Γιατί; Διότι τα τεχνικά χαρακτηριστικά που προσδιόρισε η κυβέρνηση «φωτογραφίζουν» ήδη τους υποψηφίους αναδόχους.
Πρέπει να επισημανθεί πως ο διαγωνισμός για τις νέες ταυτότητες γίνεται με κλειστή διαδικασία, ήτοι η αναθέτουσα αρχή καλεί όποιον θεωρεί η ίδια κατάλληλο για την υλοποίηση του έργου. Το κριτήριο είναι θεωρητικά ένα: προτιμητέος επενδυτής θα επιλεγεί εκείνος που θα προσφέρει τη χαμηλότερη προσφορά έκδοσης των εγγράφων, μεταξύ εκείνων που πληρούν τις τυπικές και τεχνικές προϋποθέσεις.
Αλλά οι τυπικές και τεχνικές προϋποθέσεις καταγγέλλεται πως αξιοποιούνται περίτεχνα ως εργαλείο προκειμένου να επιλέγονται κάποιοι ανάδοχοι έναντι άλλων. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αλλαγή που επήλθε στον όρο της αρχικής προκήρυξης του έργου, για τη φωτογραφία του κατόχου της ταυτότητας. Μέχρι και τον περασμένο Ιούλιο, η διαγωνιστική διαδικασία που έτρεχε η παρελθούσα Κυβέρνηση προέβλεπε πως η φωτογραφία της ταυτότητας θα έπρεπε είναι ασπρόμαυρη και θα μπορούσε να καταστεί έγχρωμη μετά από πέντε έτη. Αυτή η τεχνική παράμετρος επέτρεπε και στις 26 ενδιαφερόμενες για το έργο εταιρείες να το διεκδικούν με αξιώσεις.
Ωστόσο, η νέα προκήρυξη του έργου που απεστάλη στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις στα τέλη Δεκεμβρίου, δεν αρκείται στο ότι η φωτογραφία της νέας ταυτότητας πρέπει να είναι συμβατή με το πρότυπο ISO/IEC19794-5 και τις τεχνικές προδιαγραφές του εγγράφου 9303 του ICAO, αλλά αναφέρει πως θα πρέπει να είναι και έγχρωμη. Κατά τους γνωρίζοντες η επιλογή αυτή δεν έγινε τυχαία. Διότι η προϋπόθεση της έγχρωμης φωτογραφίας αυτομάτως μειώνει τον αριθμό των υποψηφίων που μπορούν να διεκδικήσουν με αξιώσεις το έργο, από τους 26 στους περίπου 6! Με τον τρόπο αυτό σχεδόν το 80% των ενδιαφερομένων μένει εκτός κούρσας και το «Μάντεψε Ποιος» του διαγωνισμού για τις νέες ταυτότητες θα συνεχιστεί με πολύ λιγότερους διεκδικητές.
Εκτόξευση του κόστους
Αλλά η επιλογή αυτή της κυβέρνησης μπορεί να εξυπηρετεί τους σχεδιασμούς εκείνων που τρέχουν το διαγωνισμό, αλλά δεν εξυπηρετεί και το δημόσιο συμφέρον. Γιατί; Διότι αφενός η έγχρωμη φωτογραφία θα αυξήσει το κόστος έκδοσης των νέων ταυτοτήτων σε σημαντικό βαθμό, κάτι που η κυβέρνηση αρνείται, αφετέρου διότι συνοδεύεται με μεγαλύτερες φθορές και θα καταστήσει την αντικατάσταση των ταυτοτήτων συχνότερη από ότι με την ασπρόμαυρη φωτογραφία.
Η λογική του χαμηλού κόστους και των μικρότερων φθορών είχε οδηγήσει την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τον Απρίλιο του 2018 να μην επιλέξει την έγχρωμη φωτογραφία. Άλλωστε η τότε υπουργική απόφαση όριζε με σαφήνεια πως «για την έκδοση δελτίου ταυτότητας, καταβάλλεται ηλεκτρονικό παράβολο υπέρ του Δημοσίου, ύψους 10 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο αντίτιμο του σώματος του δελτίου, τα έξοδα εκτύπωσης – προσωποποίησής του, καθώς και τη δαπάνη ασφαλούς μεταφοράς των δικαιολογητικών και του δελτίου προς και από τη Διεύθυνση Διαβατηρίων και Εγγράφων Ασφαλείας του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας».
Το 2018 ο στόχος ήταν το κόστος απόκτησης της νέας ταυτότητας να μην ξεπερνάει τα 10 ευρώ, η σημερινή κυβέρνηση υποστηρίζει πως έχει τον ίδιο στόχο. Αλλά η «έγχρωμη εγχάραξη με λέιζερ της φωτογραφίας κατόχου», που προβλέπει η νέα προκήρυξη, δεν το πιστοποιεί.
Το κόστος αντικατάστασης των νέων ταυτοτήτων δεν έχει μπει στο δημόσιο διάλογο όπως θα έπρεπε και τα συναρμόδια υπουργεία προσπαθούν με ανακοινώσεις τους να καθησυχάσουν. Τα κυβερνητικά στελέχη αρκούνται να διαφημίζουν τα στοιχεία που θα ενσωματώνει η ταυτότητα και όχι το κόστος απόκτησης της. Για αυτό λένε πως δεν θα αλλάξει. Αλλά στην Ελλάδα έχουμε μάθει πως κανένα δημόσιο έργο, από αυτοκινητόδρομο έως λιθόστρωτο και από πληροφοριακό σύστημα έως προμήθειες σε χαρτί Α4, δεν μένει στο αρχικό κόστος προμήθειας και διαρκώς προκύπτουν πρόσθετες ανάγκες και λόγοι που αυξάνουν το τίμημα.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί πως στην πλειονότητα των κρατών της ΕΕ που διαθέτουν νέου τύπου ταυτότητες, οι φωτογραφίες που ενσωματώνονται σε αυτές είναι ασπρόμαυρες και όχι έγχρωμες και αυτό είναι κάτι που σχετίζεται με τους πρακτικούς λόγους που προαναφέραμε. Κόστος και φθορές.
Αλλά το χρώμα της φωτογραφίας είναι μια από τις τεχνικές προδιαγραφές που έχουν «αξιοποιηθεί» για να αποκλείσουν ενδιαφερομένους. Εκτιμάται πως το δεύτερο ξεσκαρτάρισμα θα γίνει όταν θα εξεταστούν ζητήματα σχετικά με το ηλεκτρονικό κύκλωμα (τσιπ) και τη ψηφιακή υπογραφή του κατόχου της ταυτότητας. Αν και οι περισσότερες εταιρείες που μετέχουν στο διαγωνισμό έχουν τεχνολογίες που υποστηρίζουν το πρότυπο eIDAS για τη ψηφιακή υπογραφή, άτομα με γνώση των διαδικασιών εκτιμούν πως και σε αυτό το μέτωπο θα προκύψουν εκ μέρους της κυβέρνησης τεχνικά ζητήματα.
Οι επιτήδειοι σύμβουλοι
Όπως έχει αποκαλύψει τις τελευταίες ημέρες το newsbomb.gr, επιχειρηματίες τα ονόματα των οποίων περιλαμβάνονται σε βαριές δικογραφίες και οι οποίοι είναι αντιμέτωποι με αγωγές που σχετίζονται με την έκδοση πλαστών- εικονικών τιμολογίων έχουν αναλάβει το ρόλο των άτυπων τεχνικών συμβούλων στο έργο των ταυτοτήτων.
Ο θολός τους ρόλος παραπέμπει σε άλλες εποχές και καταστάσεις, που μέσω μεσαζόντων προέκυπταν υπερκοστολογήσεις σε δημόσια έργα και συμβάσεις με αποτέλεσμα ο Έλληνας φορολογούμενος να πληρώνει ακριβά το μάρμαρο και κάποιοι να θησαυρίζουν. Αν και οι υποθέσεις αυτές τελικά κατέληξαν στη Δικαιοσύνη, αυτό έγινε με καθυστέρηση και ενώ πρώτα είχε επέλθει η ζημιά για το Δημόσιο. Το μεγάλο ζητούμενο είναι το έργο των ταυτοτήτων, ένα έργο 15ετούς ορίζοντα και μεγάλης αξίας, να μην ναρκοθετηθεί από τους εν λόγω επιτήδειους και να μην γίνει ένα κακό ξεκίνημα για να ωφεληθούν συγκεκριμένοι.
Σε κάθε περίπτωση, για τους γνωρίζοντες το «Μάντεψε Ποιος» μπορεί να παιχτεί και αντίστροφα. Δηλαδή να καταδειχθεί ο ωφελημένος από την επιλογή του εκάστοτε αναδόχου. Άλλωστε το 1979 δεν γεννήθηκε μόνον το δημοφιλές επιτραπέζιο παιχνίδι της Milton Bradle, αλλά και κάποιοι εξ αυτών που διαδραματίζουν παρασκηνιακό ρόλο στη διαγωνιστική διαδικασία για τις ταυτότητες…
Πηγη: newsbomb.gr