Ο καπιταλισμός είναι ολιγαρχία στην πράξη. Και η δημοκρατία είναι ο μεγαλύτερος και μοναδικός εχθρός αυτής της ολιγαρχίας.

Ο καπιταλισμός δεν είναι ιδεολογία. Είναι πρακτική. Είναι ο τρόπος αποκόμισης κέρδους μέσω “επένδυσης”.
Στον κλασσικό καπιταλισμό επενδύεται χρήμα στην παραγωγή εμπορευμάτων, η οποία γίνεται όχι με σκοπό την ίδια χρήση και κατανάλωση των εμπορευμάτων από τον “παραγωγό” τους φυσικά. Αλλά την ανταλλαγή. Δηλαδή περισσότερο χρήμα. Το κέρδος προκύπτει από την διαφορά του χρήματος που επενδύθηκε, από το χρήμα που απέφερε η πώληση των προϊόντων. Και οφείλεται κυρίως στην ενσωμάτωση εργασίας στα εμπορεύματα. Δηλαδή στην απλήρωτη εργασία που τα εμπορεύματα ενσωματώνουν. (Χ-Ε-Χ’). Την γνωστή και ως υπεραξία.
Δηλαδή ο κλασσικός καπιταλιστικός κύκλος επενδύει στην παραγωγή εμπορευμάτων. Κάτι είναι κι αυτό. Φυσικά, η εκμετάλλευση του εργαζόμενου και η κλοπή της υπεραξίας παραμένει. Και μάλιστα παίρνει και εφιαλτικές διαστάσεις κατά περιόδους και περιοχές. Αν σκεφτούμε όλα αυτά τα εμπορεύματα που φτάνουν στην ευρώπη από την ανατολή και αλλού, πόση εκμετάλλευση ανθρώπων ενσωματώνουν. Και πόση ανθρώπινη δυστυχία. Από την εργασία για την παραγωγή των πρώτων υλών, την μεταποίηση (1,20 ευρώ ήταν το μεροκάματο στην Κίνα, 250 ευρώ το μηνιάτικο στην Βουλγαρία-Σκόπια κλπ κλπ) και την μεταφορά (καράβια με ναυτικούς από χώρες με απίστευτα χαμηλους μισθούς).
Κι αν συνυπολογίσουμε την κοινωνική και περιβαλλοντική “ευαισθησία” του καπιταλισμού (UCAR στην Ινδία, EXXON πετρελαιοφόρα στους ωκεανούς, SHELL στην Νιγηρία, MONSANTO σπόροι και φυτοφάρμακα, NESTLE στην Αφρική, κλπ), το κόστος του κλασσικού καπιταλισμού για την ανθρωπότητα είναι τεράστιο. Σε ανθρώπινο πόνο και σε περιβαλλοντική καταστροφή και εξάντληση φυσικών πόρων.
Ο “μοντέρνος” καπιταλισμός ΔΕΝ επενδύει πια στην παραγωγή. Διότι έχει βρει τρόπους να βγάζει περισσότερα επενδύοντας σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα. Δηλαδή βγάζει κέρδος χωρίς καν να παραχθεί μια οδοντογλυφίδα.
Αυτού του τύπου η “επένδυση” είναι φυσικά παλαιόθεν γνωστή στον καπιταλισμό. Ηδη από την εποχή των δανείων της ελληνικής επανάστασης του 1821 και ακόμα παλιότερα. Δηλαδη η επένδυση σε “τίτλους”. (Χ-Τ-Χ’).
Ειδικά εξυπηρετεί αυτόν τον “μοντέρνο” καπιταλισμό το δημόσιο χρέος και τα δάνεια που παίρνει ένα δημόσιο.
Εδώ και παραπάνω από δύο αιώνες, οι “μοντέρνοι” καπιταλιστές-χρηματοπιστωτές έχουν τελειοποιήσει τεχνικές οικονομικής απομύζησης χωρών και χωρών. Δια του δανεισμού ενός δημοσίου.
Από το 1970 και μετά μάλιστα, το σύστημα έχει ξεφύγει εντελώς με τις αγορές ομολόγων και παραγώγων. Και τελευταία με την τεχνολογία της πληροφορικής έχει την δυνατοτητα να κάνει “επενδύσεις” μέσω υπολογιστών, για κλάσματα του δευτερολέπτου, στην άλλη άκρη του κόσμου. Και μάλιστα εντελώς αυτοματοποιημένα και χωρις καν την ανθρώπινη μεσολάβηση.
Ο κύκλος Χ-Τ-Χ’ του “μοντέρνου” καπιταλισμού, δηλαδή η επένδυση σε “τίτλους” και όχι στην παραγωγή εμπορευμάτων, δίνει περισσότερα κέρδη. Και μάλιστα σε πολύ πολύ σύντομο χρόνο. Χωρίς να παραχθεί οτιδήποτε. Ετσι έχουμε το φαινόμενο μεγάλες βιομηχανικές και γενικά παραγωγικές επιχειρήσεις, μεγάλες βιομηχανίες διεθνώς, να προτιμουν να επενδύουν τα κεφάλαιά τους στις διάφορες χρηματαγορές. Και όχι στην παραγωγή και την πραγματική οικονομία.
Ο “μοντέρνος” καπιταλισμός δεν χρησιμοποιεί πια τόσο συχνά τις κανονιοφόρους όσο την νομοθεσία και τους διεθνείς κανονισμούς. Η διεθνής αγορά παραγώγων ουσιαστικά δεν υπόκειται σε κανέναν έλεγχο. Αλλά ακόμη και στα διεθνή χρηματηστήρια ο έλεγχος είναι ελλιπέστατος.
Ετσι με τον δανεισμό (την στιγμή του δανεισμού “παράγεται” χρήμα που ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ) και ειδικά τον διεθνή δανεισμό του δημοσίου κάθε χώρας, την τιτλοποίηση αυτών των δανείων, την τιτλοποίηση των κινδύνων αποπληρωμής τους και άλλες μεθόδους, “παράγεται” χρήμα που ΔΕΝ αντιστοιχεί σε εμπορεύματα ή γενικώς σε πλούτο που παρήχθη από την πραγματική οικονομία. Το λεγόμενο “πέτσινο” χρήμα. Που δεν αντιστοιχεί σε εμπορεύματα.
[Το χρήμα ως μέσο ανταλλαγής οφείλει να αντιστοιχεί σε εμπορεύματα. Και όχι σε χρυσό ή κάτι παρόμοιο. Διότι αυτού του τύπου “χρυσά” αντικρύσματα και η λογική τους, δεν έχουν λογική. Είναι ένα χρηματιστικό κόλπο. Διότι αν προεκτείνουμε την λογική του, τότε θα δούμε πως και το “χρυσό” αντίκρυσμα ή κάλυμμα, χρειάζεται κι εκείνο ένα αντίκρυσμα, και πάει λέγοντας. Το χρήμα λοιπόν, για να μην είναι πληθωριστικό, οφείλει να αντιστοιχει σε πραγματικό πλούτο που παρήχθη με ανθρώπινη εργασία, και απλώς να διευκολύνει στην ανταλλαγή των εμπορευμάτων. Και όχι να γίνεται το ίδιο το χρήμα ένα εμπόρευμα.]
Ετσι έχουμε διάφορα “κουφά” φαινόμενα που συνδέονται με το χρήμα. Για παράδειγμα ενώ το ακαθάριστο προϊόν του πλανήτη (το αντίστοιχο του ΑΕΠ μιας χώρας), δηλαδή ο συνολικός ετήσιος τζίρος του πλανήτη είναι 50 τρις, υπάρχουν διαθέσιμα 1000 τρις και πλέον για δανεισμό διεθνώς. Επίσης το σύνολο των εξαγωγών του πλανήτη ΔΕΝ συμφωνεί με το σύνολο των εισαγωγών του πλανήτη. Λες και έχουμε συναλλαγές με εξωγήϊνους.
Ολα αυτά τα παραπάνω σημαίνουν πως η αρπακτική και απάνθρωπη φύση του καπιταλιστικού συστήματος είναι πάντα παρούσα σε κάθε παραλλαγή του. Κλασσική και μοντέρνα. Ενός συστήματος που έχει αφεθεί να λειτουργεί χωρίς κανόνες έτσι κι αλλιώς. Βασισμένο πάνω σε μυθεύματα όπως η “ελευθερία της αγοράς” ή η “αυτορρύθμιση των αγορών” κλπ.
Ούτως ή άλλως ο καπιταλισμός μισεί την ελεύθερη αγορά. Παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις. Ξεκινάει από καρτελ επιχειρήσεων, πάει στο ολιγοπώλιο και έπειτα στο μονοπώλιο. Η φύση του είναι η συσσώρευση. Η γιγάντωση. Η κατάκτηση. Αν τον αφήσουμε να δράσει μόνος του, θα φτάσει στο έσχατο όριο που είναι η ύπαρξη μιας και μόνης εταιρίας παγκοσμίως η οποία θα έχει εξαγοράσει όλες τις άλλες και θα κατέχει το σύνολο του παγκόσμιου πλούτου. Ενώ όλοι εμείς θα είμαστε υπάλληλοί της. Χωρίς κανένα δικό μας περιουσιακό στοιχείο. Κάτι που είχε νομίζω γίνει και ταινία επιστημονικής φαντασίας.
Ολα αυτά μπορεί και τα κάνει ο καπιταλισμός με μια και μόνη μέθοδο: ελέγχοντας την πολιτική εξουσία, με διάφορους τρόπους. Βασικά για να δουλέψει ο καπιταλισμός απαιτεί κοινοβουλευτισμό. Δηλαδή αντιπροσώπευση μακράς θητείας. Και μάλιστα με νόμιμη την επανεκλογή των ίδιων και των ίδιων προσώπων. Δηλαδή εκλογές ανά τετραετία και πάντα με τους ίδιους και τους ίδιους στην εξουσία.
[Και στον υπαρκτό σοσιαλισμό -ΕΣΣΔ, Κίνα κλπ- είχαμε και έχουμε επίσης κοινοβουλευτισμό. Του ενός κόμματος φυσικά. Δηλαδή έχουμε και εκεί αντιπροσώπευση και ΟΧΙ φυσικά λαϊκή εξουσία, δηλαδή δημοκρατία. Το ίδιο “κοινοβουλευτικό” σύστημα αντιπροσώπων μακράς θητείας με απεριόριστες επανεκλογές -κάλπη πάντα και όχι κλήρωση– έχουμε και σε όλα τα κόμματα αριστερά και δεξιά, στα σωματεία, και μέχρι στους μοτοσυκλετιστικούς ομίλους]
Αυτούς τους επαγγελματίες της εξουσίας ο καπιταλισμός έχει φροντίσει να τους σπουδάσει, να τους εξαγοράσει, να τους εκβιάσει και γενικώς να τους ελέγχει με κάθε τρόπο. Διότι ο καπιταλισμός ΔΕΝ μπορεί να κάνει όλα όσα κάνει πάντα με νόμιμο τρόπο και χωρίς διαφθορά. Δεν μπορεί να εμφανίσει όλες τις μεθόδους του ως νόμιμες και να τις νομοθετήσει, παρότι συνήθως ελέγχει την νομοθετική εξουσία στις περισσότερες αν όχι σε όλες τις χώρες. Ετσι αναγκάζεται και να …παρανομεί. Ουσιαστικά μπορούμε να δούμε τον καπιταλισμό και ως ποινικό φαινόμενο. Και πράγματι εν μερει είναι ποινικό φαινόμενο. Η πιο μεγάλη του απάτη ως σύστημα, ποινικά πάντα, είναι πως εμφανίζεται ως στυλοβάτης της δημοκρατίας, ενώ ουσιαστικά είναι μια χουντική οικονομική και πολιτική ολιγαρχία.
Ομως το ότι ο καπιταλισμός ειναι ΚΑΙ ποινικό φαινόμενο δεν σημαίνει πως πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε αποκλειστικά ως τέτοιο. Δεν αρκεί δηλαδή να γιατρέψουμε ή να τιμωρήσουμε τα ποινικά του ανομήματα για να πάρουμε ένα ανθρώπινο σύστημα. ΔΕΝ θα πάρουμε ένα ανθρώπινο σύστημα.
Διότι η καπιταλιστική επένδυση μεγάλης κλίμακας οδηγεί πάντα στην συσσώρευση της οικονομικής ανισότητας. Σε ανισότητα μεγάλης κλίμακας. Αρα ακόμη κι αν αντιμετωπίσουμε ποινικά ορισμένες πλευρές του καπιταλισμού, που πρέπει να το κάνουμε αν θέλουμε να ζήσουμε σε ανθρωπινώτερες κοινωνίες μέχρι να τον υπερβούμε, πάλι θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΙΚΗ του φύση, και την τάση του για γιγαντισμό και μονοπώλιο. Δηλαδή την εκμεταλλευτική του φύση ως οικονομικό σύστημα.
Ο καπιταλισμός και η αντακάκλασή του ο σοσιαλισμός (δηλαδή ο κρατικός μονοπωλιακός καπιταλισμός) δεν αντιμετωπίζονται παρά με δημοκρατία. Δηλαδή με εφαρμογή στην πράξη της λαϊκής κυριαρχίας. Και ο λόγος είναι απλός.
Καπιταλισμός και δημοκρατία είναι δυο ασύμβατα πράγματα. Ο καπιταλισμός αγαπά την συσσώρευση, την οικονομική και την συσσώρευση της πολιτικής εξουσίας. Είναι σωρευτικός τύπος. Ενώ η δημοκρατία θεωρεί αυτή την συσσώρευση πλούτου και πολιτικής εξουσίας, σαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο που μπορεί να διατρέξει. Εξού και οι χορηγίες και οι λειτουργίες, (καθώς και η “αντίδοσις” κλπ κλπ) των αρχαίων δημοκρατιών.
Ο καπιταλισμός είναι ολιγαρχία στην πράξη. Και η δημοκρατία είναι ο μεγαλύτερος και μοναδικός εχθρός αυτής της ολιγαρχίας.
Θραξ Αναρμόδιος