Μπορεί οι εγκαταστάσεις της κάποτε κραταιάς Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων (ΕΛΒΟ) στη Σίνδο να απειλούνται με ερείπωση χρόνο με τον χρόνο, αλλά το επενδυτικό ενδιαφέρον για την απόκτησή της στη σχετική διαδικασία ειδικής διαχείρισης είναι ζωηρότατο.
Τουλάχιστον τέσσερις όμιλοι, από το Ισραήλ, τη Γερμανία, τη Νότιο Αφρική και την Ιταλία, έχουν έρθει σε επαφή είτε με τις ελληνικές αρχές είτε με τον ειδικό διαχειριστή προκειμένου να ενημερωθούν πότε θα προκηρυχθεί ο (τέταρτος) διαγωνισμός για την πώλησή της.
Το ιστορικό
Οι δύο πρώτοι διαγωνισμοί είχαν γίνει το 2017, ένας τον Ιούλιο και ένας τον Αύγουστο, με τον πρώτο να κηρύσσεται άκυρος λόγω αιρεσιμοτήτων στις προσφορές και τον δεύτερο να κηρύσσεται άγονος. Ο τρίτος προκηρύχθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο από τον ειδικό διαχειριστή που τοποθετήθηκε προ πενταετίας, αναβλήθηκε για τον Μάρτιο και εντέλει «πάγωσε» λόγω εκλογών.
Τώρα, όπως προκύπτει από πληροφορίες του υπουργείου Οικονομικών αλλά και της ειδικής διαχείρισης, το κεντρικό σενάριο θέλει τη διαδικασία να ξεκινά εκ νέου στις αρχές του 2020, με όλη τη νομική προετοιμασία που απαιτείται από την οδό Νίκης αλλά και από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας να βρίσκεται στα τελικά στάδια της ολοκλήρωσης. Τα δύο αυτά υπουργεία εμπλέκονται άμεσα, καθώς το μεν Οικονομικών θέλει να διατηρήσει το δικαίωμα να αποκτήσει ποσοστό στην ΕΛΒΟ μετά την εξυγίανσή της, το δε Εθνικής Αμυνας πρέπει αφενός να επιτρέψει τη χρήση περιουσιακών στοιχείων του που βρίσκονται στις εγκαταστάσεις και αφετέρου να μπορέσει να εξυπηρετήσει στο μέλλον πιθανές δικές του ανάγκες. Ετσι, ο διαγωνισμός θα περιλαμβάνει ως δεσμευτικές υποχρεώσεις τις δύο αξιώσεις των δύο υπουργείων. Και είναι αυτή η διαδικασία που καθυστερεί την προκήρυξη του διαγωνισμού.
Τι έχει, λοιπόν, η ΕΛΒΟ και προσελκύει τέτοιο ενδιαφέρον; Πώς εκτιμούν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές ότι μπορούν να λειτουργήσουν με κερδοφορία την επιχείρηση που το 2014 τέθηκε σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης κουβαλώντας υποχρεώσεις της τάξεως των 85,4 εκατομμυρίων ευρώ και σωρευμένες ζημίες 170,3 εκατομμυρίων ευρώ; Και ποιοι είναι αυτοί επενδυτές;
Το δέλεαρ
Η ΕΛΒΟ διαθέτει αξιόλογη ακίνητη περιουσία και κάποιο μηχανολογικό εξοπλισμό. Οι εγκαταστάσεις της βρίσκονται στη βιομηχανική περιοχή Θεσσαλονίκης, καταλαμβάνουν έκταση 270 στρεμμάτων, με καλυμμένη επιφάνεια 60.000 τετραγωνικά μέτρα. Δύο σημαντικά περιουσιακά στοιχεία της, όμως, είναι η πιστοποιημένη γραμμή συναρμολόγησης αρμάτων μάχης Leopard που διαθέτει και ο σταθμός διαγνωστικών και συντήρησής τους, κληροδότημα αμφότερα των αντισταθμιστικών από την προ ετών αγορά των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων των εν λόγω αρμάτων μάχης από τη γερμανική Krauss-Maffei Wegmann. Αυτός είναι ίσως, σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, και ο ένας τουλάχιστον λόγος που η Krauss-Maffei είναι ένας από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές.
Ο άλλος, που είναι κοινός ίσως για όλους τους επενδυτές, με εξαίρεση τους Ιταλούς, είναι η προοπτική να αναλάβει η ΕΛΒΟ έργο για τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις στην κατασκευή και συντήρηση στρατιωτικών οχημάτων και άλλων εξοπλισμών, προσθέτουν οι γνωρίζοντες. Ζωηρό είναι το ενδιαφέρον και της Plasan του Ισραήλ, που εκδηλώνεται σε συνεργασία με την επίσης ισραηλινή κρατική εταιρεία Rafael Advanced Defense Systems Ltd.
Η πρώτη ειδικεύεται στη σχεδίαση, κατασκευή και θωράκιση στρατιωτικών οχημάτων, καθώς και σε νέες τεχνολογίες θωράκισης, όντας εκ των βασικών προμηθευτών της αμερικανικής και της ευρωπαϊκής αγοράς.
Η Rafael Advanced Defense Systems είναι το μεγαλύτερο κρατικό εργοστάσιο του Ισραήλ στη σχεδίαση και κατασκευή συστημάτων υψηλής τεχνολογίας και για τα τρία όπλα, συμπεριλαμβανομένων πυραυλικών συστημάτων και drones, UAV κ.ά.
Οι Ιταλοί
Στο παιχνίδι παραμένει και η νοτιοαφρικανική Paramount, που είχε συμμετάσχει και σε δύο προηγούμενους διαγωνισμούς και ειδικεύεται επίσης σε θωρακισμένα οχήματα αλλά και στην αεροδιαστημική. Η ισραηλινή Elbit Systems, που είχε εμφανιστεί στο παρελθόν ως ενδιαφερόμενη, στην παρούσα φάση φαίνεται να «παραμερίζει» χάριν της ομοεθνούς της Plasan. Οψιμο, όμως, είναι το ενδιαφέρον της ιταλικής Ferrovie dello Stato, μητρικής της Trenitalia, και διά αυτής και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με το επιχειρηματικό σχέδιό της για την ΕΛΒΟ να φέρεται να επικεντρώνεται στην κατασκευή συρμών.
Λαμπρή ιστορία, άδοξο τέλος
Η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων ΑΒΕ ιδρύθηκε το 1972 με την επωνυμία Στάγιερ Ελλάς ΑΒΕ με σκοπό την παραγωγή και διάθεση φορτηγών οχημάτων, γεωργικών ελκυστήρων και σταθερών κινητήρων. Κατασκεύαζε, αρχικά κάνοντας απλή συναρμολόγηση αλλά αυξάνοντας σταδιακά το ποσοστό εγχώριας κατασκευής εξαρτημάτων, φορτηγά, τανκς και τρακτέρ της αυστριακής εταιρείας στην Ελλάδα. Πολλά από αυτά παραμένουν ακόμη εν υπηρεσία στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.
Το 1986, ύστερα από μεταβίβαση της αυστριακής συμμετοχής στο ελληνικό Δημόσιο, η εταιρεία μετονομάσθηκε σε Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ ΑΒΕ). Τον Αύγουστο του 2000, έπειτα από διεθνή διαγωνισμό, το 43% των μετοχών της, καθώς και το μάνατζμεντ, πέρασαν στη «Μυτιληναίος», αλλά δέκα χρόνια μετά, τον Ιούνιο του 2010, η «Μυτιληναίος» αποχώρησε από τη διοίκηση της εταιρείας την οποία και ανέλαβε το ελληνικό Δημόσιο.
Η ΕΛΒΟ τέθηκε τελικά σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης το 2014 και έκτοτε βρίσκεται σε κυριολεκτικά υπαρξιακή αναζήτηση επενδυτή και business plan. Τα οχήματα που έχουν βγει από τις γραμμές της δεν είναι λίγα. Περιλαμβάνουν αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, ηλεκτροκίνητα λεωφορεία (Neoplan), τεθωρακισμένα οχήματα μάχης ΕΛΒΟ Κένταυρος, οχήματα Mercedes Benz GD και Hummer HMMWV (4×4) 1114 GR, φορτηγά γενικής χρήσης και παλαιότερα τα τεθωρακισμένα Steyr SK 105 Kurrasier και ΤΟΜΠ Λεωνίδας και τα θρυλικά στους Ελληνες φαντάρους φορτηγά Steyr 680M και Steyr 91.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ