Οι 3 αρχές που βοηθούν τους ηγέτες να διαχειριστούν σωστά μια κρίση.

Οι τρεις αρχές διαχείρισης κρίσεων.
Πρώτον, να είστε ψύχραιμοι. Δεύτερον, χωρίστε την κρίση σε διαχειρίσιμα μέρη. Και τρίτον, διαπιστώστε αν υπάρχει έστω ένα μικρό μέρος του προβλήματος που μπορείτε να επιλύσετε.

Βεβαιωθείτε ότι έχετε σκεφτεί προσεκτικά το πρόβλημα και δείτε μήπως υπάρχουν επιλογές που δεν έχετε σκεφτεί. Η εξάσκηση των τριών αυτών αρχών είναι η βάση που θα σας βοηθήσει να επιληφθείτε της κρίσης με τη βεβαιότητα ότι βρίσκεστε στην καλύτερη δυνατή ψυχολογική κατάσταση.
Εστιάστε στο παρελθόν μόνο αν σας βοηθάει στο μέλλον
Η επόμενη τεχνική έρχεται υπό μορφή ερώτησης, που σας ταξιδεύει στιγμιαία στο παρελθόν. Όταν αντιμετωπίζετε μια κρίση, διερωτηθείτε αν έχετε αντιμετωπίσει ποτέ κάτι παρόμοιο. Το πιθανότερο είναι ότι έχετε. Τι μάθατε για το πρακτικό κομμάτι της επίλυσης προβλημάτων και για το πώς μπορείτε να ξεπεράσετε τη συναισθηματική ταραχή που το συνόδευε; Ακόμα και αν εκείνη τη φορά το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που ελπίζατε, σήμερα είναι μια καινούρια μέρα. Αυτό ανήκει στο παρελθόν, εσείς βρίσκεστε στο τώρα. Αφού μάθουμε από το παρελθόν, δεν πρέπει να το ξαναβιώσουμε, εκτός αν αυτό εξυπηρετεί τους σκοπούς μας. Αυτό εννοούσε ο Ντέιλ Κάρνεγκι όταν έλεγε ότι πρέπει να ζεις τη ζωή σου μέρα τη μέρα.
Πολλοί σπαταλούν όλη τους την ενέργεια με το να σκέφτονται τι συνέβη χθες ή τι μπορεί να συμβεί αύριο. Σε μια κρίση δεν έχετε περιθώριο να χαραμίσετε ενέργεια. «Αυτό το δευτερόλεπτο εσείς και εγώ», έγραψε κάποτε ο Ντέιλ Κάρνεγκι, «στεκόμαστε στο σημείο που συναντιούνται δύο αιωνιότητες – το παρελθόν που διαρκεί για πάντα και το μέλλον που προχωράει προς το τέλος του καταγεγραμμένου χρόνου. Και όμως δεν μπορούμε να ζήσουμε σε καμία από τις δύο αυτές αιωνιότητες, ούτε για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου». Οι συνέπειες που έχει αυτό στη διαχείριση κρίσεων πρέπει να είναι σαφείς: χρησιμοποιήστε την εμπειρία σας για να σας καθοδηγήσει σε μια θετική κατεύθυνση, αλλά συνειδητοποιήστε ότι ζείτε στο εδώ και το τώρα. Το παρελθόν είναι ένας πόρος που μπορείτε να εκμεταλλευτείτε, όχι ένα φάντασμα που σας στοιχειώνει.
Ζητήστε βοήθεια
Μια δυσκολία για όποιον ηγέτη αντιμετωπίζει κάποια κρίση είναι το αίσθημα απομόνωσης που συχνά τον κυριεύει. Από φυσικού τους, οι ηγέτες είναι αυτοί που επωμίζονται όλο το βάρος της ευθύνης. Ως αποτέλεσμα, μερικές φορές δεν είναι διατεθειμένοι να ζητήσουν τη στήριξη των άλλων, ιδιαίτερα σε δύσκολες καταστάσεις. Αν αισθάνεστε ότι το να ζητήσετε βοήθεια με κάποιον τρόπο υπονομεύει τον ηγετικό σας ρόλο, πρέπει να μάθετε να καταπολεμάτε αυτή την τάση. Η εξωτερική υποστήριξη είναι πολύ σημαντική σε μια κρίση, όχι μόνο στη λήψη αποφάσεων, αλλά επίσης στην αντιμετώπιση των συναισθηματικών πιέσεων που αναπόφευκτα προκύπτουν.
Αν αντιμετωπίζετε δυσκολίες, μιλήστε σε κάποιον που εμπιστεύεστε για τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Αν τα κρατάτε όλα μέσα σας, θα επηρεάσουν τη λήψη αποφάσεων και την ικανότητά σας να ηγηθείτε αποτελεσματικά. Η αποκλειστική εστίαση στο ανά χείρας πρόβλημα θα καταβάλει τόσο εσάς όσο και τους γύρω σας. Για αυτό βρείτε κάποιον με τον οποίο αισθάνεστε ασφαλείς και ζητήστε τη στήριξή του. Θα σας βοηθήσει να επιστρέψετε στη δουλειά με καθαρό μυαλό και ελαφρύτερη καρδιά.
Βρείτε χρόνο για ανάπαυση και χαλάρωση
Παραπάνω αναφερθήκαμε στον υποδειγματικό τρόπο που ο Πρόεδρος Τζον Κένεντι χειρίστηκε την πυραυλική κρίση της Κούβας. Στα χρόνια που ακολούθησαν έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία για το συγκεκριμένο περιστατικό. Περιγράφουν τις προσπάθειες του Κένεντι να παραμείνει ήρεμος, παρότι κάθε λεπτό που περνούσε τα πράγματα γίνονταν όλο και πιο δυσοίωνα. Μετά τις πολύωρες συσκέψεις με τους ανώτατους συμβούλους του, στις οποίες αποφασιζόταν κυριολεκτικά η μοίρα του κόσμου, ο Πρόεδρος Κένεντι παρακολουθούσε κινηματογραφικές ταινίες, έπαιζε με τα παιδιά του ή κοιμόταν για λίγο.
Παρότι το να χαλαρώσει και να αναπαυθεί απαιτούσε σίγουρα περισσότερη αυτοπειθαρχία από οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να κάνει, ο Κένεντι καταλάβαινε πόσο σημαντικό ήταν. Σε οποιαδήποτε κρίση, βρείτε τρόπο να ξεφεύγετε τακτικά. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι προσπαθείτε να αποφύγετε τις ευθύνες σας. Μάλιστα, είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους να φροντίσετε ότι θα έχετε τη δύναμη να αντεπεξέλθετε σε αυτές.
Αποφύγετε τις επικρίσεις και αναλάβετε την ευθύνη
Το τελευταίο σημείο της δεξιοτεχνικής ηγεσίας σε καταστάσεις κρίσης έχει να κάνει με ζητήματα υπαιτιότητας και ευθύνης. Στην πραγματικότητα είναι εύκολο να διαχειριστείτε την υπαιτιότητα. Απλώς διώξτε όλες τις σχετικές σκέψεις από τον νου σας, μια για πάντα. Το να κατηγορείτε τους άλλους είναι απλώς χαμένη ενέργεια, για αυτό αφήστε πίσω σας αυτή τη συμπεριφορά. Όσο για την ευθύνη, εσείς είστε ο ηγέτης. Μη μεταθέτετε λοιπόν την ευθύνη – αναλάβετέ τη.
Ό,τι συμβαίνει ενώ είστε επικεφαλής είναι σε τελική ανάλυση δική σας ευθύνη. Αν οι άλλοι έκαναν λάθη, θα έπρεπε να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι και αυτή είναι ευθύνη του ηγέτη. Αν κάποιος αποδειχθεί ανίκανος, δεν θα έπρεπε να είχε προσληφθεί και αυτή είναι η ευθύνη του ηγέτη. Μέχρι να είστε προετοιμασμένοι να αποδεχθείτε την ευθύνη κυριολεκτικά για οτιδήποτε συμβαίνει υπό την ηγεσία σας, δεν είστε ακόμα έτοιμοι για τον τίτλο του δεξιοτέχνη της ηγεσίας. Αρχίστε να αποδέχεστε την ευθύνη τώρα. Θα κερδίσετε τον σεβασμό του εαυτού σας αλλά και της ομάδας σας.
Για έναν πραγματικό ηγέτη, πολύ απλά δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Ας εξετάσουμε πώς εκφράζεται αυτή η αρχή έξω, σε μια πραγματική κατάσταση που απαιτεί ηγετική δεξιοτεχνία. Πρόκειται για ένα σπουδαίο παράδειγμα του πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι δεξιοτέχνες ηγέτες όταν βρίσκονται υπό πίεση, αλλά και του πώς δεν πρέπει να συμπεριφέρονται.
Την άνοιξη του 1985 λήφθηκε μία από τις πιο τολμηρές αποφάσεις μάνατζμεντ στην επιχειρηματική ιστορία της Αμερικής. Η Coca Cola αποφάσισε να αλλάξει τη συνταγή του πασίγνωστου αναψυκτικού της. Η απόφαση δεν λήφθηκε αψήφιστα. Πολλές έρευνες αγοράς που έγιναν έδειξαν ότι οι καταναλωτές προτιμούσαν μια πιο γλυκιά γεύση στο αναψυκτικό, σαν εκείνη που πρόσφερε ο βασικός ανταγωνιστής της Coca Cola, η Pepsi.
Η αποκαλούμενη πρόκληση της Pepsi, η διαφημιστική καμπάνια στην οποία άτομα με δεμένα τα μάτια διάλεγαν συστηματικά την Pepsi και όχι την Coca Cola, είχε αποδειχτεί εξαιρετικά αποτελεσματική. Τελικά, η ανώτατη διοίκηση της Coca Cola αποφάσισε ότι κάτι έπρεπε να γίνει και όντως το έκαναν. Τα δύο στελέχη που έλαβαν αυτή την απόφαση ήταν ο Ρομπέρτο Σ. Γκοΐσουέτα, CEO της Coca Cola, και ο Ντόναλντ Ρ. Κίο, πρόεδρος και επιχειρησιακός διευθυντής.