Putin καί Erdogan προχθές στη Μόσχα
του Εμμανουήλ Σαρίδη
Στην Ελλάδα έχει αναλάβει απο τον περασμένο Οκτώβριο μια κυβέρνηση χαζοχαρούμενων μαγων, με αρχηγό έναν ακόμη πιο χαζοχαρούμενο και αφελη super μάγο, που με το αιώνια κρεμασμένο χαμόγελο στα χείλια του πολυ μου θυμίζει τον Harry Potter: Πετάει, όπως κι’ εκείνος, στα σύννεφα, πάνω σε εξωτικά πουλια, σαν ο καλός ο μαθητής τα ξέρει όλα, έχει ιδέες και λυσεις, για τα πάντα. Μονο που όλα αυτά ανήκουν στον χώρο της φαντασίας του και δεν έχουν καμμιά σχεση με την ζοφερή ελληνική πραγματικότητα.
Εκτός αυτού το άτομο αυτο, όπως και ο Harry Potter, βρίσκεται σε μία συνεχή κινητικότητα. Από τις Βρυξέλλες, όπου πάει τη μιά μέρα για να λάβει μέρος σε κάποια συμβούλια και διαβούλια αξιωματούχων της Ευρωπαικής Ένωσης, τρέχει στην Άλφα ή Βήτα πρωτευουσα, όπου σκάει τα γοητευτικά χαμόγελά του, σφίγγει χέρια, λέει κάνα-δυό κούφια λόγια και μετα επιστρέφει στην Αθήνα, για να συνάξει τα τσιράκια που τρέχουν απο πίσω του στην Γάμμα η Δέλτα διαβούλευση. Και τα αποτελέσματα αυτών των δραστηριοτήτων; Υπάρχουν, αλλά τι είδους! Φορολογικές και δημοσιονομικές αλλαγές, αντικατάσταση του Καποδίστρια απο τον Καλλικράτη, παροχή ιθαγένειας σε λαθρομετανάστες, γονικές παροχές, κλπ. κλπ. Σε δουλειά να βρισκόμαστε, να δείχνουμε ότι ποιούμε, κινούμαστε, τρέχουμε. Την δεκαετία του 60, την εποχή που εγώ σαν αριστερός φοιτητής του Freie Universität Berlin ελάμβανα μέρος στο φοιτητικό κίνημα, είχε καθιερωθεί για τέτοια άτομα ο όρος „blinder Aktionismus“, „τυφλός ακτιβισμός „: Δραστηριοποιηση, χωρίς να έχει μελετηθει πρώτα, αν αυτό που επιδιώκουμε, έχει και ελπίδες να επιτύχει. Summa summarum: Η ελληνική οικονομία αργοπεθαίνει, λέει η Moody’s, ο κόσμος τραβάει τα μαλλιά του από το χάος που δημιούργησαν οι μαθητευόμενοι μάγοι , ξεσηκώθηκαν ακόμη και οι οπαδοί του κόμματος που κληρονόμησε ο Jeffrey απ’ τον μπαμπά του, εκείνος όμως συνεχίσει απτόητος, όπως καί ο μακαρίτης, να πειραματίζεται στου κασίδη το κεφάλι. Τρέχει, χωρίς να ξέρει πού, χωρίς να σκεφτεται, αν αυτά που έχει στο μυαλό του είναι και εφαρμόσιμα. Όμως τρέχει.
Έλα όμως που έχουμε δίπλα μας κι’ έναν τζαναμπέτη γείτονα, την Τουρκία, οι κυβερνήτες της οποίας προφανώς ξέρουν πολύ καλύτερα απο μάς, τι είναι καλό για την χώρα τους. Τρέχουν κι’ αυτοί σαν τον Γιωργάκη, όχι όμως στα τυφλά, αλλά με σχέδιο. Και έχουν επιτυχίες. Όσο περισσότερες δε επιτυχίες έχουν (που πολλές είναι δυστυχώς εις βάρος μας), άλλο τόσο αυξανεται η αυτοπεποίθηση τους, και οι επιτυχίες φέρνουν κι’ άλλες επιτυχίες. Θα αναφέρω δύο παραδείγματα, για να δούμε τι κάνουν οι γείτονες και σε ποιά σκοτάδια παραπατάμε εμείς. Το πρωτο είναι η πρόσφατη συμφωνία Τουρκίας-Ρωσίας για την απεξάρτηση τους απο το δολλάριο και το ευρώ, ιδιαίτερα όμως για την ρότα του αγωγού South Stream, που θα περνάει τώρα και μέσα απο τουρκικό έδαφος, μια και ο Jeffrey, μαζί με την άλλη μαριονέττα του USRAEL στα Βαλκάνια, τον βούλγαρο πρωθυπουργό Bojko Borissow, αποφάσισαν στην ουσία να ματαιώσουν τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεχανδρούπολη. Και το δεύτερο είναι η αποφασίστηκότητα της Τουρκίας να απαιτήσει απο το Ισραήλ να της ζητήσει συγγνώμη για την απρεπή συμπεριφορά του ισραηλίτη υφυπουργού εξωτερικών έναντι του Τούρκου Πρέσβη στο Τελ Αβίβ.
Ο αγωγός
Την Τετάρτη, 13. Ιανουάριο 2010, συναντήθηκαν στη Μόσχα ο Ρώσος πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τούρκος ομόλογός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με το ρωσσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti, κατά την συνάντηση συζητήθηκαν οι διαδικασίες για την αλλαγή των αμοιβαίων πληρωμών σε Ρούβλι Ρωσίας και τουρκική Λίρα. Η Τουρκία, όπως είπε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει ήδη ξεκινήσει την μεταρρύθμιση της αναγκαίας νομοθεσίας για την αλλάγη του συστήματος εκκαθάρισης λογαριασμών σε ρούβλι. “Ο Βλαντιμίρ Πούτιν με ενημέρωσε, ότι το ίδιο θα κάνει και η Ρωσία, ώστε να προστατευθουν οι επιχειρήσεις μας απο τις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών”. Ο δε Ρώσος Πρωθυπουργός Vladimir Putin είπε, ότι η Τουρκία θα συμφωνήσει μέχρι τις 10. Νοεμβρίου στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream στα χωρικά της ύδατα. Η περιβαλλοντική μελέτη του τουρκικού τμήματος του αγωγού έχει ήδη ολοκληρωθεί και εκτελούνται οι γεωλογικές και σεισμικές μελέτες που έφτασαν στα 85 με 90 τοις εκατό.
Με τον υπό κατασκευήν αγωγό φυσικού αερίου South Stream θα διοχετεύεται φυσικό αέριο εν μέρει απο ξηράς, εν μέρει κάτω απο τον Ευξεινο Πόντο απευθείας από τη Ρωσία προς τη Νότια Ευρώπη. Ο αγωγός, με μια ετήσια παραγωγή 63 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, θα διοχετεύει το 35 τοις εκατό του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και θα μειώσει την εξάρτηση της Ρωσίας από τις διαμετακομιστιές χώρες.
Το πρώτο σκέλος του αγωγού θα συνδέει το ρωσικό λιμάνι Νοβοροσίσκ στον Ευξεινο Πόντο με τη Βάρνα της Βουλγαρίας. Εκτός αυτου έχουν προγραμματιστεί δύο γραμμές, μία για την Ιταλία και μία την Αυστρία. Η επένδυση προυπολογισμού 25 δισεκατομμυρίων ευρώ θα γίνει από την κρατική ρωσική εταιρεία Gazprom, μαζί με την ιταλική εταιρεία Eni. Ο αγωγός αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία έως το 2015. Η Τουρκία είχε συμφωνήσει πέρυσι κατ ‘αρχήν στην κατασκευή της γραμμής στα ύδατά της (βλέπε και στο http://de.rian.ru/business/20100113/124686680.html).
Η προσβολή και η συγγνώμη
Την περασμένη Τρίτη, 13.01.2009, ο Υφυπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Danny Ayalon, προσέβαλλε στο Τελ Αβίβ βάναυσα τον τούρκο πρέσβη στο Ισραήλ, Ahmet Oguz Celikkol (φωτογραφία δεξιά), όταν τον κάλεσε “να απολογηθεί” στο γραφείο του για την τηλεοπτική σειρά “Κοιλάδα των Λύκων” που προβάλλεται στην Τουρκία.
Στη σειρά αυτή ισραηλινοι πράκτορες της Μοσάντ απαγάγουν παιδιά στην Τουρκία, ενώ σε μια άλλη σκηνή ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώνουν μαζικά Παλαιστίνιους. Το Ισραήλ θεώρησε την τηλεοπτική αυτή σειρα αντισημιτική και έκανε τα παράπονά του στο Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας. Στην απάντησή του, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών τόνισε, ότι η Άγκυρα δραστηριοποιείται για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, χρησιμοποιώντας ειρηνικά μέσα.
Το Ισραήλ δεν έμεινε ικανοποιημένο. Ο Υφυπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Danny Ayalon, κλήτευσε τον τούρκο Πρέσβη Ahmet Oguz Celikkol όχι στο Υπουργείο Εξωτερικών, αλλά σε ένα γραφείο του ισραηλινού Κοινοβουλίου, όπου σε αντίθεση με το πρωτόκολλο, μπροστά σε ανοιχτές κάμερες, δεν τον χαιρέτησε δια χειραψίας και τον κάθησε σε μία πολυθρόνα αισθητά χαμηλότερη από την πολυθρόνα του συνομιλητή του. “Πρέπει να είναι σαφές, ότι αυτός βρίσκεται χαμηλά ενώ εμείς είμαστε ψηλά,” λέγεται ότι δήλωσε ο ισραηλινός διπλωμάτης.
Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών επέκρινε έντονα την “επιδεικτική ταπείνωση” του πρεσβευτή του στο Ισραήλ, δηλωνοντας, ότι η Τουρκία θα ήταν η τελευταία χώρα που θα δεχόταν απο το Ισραήλ τέτοια κηρύγματα.
Εν τω μεταξύ ο Ayalon ζήτησε συγγνώμη για τη μορφή, όχι όμως για το περιεχόμενο της διαμαρτυρίας του. Και όταν η Άγκυρα δεν έμεινε ευχαριστημένη απο μια τέτοια συγγνώμη και απείλησε με την ανάκληση του πρέσβη της, ο Ayalon έστειλε στον Ahmet Oguz Celikkol ένα γράμμα, στο οποίο γράφει: „Δεν είχα πρόθεση να σας ταπεινώσω. Ζητώ συγγνώμη για τον τρόπο, με τον οποίο έγινε και διαδόθηκε το διάβημα αυτό. Διαβιβάστε την παρούσα, παρακαλώ, στον τουρκικό λαό, για τον οποίο αισθανόμαστε βαθύ σεβασμό“.
Έτσι η κυβέρνηση της Άγκυρας έμεινε ικανοποιημένη και θεωρεί το συμβάν ως λήξαν.
Και μείς;
Εμείς όχι μόνο επιτυχίες δεν έχουμε, αλλά κατορθώσαμε να έχουμε στα Βαλκάνια γύρω τριγύρω μας μονο κράτη που μας μισούν και μας απεχθάνονται. Όταν μετά την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλόκ άρχισαν Έλληνες επιχειρηματίες να κάνουν επενδύσεις στις γειτονικές χώρες, οι πολιτικάντηδες μας αντί να το εκμεταλευτούν, ανοιξαν με τίς χώρες αυτές μέτωπα, πέφτοντας στην παγίδα των διαπραγματευσεων για κάθε είδους „εθνικά“ θέματα, αντί να διακηρύξουν μια σταθερή γραμμή, στην οποία δεν θα υπήρχαν ούτε διαπραγματεύσεις, ούτε υποχωρήσεις. Καθότι οι διαπραγματευσεις είναι μια καλοστημένη παγίδα, που οδηγούν στο πουθενά, ή σε υποχωρήσεις, όπως βλεπουμε στο Παλαιστινιακό, στο Κυπριακό, στα Ελληνοτουρκικά ή στα Ελληνοσκοπιανά. Όπου παντού δεχόμαστε ταπεινώσεις και κατραπακιές καί όπου κανείς Υπουργός μας δεν απαίτησε ποτέ κάποια συγγνωμη από τους αναιδείς που μας προκαλούν ή τους ζήτησε να ανακαλέσουν τα όσα προσβλητικα είπανε για μας και τον τόπο μας.
Η Τουρκία εξελίσεται ραγδαία σε ισχυρότατη τοπική δύναμη, που σε λίγο θα κάνει κουμάντο όχι μόνο στο Αιγαίο και την Θράκη, αλλά σε ολόκληρη την Βαλκανική. Και τώρα με τον αφελη και χαζοχαρούμενο Jeffrey και τους μαθητευόμενους μάγους του, που μη έχοντας ιδέα για το πώς κυβερνάται ένα κράτος, επαναλαμβάνουν σαν παπαγάλοι αυτό που σοφίστηκε ο μεγαλοφυής αρχηγός τους, την ανατροπή, φαίνεται, ότι χάνουμε πλέον οριστικά το παιχίδι. Ανατροπή σημαίνει αναποδογύρισμα, κατάργηση, κατάλυση, ματαίωση. Την λεξη αυτή ο Jeffrey την έλεγε συνεχώς στους προεκλογικούς του λόγους, αλλά κανείς δεν έκανε τον κόπο να τόν ρωτήσει πώς την εννοεί. Τώρα που σχημάτισε κυβέρνηση, έγινε φανερό, τί εννοούσε: Το γκρέμισμα και την αποδόμηση των πάντων. Για να φκιάξει, λέει, κάτι το σωστό, το καλύτερο. Μαστροχαλαστής ο άνθρωπος, προφανώς έμεινε στην νηπιακή του ηλικία, όπου τα παιδία χαλνάν όλα τα παιχνίδια που τα χαρίζουν, αν οι γονείς τους δεν τα εξηγήσουν πως λειτουργούν. Και μείς σαν τα πρόβατα τον ακολουθούμε. Παρά το ότι δεν είναι ούτε καν τράγος.
Εθνικά κράτη, που η διεθνής κοινότητα τα παίρνει στα σοβαρα, δεν γκρεμίζουν, αλλά ενισχύουν τις δομές τους. Αν εμείς παίρναμε τον εαυτό μας στα σοβαρα, θα έπρεπε να κάνουμε τίς δομές της Πολιτείας ισχυρότερες και όχι να τις γκρεμίζουμε, θεωρόντας κάποιες άλλες καλύτερες. Και σε θέματα εξωτερικής πολιτικής να έχουμε σταθερές θέσεις, με γνώμονα τα ελληνικά συμφέροντα. Με τον Jeffrey φαίνεται να χάνεται οριστικά η δυνατότητα να παίξουμε κάποιον, έστω και ελάχιστο ρόλο, στα ενεργειακά θέματα. Με την αδρανοποίηση μας θεωρώ προσωπικά το θέμα του αγωγού Μπουργκάς-Αλεχανδρούπολη ήδη χαμένο. Μιά επιστροφή στον ισχυρο Καραμανλη φαινεται προς το παρόν αδύνατη. Ο Θεός να βάλλει το χέρι του.