Εορτάζοντες την 26ην του μηνός Φεβρουαρίου

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ επίσκοπος Γάζης

Η ΑΓΙΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ή Σαμαρείτιδα, Μεγαλομάρτυς
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ “ο φαρμακός”
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Κάλφας, νεομάρτυρας
ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΑΝΑΤΟΛΗ, ΦΩΤΩ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΦΩΤΙΔΑ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΦΩΤΕΙΝΟΣ, ΙΩΣΗΣ, ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ ο δούκας, ΒΙΚΤΩΡ και ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ο Κατοπινός
ΜΝΗΜΗ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ του Χρυσοστόμου σε Πρεσβύτερο
Αναλυτικά
Ο ΟΣΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ επίσκοπος Γάζης
Καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη. Μετά την αξιόλογη κατάρτησή του στα περίφημα Μοναστήρια της Αιγύπτου και της Παλαιστίνης, χειροτονήθηκε Επίσκοπος Γάζης. Το έργο του, όμως, έβρισκε δυσκολίες από τις αντιδράσεις των ειδωλολατρών και των αιρετικών, πού χρησιμοποιούσαν εναντίον των χριστιανών και τα όργανα της εξουσίας. ο Πορφύριος, με την αποφασιστικότητα, πού διέκρινε τους μεγάλους επισκόπους της εποχής εκείνης, άφησε μια μέρα τη Γάζα και πήγε στην Κων/πολη. Εκεί τον υποδέχτηκε εγκάρδια ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, πού υποστήριξε τα αιτήματα του στη βασίλισσα Ευδοξία και τον Αρκάδιο. Ο Πορφύριος επέστρεψε με πλήρη επιτυχία. Με βασιλικό διάταγμα, περιώριζε την είδωλολατρεία στη Γάζα και διέλυε την επιρροή των αιρετικών. Έφερε ακόμα και δωρεά βασιλική, με την οποία ανήγειρε μεγάλη εκκλησία βυζαντινού ρυθμού.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. ο υψωθείς εν τω Σταυρω.
Πορφυραυγέσιν αρετών λαμπηδόσι, καταλαμπρύνας σεαυτόν’Ιεράρχα, καθάπερ φως έξέλαμψας Πορφύριε σοφέ’ λόγοις γάρ και θαύμασιν, αληθώς διαπρέψας, πασιν έβεβαίωσας, ευσέβειας την χάριν και νυν Χριστώ άΰλως λειτουργών, υπέρ του κόσμου, μη παύση δεόμενος.
Η ΑΓΙΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ή Σαμαρείτιδα, Μεγαλομάρτυς
Τις πρώτες πληροφορίες για την Αγία αυτή βρίσκουμε στο Δ’ κεφάλαιο του κατά’ Ιωάννην Ευαγγελίου. Ήταν κάτοικος της Σαμαρειτικής πόλης Συχάρ. Κάθε μεσημέρι πήγαινε έξω από την πόλη, στο πηγάδι το λεγόμενο του Ιακώβ, και γέμιζε τη στάμνα της. Εκεί μια μέρα συνάντησε τον Ιησού, πού φανέρωσε όλα τα ιδιαίτερα της. Σ’ αυτήν, επίσης, είπε ο Κύριος μας τη μεγάλη αλήθεια, ότι Αυτός είναι “το ύδωρ το ζών”, δηλαδή ή αστείρευτη πηγή του Αγίου Πνεύματος. Και συνέχισε ο Κύριος: “Το ύδωρ ο δώσω αυτω. γενήσεται εν αύτω πηγή ύδατος αλλομενου εις ζωήν αίώνιον” Το νερό, δηλαδή, πού θα δώσω εγώ στον άνθρωπο πού πιστεύει, λέει ο Κύριος, θα μεταβληθεί μέσα , του σε πηγή νερού, πού δε θα στερεύει. Άλλα θα αναβλύζει και θα τρέχει πάντοτε, για να του παρέχει ζωή αιώνια. Αυτό το “ύδωρ” έδωσε και ο Κύριος μας στη Σαμαρείτιδα. Έτσι, αργότερα βαπτίστηκε χριστιανή μεταξύ των πρώτων γυναικών της Σαμάρειας και ονομάστηκε Φωτεινή. ‘Από τότε (σύμφωνα με την παράδοση) αφιέρωσε τον εαυτό της στη διάδοση του Ευαγγελίου στην Αφρική και στη Ρώμη. Εκεί έλαβε και μαρτυρικό θάνατο από τον Νέρωνα, όταν αυτός έμαθε ότι ή Φωτεινή έκανε χριστιανές τη θυγατέρα του Δομνίνα και μερικές δούλες της. Συγχρόνως με τη Φωτεινή, θανατώνονται και οι δύο γιοι της και οι πέντε αδελφές της.
1. Ευαγγέλιο Ιωάννου, δ’ 1-38.
Απολυτίκιο. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Την πηγήν δεξαμενή της σοφίας και χάριτος, εκ χειλέων Κυρίου Φωτεινή Ίσαπόστολε, νομίμως ήγωνίοω πανοικεί, και νέμεις φωτισμόν παρά Θεού, τοις προστρέχουσι τη σκέπη σου τη σεπτή, και εύλαβώς βοώσί ΟΟΓ δόξα τω δεδωκότι σοι ίσχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω χορηγούντι δια σου, χάριν ήμίν και έλεος.
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ “ο φαρμακός”
Ή μνήμη του σημειώνεται στον Κώδικα των Παρισίων 1578. Δεν έχουμε βιογραφικά του στοιχεία, αλλά ο Σωφρόνιος Ευστρατιάδης στο Αγιολόγιο του υποθέτει, ότι ϊσως είναι ο μάγος πού έδωσε στην Αγία Φωτεινή το δηλητήριο και πίστεψε στο Χριστό και στη συνέχεια αποκεφαλίστηκε.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Κάλφας, νεομάρτυρας
Γεννήθηκε και ανατράφηκε στον Γαλατά. Εργαζόταν σαν λεπτουργός κάλφας στο παλάτι του Σουλτάνου και συγχρόνως πρόσφερε τις υπηρεσίες του και σ’ άλλους επίσημους Τούρκους. Κάποτε προσέλαβε στην υπηρεσία του κάποιο τουρκόπουλο, ανεψιό ενός Αγά από την Ανατολή, για να του μάθει την τέχνη. Σε κάποια συζήτηση πού είχε μαζί του, ο Ιωάννης εκφράστηκε όχι καλά για την μουσουλμανική θρησκεία και συγχρόνως εξήρε τη χριστιανική θρησκεία. Το τουρκόπουλο πρόδωσε το αφεντικό του, ότι του έκανε προσηλυτισμό. Όποτε ο Ιωάννης συνελήφθη και οδηγήθηκε δερόμενος στον κριτή, κατηγορούμενος για εξύβριση της μουσουλμανικής θρησκείας. Τότε ανελέητα μαστιγώθηκε και ρίχτηκε στη φυλακή. Παρά τις επίμονες προσπάθειες των Τούρκων ο Ιωάννης ομολογούσε σταθερά τον Χριστό. Με διαταγή του Βεζίρη παραδόθηκε μετά από πολλά βασανιστήρια στον έπαρχο, ο όποιος και τον οδήγησε στον τόπο της εκτέλεσης κοντά στο Δημοπρατήριο, όπου και τον αποκεφάλισε στις 26 Φεβρουαρίου 1575, ήμερα Κυριακή.
ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΑΝΑΤΟΛΗ, ΦΩΤΩ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΦΩΤΙΔΑ
Ήταν αδελφές της Αγίας Φωτεινής και οι μεν τέσσερις πρώτες μαρτύρησαν δια ξίφους, τη δε πέμπτη ξέσχισαν αφού την έδεσαν σε δύο δένδρα.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΦΩΤΕΙΝΟΣ, ΙΩΣΗΣ, ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ ο δούκας, ΒΙΚΤΩΡ και ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ
ΟΙ δύο πρώτοι ήταν γιοι της Αγίας Φωτεινής. Όλοι μαρτύρησαν δια ξίφους.
Απολυτίκιο. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Φωτεινήν και Φωτίδα και Φωτώ άνυμνήσωμεν, συν Ανατολή Φωτεινόν τε Ίωσήν θείοις άσμασιν, ομού Κυριακήν Παρασκευήν, τους Μάρτυρας Χριστού περιφανείς· θείαν χάριν γαρ αιτούνται και φωτισμόν, τοις πίστει άνακράζουσι· δόξα τω ένισχύσαντι υμάς, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι’ υμών πάσιν Ίάματα.
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ο Κατοπινός
Ή μνήμη του αναφέρεται μόνο στον Συναξαριστή του Delehaye, χωρίς καμιά άλλη πληροφορία, απλά “μνήμη του αγίου Πατρός ημών Νικολάου του Κατοπινού”.
ΜΝΗΜΗ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ του Χρυσοστόμου σε Πρεσβύτερο
(κατά τον Συναξαριστή Delehaye)