Κνουτ Χάμσουν- Θεμελιωτής της σύγχρονης λογοτεχνίας

Ο Κνουτ Χάμσουν (4 Αυγούστου 1859 – 19 Φεβρουαρίου 1952) ήταν Νορβηγός λογοτέχνης, πρωτίστως γνωστός για το αριστούργημά του Ευλογία της γης. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1920.

Άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς, όπως ο Μαξίμ Γκόργκι, ο Τόμας Μαν και ο Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, τον θεωρούσαν μεγάλο δάσκαλο. Εν γένει ο Χάμσουν έχει χαρακτηριστεί ως ηγετική φυσιογνωμία της νεορομαντικής εξέγερσης και θεμελιωτής της σύγχρονης λογοτεχνίας.
Τα παιδικά του χρόνια ήταν φτωχικά και σκληρά. Στα 15 του άρχισε το μεγάλο του ταξίδι διασχίζοντας τη Νορβηγία, ενώ συνάμα ασκούσε διάφορα επαγγέλματα. Ομοίως περιπλανήθηκε δύο φορές στις Η.Π.Α., με το βιβλίο να τον συντροφεύει σε κάθε του βήμα. Το 1888 επέστρεψε και εγκαταστάθηκε στην Κοπεγχάγη. Το 1909 παντρεύτηκε τη Μαρί Άντερσεν, η οποία και στάθηκε δίπλα του σε όλη του τη ζωή.
Η επίδραση που φαίνεται να άσκησαν πάνω του ο Γιάκομπσεν, ο Στρίνμπεργκ, ο Νίτσε και ο Ντοστογέφσκι τον έκανε να απορρίψει τον νατουραλισμό. Το 1890 έγινε γνωστός με το μυθιστόρημά του «Η πείνα», που καταπιάνεται με τα ψυχολογικά αποτελέσματα του λιμού.
Η καθιέρωση του έργου οφείλεται στις διεισδυτικές αναλύσεις που κάνει στον ψυχισμό των ηρώων του, οι οποίοι είναι άνθρωποι ελεύθεροι, ιδιόρρυθμοι, αντικοινωνικοί και έντονοι. Τέτοιοι ήρωες εμφανίζονται σε έργα όπως: «Μυστήρια» (1892), «Ο Παν» (1894), «Βικτωρία» (1898), «Κάτω από τα φθινοπωρινά άστρα» (1906), «Ένας αλήτης παίζει με σουρντίνα» (1909).
Η κατοπινή σταδιοδρομία του κινήθηκε κυρίως γύρω από τους κοινωνιολογικούς προβληματισμούς του. Σε βιβλία όπως το Παιδιά της εποχής τους (1913) και το Το χωριό Σέγκελφος (1915) ο Χάμσουν καυτηρίασε την τάξη πραγμάτων που είναι αποκομμένη από τις ρίζες της και πρόβαλε έναν παραδοσιακό τρόπο ζωής.
Στην Ευλογία της γης (1917) ύμνησε τον χωρικό, τον «πρωτόγονο» άνθρωπο, που η κοσμοθεωρία του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ίδια τη φύση. Η αποστροφή του για τον εκμοντερνισμό και τον βρετανικό ιμπεριαλισμό, καθώς και οι περί παγγερμανισμού απόψεις του, τον ώθησαν τα τελευταία του χρόνια να υποστηρίξει τον φασισμό, γεγονός που αμαύρωσε τη φήμη του.
Στο τελευταίο, αυτοβιογραφικό του έργο, τα Σε χορταριασμένα μονοπάτια (1949), ο Χάμσουν εξήρε την ακατανίκητη ορμή της ζωής, ενώ ταυτόχρονα προσπάθησε να δικαιολογήσει τις επιλογές του.
Εργογραφία και ελληνικές μεταφράσεις
1877 Den Gaadefulde. En kjærlighedshistorie fra Nordland
1878 Et Gjensyn
1878 Bjørger
1889 Lars Oftedal. Udkast (11 άρθρα που είχαν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Dagbladet)
1889 Fra det moderne Amerikas Aandsliv’Η πνευματική Ζωή της σύγχρονης Αμερικής
1890 Sult (Η Πείνα)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1970)
1892 Mysterier (Μυστήρια)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1970)
1893 Redaktør Lynge (Αρχισυντάκτης Λύνγκε)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1970)
1893 Ny Jord (Νέα Γη)
1894 Pan (Ο Παν)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1970)
1895 Ved Rigets Port (Στις πύλες του Βασιλείου)
1895 En ganske almindelig flue av middels størrelse (Μία κοινότατη μυίγα μετρίου μεγέθους)
—:: μτφ. Ιωάννης Γρυπάρης. Στον τόμο «Διηγήματα», εκδ. Σοκόλη, 2004
1896 Livets Spil (Το παιχνίδι της ζωής)
1897 Siesta
1898 Aftenrøde. Slutningspil
1898 Victoria. En kjærlighedshistorie (Βικτώρια)
1902 Munken Vendt. Brigantines saga
1903 I Æventyrland. Oplevet og drømt i Kaukasien (Στη Χώρα του Παραμυθιού)
1903 Dronning Tamara, τρίπρακτο δράμα
1903 Kratskog
1904 Det vilde Kor (Η άγρια χορωδία), ποιήματα
1904 Sværmere (Ονειροπόλοι (μυθιστόρημα)Ονειροπόλοι)
—:: μτφ. Ιωάννης Γρυπάρης, ως «Όβε Ρόλανδσεν». Στον τόμο «Διηγήματα», εκδ. Σοκόλη, 2004
1905 Stridende Liv. Skildringer fra Vesten og Østen
1906 Under Høststjærnen. En Vandrers Fortælling (Στο άστρο του φθινόπωρου)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1970)
1908 Benoni (Μπενόνι)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1971)
1908 Rosa. Af student Pærelius’ Papirer (Ρόζα)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1971)
1909 En Vandrer spiller med Sordin (Ενας Αλήτης Παίζει με Σουρτίνα)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1970)
1910 Livet i Vold (Στα Νύχια της Ζωής)
1912 Den sidste Glæde (Στερνή χαρά)
—:: μτφ. Βασίλης Δασκαλάκης (εκδ. “Δωρικός”, 1970)
1913 Børn av Tiden (Παιδιά της εποχής τους)
1915 Segelfoss By (Το χωριό Σέγκελφος)
1917 Markens Grøde (Ευλογία της Γης)
—:: μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. «Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος»)
1918 Sproget i Fare
1920 Konerne ved Vandposten (Η γυναίκα στην αντλία)
1923 Siste Kapitel (Το τελευταίο κεφάλαιο)
1927 Landstrykere I (Οδοιπόροι (μυθιστόρημα)Οδοιπόροι)
1930 August (Αύγουστος)
1933 Men Livet lever (Η ζωή συνεχίζεται)
1936 Ringen sluttet (Ο κύκλος έκλεισε)
1949 Paa gjengrodde Stier (Σε χορταριασμένα μονοπάτια)
wikipedia
φωτογραφία: Από Anders Beer Wilse – Knut Hamsun på Nørholm, juli 1939.Uploaded by kjetil_r, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9952522