το θέμα της Αμμοχώστου και γενικότερα, δίνουμε σήμερα συνέχεια στις αποκαλύψεις του «Σίγμα» της περασμένης Τρίτης με αυτούσιους τους τουρκικούς χάρτες περί του τρόπου εκμετάλλευσης τής εντός των τειχών πόλης της Αμμοχώστου, όπως εκπονήθηκαν επί μακρόν, και σήμερα, η άλλη πλευρά προσδοκά να υλοποιήσει.
Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι ο σχεδιασμός δεν είναι δυνατό να έχει γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη και προσθέτουν:
«Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τοπογραφικά και μοντέλα λεπτομερούς ανάπτυξης με έτοιμες μεγάλες εργοληπτικές εταιρείες της Τουρκίας να αναλάβουν την υλοποίηση και με επενδύσεις από το εξωτερικό. Ως προς το τελευταίο σκέλος -πρόσθεταν- ενδέχεται να υπάρξουν προβλήματα λόγω της υφιστάμενης κατάστασης (κατοχή). Οι εξελίξεις -παρατηρούσαν- δεν εξαρτώνται μόνο από την Τουρκία, αλλά και από τους τρόπους αντίδρασης της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Τροφοδότηση
Η τουρκική πολιτική λογική στηριζόταν από το 2014, όταν άρχισαν τα πρώτα βήματα συνομιλιών μεταξύ Αναστασιάδη – Ακιντζί, στην εξής λογική:
΄Η γίνονται αποδεκτές οι τουρκικές θέσεις ή υπήρχαν και τα σχέδια Β. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και η Αμμόχωστος, καθώς και η Καρπασία. Οι σχεδιασμοί αυτοί ανετράφησαν μέσα από την εξευμενιστική πολιτική των Αθηνών και της Λευκωσίας, που διευκόλυναν την Τουρκία στην ΕΕ και αλλού με την προσδοκία ότι θα άλλαζε στάση στο Κυπριακό.
Καρπασία
Ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη στην κατεχόμενη Καρπασία είχε εκπονηθεί από το 2011 και ο χάρτης ανάπτυξης (βλέπε χάρτη 1) αποτυπώνει το συγκοινωνιακό δίκτυο από την Καρπασία προς τη Λευκωσία και την Αμμόχωστο, την περιοχή ανάπτυξης με κόκκινες ρίγες και τις διάφορες άλλες εμπορικές και τουριστικές περιοχές. Ταυτοχρόνως, καταγράφονται οι περιοχές αναλόγως της πυκνότητας του πληθυσμού, καθώς και των προστατευόμενων οικολογικών περιοχών και μαρίνων. Πρόκειται για πλήρες μοντέλο ανάπτυξης, που φανερώνει ότι δεν υπάρχει πρόθεση επιστροφής εδαφών. Στόχος είναι ακόμη η νέα μεταφορά πληθυσμού και επενδύσεων είτε επιλυθεί είτε όχι το Κυπριακό.
Ανάλογος και πιο έντονος είναι ο σχεδιασμός στην εντός των τειχών πόλη της Αμμοχώστου (βλέπε Χάρτης 3) στην ακόλουθη βάση:
1.Αναβάθμιση υποδομών στο λιμάνι της πόλης για την υποδοχή τουριστών και προϊόντων.
2.Δημιουργία εμπορικών οδών και πεζόδρομων, καθώς και εκμετάλλευση των αρχαιολογικών χώρων.
3.Οικοδόμηση νέων τουριστικών καταλυμάτων, κατασκευή πεζόδρομων, λωρίδων λεωφορείων, διαβάσεων κ.λπ. Το αναπτυξιακό πρόγραμμα είναι λεπτομερές και φτάνει τις 168 σελίδες. Εμπλέκεται σε αυτό το λεγόμενο κτηματολόγιο και άλλοι φορείς των κατεχομένων και της Τουρκίας. Ο σχεδιασμός έγινε με την τουρκική επίβλεψη και τόσο ο Ακιντζί όσο και ο Οζερσάι ήταν κοινωνοί. Καθόλου τυχαία δεν ήταν η ανακοίνωση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου την περασμένη εβδομάδα, όταν επισκέφθηκε τα κατεχόμενα, περί ανοίγματος προξενείου στην Αμμόχωστο.
Ο σχεδιασμός παρουσιάστηκε σε Τούρκους και ξένους επενδυτές. Πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν τουρκικές εργοληπτικές εταιρείες κολοσσοί, που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, όπως είναι η Ρωσία, και οι οποίες είναι έτοιμες να εμπλακούν.
Τουρκικοί στόχοι…
Το αναπτυξιακό πρόγραμμα ξεκινά από την Αμμόχωστο ώς το Μπογάζι και πιο πέρα, μέχρι το ακραίο γεωγραφικό όριο της Καρπασίας. Καλύπτει την ευρύτερο περιοχή της Αμμοχώστου και έχει ως στόχο:
Πρώτο, τη δημιουργία νέων τετελεσμένων και τη μετατροπή της Αμμοχώστου από μοχλό πίεσης σε βάρος της Τουρκίας, σε αχίλλειο πτέρνα σε βάρος των Ελληνοκυπρίων. Πρόκληση διχαστικού κλίματος μεταξύ των ίδιων των Αμμοχωστιανών και πίεση επί του Προέδρου να δεχθεί εφόσον επαναρχίσουν οι συνομιλίες την όποια λύση, για να μη χαθεί για πάντα η Αμμόχωστος. Εκ των πραγμάτων, αποδεικνύεται ότι ήταν λανθασμένη η επιλογή του Προέδρου και των ηγεσιών του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ, καθώς και μερίδας των οργανωμένων Αμμοχωστιανών, να εγκαταλειφθεί η λογική της πρόταξης και να συνδεθεί η επιστροφή της πόλης με τη λύση, ενώ επί τη βάσει των Συμφωνιών Κορυφής του ‘79 και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, ήταν αποσυνδεδεμένη.
Δεύτερο, την ενίσχυση και αναβάθμιση της τουριστικής βιομηχανίας των κατεχομένων και την περαιτέρω οικονομική τους ανάσα. Η όποια αναβάθμιση του επιπέδου ζωής στα κατεχόμενα ενισχύει τη λεγόμενη «κρατική ταυτότητα» και απομακρύνει τις πιθανότητες για υπογραφή λύσης στη βάση ακόμη και αυτής της λεγόμενης «καλής ομοσπονδίας».
Τρίτο, τη δημιουργία κλίματος πώλησης περιουσίων στα κατεχόμενα υπό τον κίνδυνο να χαθούν όλα εφόσον το παιχνίδι της Αμμοχώστου και του Κυπριακού εμφανίζεται ως κλειστό.
Υπάρχει, πέραν των ανωτέρω, και κάτι άλλο:
Δεν αποκλείεται όπως η Άγκυρα μέσω των κατοχικών αρχών καλέσει ιδιοκτήτες των ελληνοκυπριακών περιουσίων να προχωρήσουν σε κοινές επενδύσεις με Τούρκους και ξένους αλλά υπό τους νόμους του παράνομου ψευδοκράτους. Δηλαδή αποδοχής ύπαρξης άλλου κράτους.
Δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι το αναπτυξιακό πρόγραμμα από την Αμμόχωστο ώς την Καρπασία θα υλοποιηθεί όπως το σχεδιάζουν οι Τούρκοι. Εκείνο που δεν μπορούμε να αποδεχθούμε, είναι ότι:
Α. Οι Τούρκοι μπλοφάρουν.
Β. Εάν πάμε σε συνομιλίες χωρίς να υπάρχει καλή τουρκική θέληση, η Άγκυρα και η κατοχική ηγεσία θα παγώσουν τα πλάνα τους. Θα τα έχουν να επικρέμανται ως Δαμόκλειος Σπάθη.
Γεωπολιτική διάσταση… και οι πονηροί
Δεν είναι λογικό οι Υπηρεσίες του κράτους να μη γνώριζαν από το 2011 ή από το 2015 ή και πιο πρόσφατα τι συνέβαινε με τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Εάν δεν γνώριζαν, είναι τραγικό! Εάν γνώριζαν σημαίνει ότι η Κυβέρνηση και το ΑΚΕΛ, καθώς και η ηγεσία του ΔΗΣΥ δεν εκτίμησαν ορθά την κατάσταση. Αναφερόμαστε στα δυο μεγάλα κόμματα, διότι είχαν επαφές με τα κατεχόμενα και λογικά ήξεραν τι γινόταν στο παρασκήνιο. Προφανώς, είχαν την ψευδαίσθηση ότι το Κυπριακό ήταν κοντά στη λύση. Όμως, είτε με τη λύση είτε χωρίς τη λύση, αυτό ήταν το πλάνο για την Αμμόχωστο και την Καρπασία. Ήταν, ούτως η άλλως, προσκολλημένοι στον εξευμενισμό.
Συνεπώς, δεν είχαν πρόθεση λήψης αποτρεπτικών μέτρων. Υπάρχουν και οι πονηροί που ψιθυρίζουν ότι το παιχνίδι είναι στημένο για να πάμε στην «καθαρή διχοτόμηση» των δυο κρατών σταδιακά μέσω τετελεσμένων. Πέραν των τουριστικών και οικονομικών, καθώς και των εμπορικών υπάρχουν και γεωπολιτικοί και γεωστρατηγικοί λόγοι, για τους οποίους η Άγκυρα επιθυμεί να είναι η Καρπασία υπό τον έλεγχό της. Εάν υπάρχει φυσικό αέριο στα ανοικτά της Καρπασίας, η περιοχή θα είναι υπό τον έλεγχο της Άγκυρας για λόγους ασφάλειας και ασφαλούς εκμετάλλευσης. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που περάσει αγωγός από το Ιράν στη Συρία και από εκεί στη Μεσόγειο ή στραφεί προς το Τσεϊχάν. Ούτως ή άλλως η περιοχή είναι στρατηγικής σημασίας στη λογική της τουρκικής λίμνης από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα, καθώς και της Γαλάζιας Πατρίδας.
Ως προς την Αμμόχωστο, η Τουρκία χρησιμοποιεί ήδη το λιμάνι της πόλης ως συμπληρωματικό της Μερσίνας ναύσταθμο. Εάν εξετάσει κάποιος πώς καθορίζει η Άγκυρα την υφαλοκρηπίδα της, καθώς και την ΑΟΖ του ψευδοκράτους, κατανοεί και τη σημασία της Αμμοχώστου και της Καρπασίας. Από την εποχή του σχεδίου Άτσεσον, η περιοχή ήταν υψίστης γεωστρατηγικής και γεωπολιτικής σημασίας.
Η εσχάτη προδοσία και το Σ. Ασφαλείας
Εκ των πραγμάτων, το παιχνίδι μετατίθεται σε επίπεδο νομικών εργαλείων, τα οποία μπορούν να εξελιχθούν σε πολιτικές αποτρεπτικές κινήσεις. Είναι ορθή η προετοιμασία για την προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς και η πιθανή έκδοση ψηφίσματος. Πρέπει, όμως, να είμαστε προσγειωμένοι. Το Κυπριακό δεν ανήκει στο κεφάλαιο 7, εντός του οποίου μπορούν να επιβληθούν εμπάργκο και άλλες οικονομικές κυρώσεις, ακόμη και στρατιωτικές σε βάρος της Άγκυρας. Και συμβαίνει αυτό, διότι η δράση της Τουρκίας δεν θεωρείται από τις Μεγάλες Δυνάμεις ότι απειλεί τη διάρρηξη της περιφερειακής και παγκόσμιας ειρήνης. Συνεπώς, ακόμη και αν εκδοθεί ψήφισμα για την Αμμόχωστο θα έχει ηθικό και πολιτικό χαρακτήρα, χωρίς τον όποιο δεσμευτικό χαρακτήρα. Ως εκ τούτου, η Τουρκία θα έχει την ευχέρεια να το γράψει στα παλιά της τα παπούτσια. Ακόμη και για την έκδοση σαφούς ψηφίσματος πόσο εύκολο θα μπορεί να είναι κάτι τέτοιο όταν η μεν Ρωσία διάγει άριστες σχέσεις με την Άγκυρα, οι δε ΗΠΑ δεν επιδιώκουν να τραβήξουν άλλο το σχοινί με την Τουρκία για να μην τη ρίξουν ακόμη πιο πολύ στην αγκαλιά της Μόσχας; Μπορεί να μην είναι ρόδινες οι συνθήκες, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι, η όποια προσφυγή στο ΣΑ ή η έκδοση ψηφίσματος για την Αμμόχωστο δεν μπορεί να αποτελεί μοχλό πίεσης, εφόσον είναι ενταγμένη σε ένα στρατηγικό πλάνο και εφόσον συνοδευτεί με τη λήψη άλλων μέτρων σε δυο επίπεδα:
Το πρώτο είναι αυτό της ΕΕ και το δεύτερο είναι εκείνο των νόμων και των εξουσιών της Κυπριακής Δημοκρατίας σε συνδυασμό με το Διεθνές Δίκαιο. Ειδικώς, επί τούτου αναφέρθηκε συγκεκριμένα ο πρώην Υπουργός Υγείας, Γιώργος Παμπορίδης, ο οποίος, ως νομικός που είναι, υποστήριξε την αφαίρεση της ιθαγένειας σε όσους των Ελληνοκυπρίων εμπλακούν σε συναλλαγές στην περιοχή της Αμμοχώστου, καθώς και σε στελέχη της τουρκοκυπριακής ηγεσίας. Η στοχευμένη αφαίρεση της ιθαγένειας από πολιτικά πρόσωπα στα κατεχόμενα και τα διεθνή εντάλματα σε βάρος εταιρειών και φυσικών προσώπων, που είναι δυνατό να εμπλακούν στην υπόθεση της Αμμοχώστου, συνιστούν νομικά μέτρα, που θα πρέπει να ανακοινωθούν εκ των προτέρων ως σαφής πολιτική αποτρεπτικού χαρακτήρα. Θα πρέπει δηλαδή οι εμπλεκόμενοι να γνωρίζουν τι θα συμβεί. Άλλωστε, με βάση το άρθρο 156 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ποινικού Κώδικα, Κεφάλαιο 154 (162 (1)2000) άρθρο 36:
«Όποιος-
(α) Ενεργά αναμειγνύεται σε ένοπλες εχθροπραξίες εναντίον της Δημοκρατίας,
(β) παρέχει βοήθεια σε χώρα η οποία βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, ή είναι αναμεμειγμένη σε ένοπλες εχθροπραξίες εναντίον της Δημοκρατίας,
(γ) παρέχει βοήθεια σε ένοπλες δυνάμεις εναντίον των οποίων δυνάμεις της Δημοκρατίας είναι αναμεμειγμένες σε ένοπλες ενέργειες,
(δ) ανατρέπει με τη χρήση βίας τη νόμιμη Κυβέρνηση της Δημοκρατίας,
είναι ένοχος εσχάτης προδοσίας και υπόκειται στην ποινή της φυλάκισης διά βίου».
Οι κατοχικοί ηγέτες παρέχουν βοήθεια σε ξένη χώρα, δηλαδή την Τουρκία, που κατέχει εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία επιδιώκουν να διαλύσουν αρχής γενομένης από την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, το οποίο με βάση τα ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και σε συνδυασμό με την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, δεν μπορεί να αναγνωριστεί. Νομικά δεν ισχύει. Δεν είναι υποκείμενο Διεθνούς Δικαίου. Νομικά δεν υπάρχει. Η μόνη νόμιμη Αρχή που αναγνωρίζεται στο νησί είναι αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ηγούνται δηλαδή μιας αποσχιστικής ενέργειας, μαζί και υπό την καθοδήγηση της Τουρκίας και μάλιστα με τη χρήση βίας και δη των όπλων, που απαγορεύεται από το άρθρο 2 παράγραφος 4 του Χάρτη των Ην. Εθνών.
Κάποιος, βεβαίως, μπορεί να ισχυριστεί ότι εμπίπτει μεν η δράση των Τουρκοκύπριων ηγετών στον περί της εσχάτης προδοσίας νόμο -αφού μάλιστα διαθέτουν επίσημα ταξιδιωτικά έγγραφα, όπως η ταυτότητα ή το διαβατήριο- αλλά η λήψη μιας τέτοιας απόφασης θα έχει επιπτώσεις, όπως:
1) Τον τερματισμό κάθε ίχνους ελπίδας για την επανέναρξη των συνομιλιών.
2) Κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων και δη στη γραμμή αντιπαράταξης ή και στη θάλασσα. Τι, άλλωστε, να ισχυριστεί κάποιος:
Ότι ο μέχρι χθες εμφανιζόμενος ως συμπρόεδρος έχει γίνει αποσχιστής; Από την άλλη, όμως, τι θα πράξει η Κυβέρνηση; Θα καθίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις; Αυτά είναι τα τραγικά διλήμματα στα οποία οδηγηθήκαμε λόγω του εξευμενισμού και μιας καλοπροαίρετης μεν, ουτοπικής δε, πολιτικής της ομοσπονδίας, την οποία οι Τούρκοι χρησιμοποιούν για να μας εκβιάζουν.
Τα εντάλματα και τα μέτρα της ΕΕ
Από την άλλη, δεν μπορεί να παραμένει κάποιος με δεμένα τα χέρια, εκτός και αν το παιχνίδι, όπως οι πιο πονηροί εκτιμούν, είναι στημένο για να δημιουργηθούν συνθήκες δυο κρατών. Εκτός των στοχευμένων ενταλμάτων και της αφαίρεσης ιθαγενειών, που έχουν ως στόχο να κατανοήσουν όσοι προτίθενται να παρανομήσουν ότι θα έχουν κόστος, τα μέτρα αυτά δείχνουν ότι υπάρχουμε και ως κράτος. Κάτι τέτοιο βεβαίως δεν μπορεί να συνιστά μεμονωμένο γεγονός, το οποίο μάλιστα θα υποβαθμίσουμε εμείς οι ίδιοι την επομένη, όπως συνέβη με τα μέτρα που λήφθηκαν από την ΕΕ κατά της Τουρκίας. Το αντίθετο, θα πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος. Σκοπό και στόχο. Στην περίπτωση των μέτρων της ΕΕ κατά της Άγκυρας, ενώ από τη μια ζητούσαμε την τιμωρία της Τουρκίας, την επομένη εμείς οι ίδιοι συμμετείχαμε σε μια διαδικασία, στην οποία όπως αποκαλύπτεται και από τα πρακτικά του Εθνικού, η Τουρκία δεν είχε πρόθεση να συνομιλήσει λογικά. Και ούτε κόστος δεν είχε, διότι δεν επιτρέπεται ο καταλογισμός ευθυνών, αφού θα πρέπει να μείνει ανοικτή η διαδικασία. Είναι ζήτημα αποφάσεων για να μη χάνουμε την αξιοπιστία μας.
Πρέπει να σωθεί η Αμμόχωστος. Ακόμη και τώρα. Συνεπώς, ο διάλογος περνά μέσα από την επιστροφή της πόλης και η αποτροπή των σχεδιασμών να ανακοινωθεί από τώρα. Ότι, δηλαδή, κατά τρόπον στοχευμένο θα αφαιρεθούν ιθαγένειες και από Ελληνοκύπριους και από Τουρκοκύπριους, που θα εμπλακούν στη διαδικασία, ενώ θα εκδοθούν εντάλματα σύλληψης και λήψης μέτρων, όπως πάγωμα περιουσιακών στοιχείων των όποιων ξένων εταιρειών και φυσικών προσώπων θα συνεργαστούν με τις κατοχικές αρχές, κατόπιν σχετικής με το θέμα απόφασης της ΕΕ.
Αυτά τα μέτρα δεν θα πρέπει να ληφθούν όταν θα αρχίσει να κλιμακώνεται το τουρκικό πρόγραμμα ανάπτυξης, αλλά θα έπρεπε να είχαν αρχίσει να εφαρμόζονται από χθες. Προ καιρού. Εθεωρείτο όμως ο τουρκικός σχεδιασμός μπλόφα… Και εμείς ότι ήμασταν δήθεν λυσοφοβικοί, παρότι φορτικά τους είχαμε αναλύσει εναλλακτικές στρατηγικές επιλογές. Είναι, δε, πρόδηλον ότι η λύση χάνεται όπως και η Αμμόχωστος και η Καρπασία από εκείνους που ισχυρίζονταν ότι ήταν ρεαλιστές και θα μας έφερναν λύση χθες…
Οι τρεις χάρτες που δημοσιεύουμε σήμερα αποτυπώνουν τον σχεδιασμό της Άγκυρας και των κατοχικών «αρχών»
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
ΠΗΓΗ:https://simerini.sigmalive.com/article/2019/9/15/e-maure-biblos-tes-ammokhostou-kai-tes-karpasias/