Σε ποιον προκαλεί ευχαρίστηση η τιμωρία και η ασταθής συμπεριφορά; Πώς νοιώθουμε όταν δεν μας δείχνουν ενδιαφέρον αγαπημένα μας πρόσωπα, ή όταν δεν μας δίνουν το χρόνο να κατανοήσουμε κάτι που δεν αντιλαμβανόμαστε… αμέσως;
Τα συναισθήματα σε αυτές τις καταστάσεις, σίγουρα, είναι δυσάρεστα. Διότι ο άνθρωπος είναι ένα έμψυχο ον. Αλλά έχει φωνή. Για να επικοινωνήσει και να συνεννοηθεί με τον συνάνθρωπό του.
Γι’ αυτό, σε έναν σκύλο δεν συμπεριφερόμαστε, όπως δεν θα θέλαμε να μας αντιμετωπίζουν οι άλλοι. Γιατί κι αυτός έχει ψυχή. Αλλά εκείνος δεν έχει φωνή. Και οι ιδιοκτήτες/κηδεμόνες, άθελα τους ή εν αγνοία τους, κάνουν λάθη επί λαθών ως προς την αντιμετώπισή του.
Η εκπαιδεύτρια σκύλων, Μαριτίνα Κοζανίτου, μας επισημαίνει πέντε στον αριθμό.
H εκπαιδεύτρια σκύλων, Μαριτίνα Κοζανίτου1. Τιμωρία αντί για επιβράβευση
Όλοι θυμόμαστε πώς είχαμε νιώσει, όταν κάποια στιγμή μας είχαν βάλει τιμωρία. Από μόνη της, λοιπόν, η τιμωρία παραπέμπει σε ένα αγχωτικό συναίσθημα, που όσο μεγαλώνει, μετατρέπεται σε φόβο.
Έτσι νιώθουν και οι σκύλοι μας, όταν ξαφνικά αρχίζουμε να τους φωνάζουμε ή να τους τραβάμε από το λουρί, λέγοντάς τους ένα σωρό λόγια χωρίς να καταλαβαίνουν απολύτως τίποτα.
Είναι όντως σημαντικό να αναγνωρίζουμε το λάθος. Όμως είναι εξίσου -και περισσότερο- σημαντικό να επιβραβεύουμε το σωστό.
Επικροτώντας έναν σκύλο, τον οδηγούμε προς την κατεύθυνση που θέλουμε. Του εξηγούμε τι είναι αυτό που του ζητάμε να κάνει και, πολλές φορές, με αυτόν τον τρόπο προλαβαίνουμε το λάθος. Με την πάροδο του χρόνου και τη δίκη μας συνέπεια, ο σκύλος θα επιλέξει συμπεριφορές για τις οποίες επιδοκιμάζεται.
2. Ασταθής συμπεριφορά
Όπως στα παιδιά, έτσι και στα σκυλιά η σταθερή συμπεριφορά δημιουργεί ασφάλεια. Είναι βασικό να μάθουμε στον σκύλο μας, από μικρή ηλικία, ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές από εμάς και ποιες όχι.
Όταν αποκτούμε ένα κουτάβι, όλα μας φαίνονται χαριτωμένα. Τι γίνεται, όμως, αν το κουτάβι φτάσει 30 κιλά; Τότε εκνευριζόμαστε όταν πηδάει πάνω μας, δεν απολαμβάνουμε τη βόλτα γιατί δεν μπορούμε να ελέγξουμε τη δύναμή του, και αρχίζουμε να μετράμε καταστροφές σε προσωπικά μας αντικείμενα.
Γι’ αυτό, όταν παίρνουμε έναν σκύλο, πρέπει να έχουμε αποφασίσει τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να συμβιώσουμε μαζί του.
Ο σκύλος μας δεν μπορεί να καταλάβει γιατί τώρα που βρήκαμε σύντροφο δεν μπορεί να κοιμάται μαζί μας στο κρεβάτι, ούτε γιατί του απαγορεύεται η πρόσβαση στον καναπέ σήμερα, που έχουμε τη γιορτή μας και περιμένουμε κόσμο.
Η συμπεριφορά μας θα πρέπει να είναι καθημερινά σταθερή, ανεξάρτητα με το πώς ήταν η μέρα μας. Οι σκύλοι προσαρμόζονται γρήγορα και μαθαίνουν εύκολα, αρκεί να τους γίνεται από νωρίς κατανοητό τι είναι αυτό που τους ζητάμε.
3. Ο χρόνος
Όλοι έχουμε ανάγκη να περνάμε χρόνο με αυτούς που αγαπάμε. Έτσι και τα σκυλιά, έχουν ανάγκη να μοιράζονται μαζί μας ποιοτικό χρόνο. Πριν μπούμε στη διαδικασία να αποκτήσουμε έναν σκύλο, πρέπει να δούμε πόσο χρόνο έχουμε να του διαθέσουμε και αν μπορούμε να αλλάξουμε την καθημερινότητά μας, προκειμένου να του καλύπτουμε βασικές του ανάγκες.
Η βόλτα, για παράδειγμα, πέρα από την ανακούφιση που μπορεί να προσφέρει σε ένα ζώο, έχει μεγάλη σημασία. Μέσω της μυρωδιάς ενεργοποιούνται πολλές εγκεφαλικές διεργασίες, που είναι απαραίτητες για τους σκύλους. Σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει πόσες φορές αφήνουν τη «στάμπα» τους. Με αυτόν τον τρόπο επικοινωνούν μεταξύ τους.
Κάθε φορά που σταματάνε για να μυρίσουν, παίρνουν πολλές πληροφορίες για τον προηγούμενο σκύλο που πέρασε από εκεί.
Το ίδιο ισχύει και για το παιχνίδι. Εκτός από την εκτόνωση, χτίζουμε με τον σκύλο μας μια σχέση εμπιστοσύνης. Η βόλτα, το χάδι, η άσκηση, είναι απαραίτητα για την ισορροπημένη συναισθηματική κατάσταση του ζώου μας.
4. Υπομονή
Συνηθίζουμε να θέλουμε μεγάλες αλλαγές στη συμπεριφορά του σκύλου μας και σε μικρό χρονικό διάστημα. Γιατί αυτό μας καθησυχάζει. Αλλά, πόσο εφικτό μπορεί να είναι αυτό ανάμεσα σε δύο είδη με τελείως διαφορετικούς κώδικες επικοινωνίας;
Χρειάζεται χρόνος για να γίνει πλήρως αντιληπτό από το σκύλο μας, τι ακριβώς είναι αυτό που του ζητάμε να κάνει. Εφόσον δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε με λέξεις, θα πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους.
Με υπομονή, σταθερή συμπεριφορά και συνεχή βοήθεια από εμάς, μπορούμε να μάθουμε πολλά πράγματα σε έναν σκύλο. Τα ζώα δεν μαθαίνουν με φωνές, μαθαίνουν με επανάληψη.
5. Καθυστέρηση εκπαίδευσης – κοινωνικοποίησης
Ένα ασήμαντο γεγονός για εμάς, είναι ικανό να επηρεάσει σε τεράστιο βαθμό τη συναισθηματική κατάσταση του σκύλου. Εκτός από τον τρόπο συμβίωσης που πρέπει να ορίσουμε από τις πρώτες κιόλας μέρες που θα έρθει στο σπίτι μας, είναι καλό να μπορούμε να αναγνωρίσουμε έγκαιρα, σημάδια που μας δείχνουν ότι κάτι δεν πάει καλά.
Όσο αφήνουμε τον χρόνο να κυλάει, πιστεύοντας ότι θα «περάσει», το μόνο που καταφέρνουμε, συνήθως, είναι να αφήνουμε το πρόβλημα να μεγαλώνει. Έτσι, έπειτα από λίγο καιρό βλέπουμε έναν αγχωμένο ή διστακτικό σκύλο, που έχει χάσει, ή δεν έχει αποκτήσει ποτέ, την αυτοπεποίθησή του.
Ο σκύλος θα πρέπει να έρθει από μικρός σε επαφή με ερεθίσματα που θα συναντήσει στη μετέπειτα ζωή του.
Η γρήγορη αναγνώριση από τους κηδεμόνες, και στη συνέχεια η αντιμετώπιση και η επίλυση προβλημάτων συμπεριφοράς από ειδικούς, είναι ο μόνος τρόπος να συνεχίζουμε να προσφέρουμε μια ήρεμη και ευτυχισμένη ζωή στον σκύλο μας».