Όλα ανοιχτά στο Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ

Όχι μόνο το Brexit θα γίνει αντικείμενο τριβών αλλά και άλλα θέματα όπως η διεύρυνση της ΕΕ, το προσφυγικό και ο κοινοτικός προϋπολογισμός. Δυσαρεστημένος προσέρχεται στις Βρυξέλλες ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν.

Ακόμη και χωρίς το δράμα που ονομάζεται Brexit με τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, η Ένωση των 27 έχει πολλά προβλήματα για να γεμίσει τις δύο ημέρες των εργασιών στις Βρυξέλλες.
Μέχρι τώρα το Brexit δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη ατζέντα διότι δεν διαφαίνεται εάν θα προκύψει συμφωνία εξόδου. «Πρόκειται για ένα πολύ ασυνήθιστο Συμβούλιο Κορυφής γιατί όλα τα θέματα είναι ανοιχτά», ανέφερε κοινοτικός διπλωμάτης εν όψει της αυριανής έναρξης των εργασιών. «Το μόνο που είναι δεδομένο αφορά την έναρξη των εργασιών το μεσημέρι της Πέμπτης, όλα τα άλλα είναι ανοιχτά». Ακόμη και το σχέδιο της τελικής ανακοίνωσης καλύπτει μόνο δύο σελίδες και περιλαμβάνει επιγραφές χωρίς ουσιώδες κείμενο από κάτω.
Γαλλική υποψηφιότητα προκαλεί τριβές
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν προσέρχεται στο Συμβούλιο Κορυφής μάλλον “πληγωμένος”. Η υποψήφιά του για μια από τις θέσεις Επιτρόπων απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μια προσβολή που καταλογίζει στην μελλοντική πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τη Γερμανία, την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στο περιθώριο του Συμβουλίου Κορυφής, Μακρόν και φον ντερ Λάιεν θα προσπαθήσουν να βολιδοσκοπήσουν ποια νέα γαλλική υποψηφιότητα θα μπορούσε να αποσπάσει την πλειοψηφία της διασπασμένης Ευρωβουλής. Επιβαρύνονται όμως οι γερμανογαλλικές σχέσεις μια και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι έμπιστη της Μέρκελ; Κοινοτικοί διπλωμάτες κουνούν το κεφάλι τους αρνητικά. Η απόρριψη της υποψήφιας του Μακρόν, Σιλβί Γκουλάρ αποτελεί περισσότερο εκδίκηση για τον συντηρητικό επικεφαλής της Κ.Ο. της Ευρωβουλής Μάνφρεντ Βέμπερ.
Τον περασμένο Ιούνιο ο πρόεδρος Μακρόν εμπόδισε την ανάδειξή του σε πρόεδρο της Κομισιόν και τάχθηκε υπέρ της φον ντερ Λάιεν. Η Γερμανίδα καγκελάριος προσπάθησε να μείνει έξω από διαφωνίες για πρόσωπα. Η έγκριση της νέας Επιτροπής τοποθετείται το Νοέμβριο και η επίτευξη πλειοψηφίας δεν είναι κάτι το δεδομένο.
Μόνος θα παραμείνει ο Γάλλος πρόεδρος και ως προς το θέμα της διεύρυνσης με χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Η Άγκελα Μέρκελ στηρίζει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία. Αλλά όχι και ο Εμμανουέλ Μακρόν παρά το ό,τι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σχεδόν όλες οι άλλες χώρες της ΕΕ θεωρούν ότι οι δύο χώρες πληρούν τις προϋποθέσεις.
Καυγάς για τα χρήματα
Σε αυτό το θέμα δεν πρόκειται για μια διένεξη ανάμεσα στη Μέρκελ και τον Μακρόν αλλά για μια διένεξη της Γαλλίας με όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ. Στη διάρκεια των προετοιμασιών του Συμβουλίου Κορυφής σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, ο γερμανός υφυπουργός Εξωτερικών Μίχαελ Ροτ εμφανίστηκε πολύ απογοητευμένος από τη γαλλική στάση. Αλλά ο Γάλλος πρόεδρος θεωρεί ότι διαφορές απόψεων σε ένα πολιτικό ζήτημα ανήκουν σε μιαν εταιρική σχέση. «Ο διάλογος των δύο χωρών απαιτεί καμιά φορά και την αποδοχή γόνιμων αντιπαραθέσεων» είχε πει παλιότερα ο Γάλλος πρόεδρος. Κοινοτικοί διπλωμάτες δεν πιστεύουν ότι αυτό θα έχει αρνητική επίδραση στη γερμανογαλλική ατμομηχανή μέσα στην ΕΕ, την ώρα μάλιστα που η ΕΕ μετά από πολλές προσπάθειες ενέκρινε το προϋπολογισμό για τις επενδύσεις στην ευρωζώνη για τον οποίο ο Μακρόν είχε διαφωνήσει και είχε υποβαθμίσει τη θέση της Γερμανίας.
Καμιά απολύτως συναίνεση δεν υπάρχει όμως για τον προϋπολογισμό της ΕΕ την περίοδο από το 2021 μέχρι το 2027. Οι χώρες-μέλη διαπληκτίζονται αναλόγως σε ποια ομάδα βρίσκονται. Η Γερμανία ανήκει στους λεγόμενους “καθαρούς εισφορείς” θέλει να δίνει ποσοστό 1% του ΑΕΠ της ενώ η Γαλλία το 1,03% του ΑΕΠ της.
Η έξοδος της Βρετανίας έχει αφήσει μεγάλο κενό στους κοινοτικούς πόρους που η ΕΕ θέλει να καλύψει με περικοπές και αυξήσεις των εισφορών των χωρών που δίνουν περισσότερα από όσα παίρνουν. Η Γαλλία δεν θέλει να αγγίξει τις αγροτικές επιδοτήσεις, η Γερμανία επιχειρηματολογεί ότι θα πρέπει να μεταφερθούν χρήματα για την καινοτομία, το προσφυγικό και για επενδύσεις για το μέλλον. Συμφωνία προβλέπεται να επιτευχθεί στα μέσα του επόμενου χρόνου όταν ο μεγαλύτερος «καθαρός εισφορέας», η Γερμανία, θα βρίσκεται στο τιμόνι της εξάμηνης προεδρίας.
Τουρκία και ίσως Brexit
Η εισβολή των Τούρκων στη βόρεια Συρία καταδικάζεται ομόφωνα. Η ΕΕ κάλεσε μάλιστα την Τουρκία να αποσυρθεί, αλλά ομοφωνία δεν υπάρχει για το εμπάργκο όπλων σε βάρος της νατοϊκής χώρας. Ορισμένες χώρες της ΕΕ όπως είναι η Γερμανία και η Γαλλία υποστηρίζουν ότι σταματούν τις μελλοντικές εξαγωγές. Ωστόσο η γαλλική πρόταση για επιβολή οικονομικών κυρώσεων δεν συζητήθηκε περισσότερο. Η γερμανική θέση είναι ότι θα πρέπει να συζητηθεί πώς η Τουρκία θα βοηθηθεί για τη φιλοξενία των πάνω από 3 εκ. προσφύγων και μεταναστών και να διατηρηθεί εν ζωή η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία για την επαναπροώθηση προσφύγων από την Ελλάδα στην Τουρκία.
Για όλα αυτά δεν αναμένονται συγκεκριμένες αποφάσεις στο αυριανό Συμβούλιο Κορυφής. Θα κατατεθούν μόνο πολιτικές απόψεις για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η Τουρκία υπό το πρίσμα του προσφυγικού.
Οι εργασίες του Συμβουλίου Κορυφής ολοκληρώνονται κανονικά την Παρασκευή το μεσημέρι αλλά δεν αποκλείεται ο Ντόναλντ Τουσκ που σε έξι εβδομάδες θα πρέπει να παραδώσει τα καθήκοντά του στον διάδοχό του Σαρλ Μισέλ, να θέσει το θέμα Brexit στη λήξη του Συμβουλίου εφόσον βέβαια μέχρι τότε υπάρξει κείμενο συμφωνίας. Σε αρνητική περίπτωση, οι 27 θα ξανασυναντηθούν πιθανότατα πριν την 31η Οκτωβρίου.
Μπερντ Ρίγκερτ
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
dw