Όμορφη εκδήλωση με Κουστώ απόψε στο Ευγενίδειο.

κλικ στην εικόνα για λεπτομέρειες.
Θαλάσσια Καταφυγία: Εισόδημα για τους αλιείς, προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και τουριστική ανάπτυξη.
Της Διονυσίας-Θεοδώρας Αυγερινοπούλου*
Αναπληρώτριας Τομεάρχη Περιβάλλοντικής Πολιτικής
της Νέας Δημοκρατίας,
Μέλους της Ομάδας Δράσης «Ωκεανοί» του
Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (W.E.F)
Eδώ και δεκαετίες, η υπεραλίευση, η παράνομη αλιεία, η ανεπαρκής εφαρμογή των νόμων και η έλλειψη στρατηγικής για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος αποδεκατίζουν τα αλιευτικά αποθέματα των ελληνικών υδάτων γεγονός που στερεί τη χώρα μας από σημαντικούς οικονομικούς πόρους και διαταράσσει την ισορροπία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ακόμη και στις Κυκλάδες, η βιομάζα των ψαριών είναι από τις χαμηλότερες στη Μεσόγειο, αλλά και παγκοσμίως.
 
Η μείωση των ψαριών δεν επηρεάζει μόνο τους αλιείς, αλλά και τον τουριστικό κλάδο, και ειδικά τον καταδυτικό τουρισμό διότι αυτοί οι υψηλής ποιότητας τουρίστες επιδιώκουν να ταξιδεύουν σε άλλους τόπους με την ελπίδα της παρατήρησης της θαλάσσιας ζωής. Τα έσοδα από τον καταδυτικό τουρισμό σε άλλες μεσογειακές τοποθεσίες με άφθονη θαλάσσια ζωή, δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας και αποφέρουν κέρδη, έως και 20 φορές μεγαλύτερα εκείνων της αλιείας.
Η Ελλάδα διαθέτει χιλιάδες νησιά και μεγάλη θαλάσσια επιφάνεια. Ωστόσο, δεν αποτελεί καταδυτικό προορισμό λόγω και της μείωσης των αλιευμάτων. Η διαπίστωση αυτή στάθηκε η αφορμή για τη δημόσια προβολή του ντοκυμαντέρ «Τα Μυστικά της Μεσογείου» σε συνεργασία με τον Πιερ Υβ Κουστώ.
 
Οι λύσεις για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας και της ποιότητας της αλιείας είναι γνωστές, αλλά είναι δύσκολο να εφαρμοστούν, λόγω έλλειψης ενημέρωσης των πολιτών και ανεπαρκών πολιτικών. Μια επιτυχημένη, πρακτική λύση, που έχει εφαρμοστεί σε δεκάδες χώρες είναι η σύσταση θαλασσίων καταφυγίων, δηλαδή οριοθετημένων περιοχών στις οποίες απαγορεύεται εντελώς, η αλιεία.
 
Μελέτες σε 124 θαλάσσια καταφύγια διάσπαρτα σε 29 χώρες έδειξε ότι, κατά μέσον όρο, οι ρεζέρβες επιφέρουν αύξηση της βιοποικιλλότητας κατά 21%, αύξηση κατά 28% του μέγεθους των θαλάσσιων οργανισμών, κατά 166% της πυκνότητας (αριθμού αλλιευμάτων ανά μονάδα επιφάνειας), καθώς και μια αξιοσημείωτη αύξηση της τάξης του 446% στη βιομάζα (κιλών των αλλιευμάτων ανά εκτάριο), σε σχέση με εκείνα που ζουν σε μη προστατευόμενες περιοχές. Η σύσταση θαλασσίων καταφυγίων δεν βοηθά μόνο τους θαλάσσιους πληθυσμούς και την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού. Βοηθά σημαντικά και τους αλιείς, οι οποίοι επωφελούνται και από τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, αλλά και από τη διαφυγή  ψαριών από τα θαλάσσια καταφύγια προς τα γειτονικά αλιευτικά πεδία.
Η αύξηση της θαλάσσιας ζωής και ιδίως των μεγάλων ψαριών μέσα σε θαλάσσια καταφύγια, είναι ο κύριος πόλος έλξης για τους τουρίστες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι δύτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Κεντρική Αμερική, την Καραϊβική και τον Ειρηνικό το 50% των καταδύσεων, που ανέρχονται (7.5 εκατομμύρια καταδύσεις ετησίως), πραγματοποιούνται σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, παρ’ό,τι μόνο το 4% των προστατευόμενων κοραλλιογενών υφάλων της Καραϊβικής θεωρείται πλούσιο σε βιοποικιλότητα.
 
Ακόμη μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη για τον τουρισμό παράγονται από μεγάλες Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές, που φιλοξενούν σημαντικά θαλάσσια καταφύγια. Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί η Αυστραλία, όπου η αξία χρήσης των 345.400 km2 του Θαλάσσιου Πάρκου του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου εκτιμάται σήμερα σε 5,5 δισ. δολάρια Αυστραλίας ετησίως. Η τουριστική και αλιευτική δραστηριότητα στην περιοχή αυτή έχει δημιουργήσει 53.800 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Μάλιστα τα έσοδα από τον τουρισμό στην περιοχή αυτή είναι 36 φορές μεγαλύτερα, εκείνων της αλιείας.
 
Αξίζει να βρούμε το πολιτικό σθένος για να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε ανάλογες πολιτικές και στη χώρα μας, ενημερώνοντας τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και τους αλιείς για τα οφέλη. Εξ’άλλου, πέραν του καθαρά οικονομικού οφέλους από τέτοιες δράσεις, η προστασία της βιοποικιλότητας συνιστά αδίρρητη ανάγκη, διότι θα επιτρέψει στους ωκεανούς να εξακολουθήσουν να προσφέρουν στον πλανήτη ανεκτίμητες, για τη ζωή, λειτουργίες.