COVID-19: Ο έλεγχος εισερχομένων ταξιδιωτών θα εντοπίσει περίπου το 1/3 των μολυσμένων αλλά θα αποτύχει στα άλλα 2/3

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο έλεγχος εισερχομένων ταξιδιωτών για τον κορωνοϊό του SARS 2 (COVID-19) θα εντοπίσει περίπου το ένα τρίτο των μολυσμένων αλλά θα αποτύχει στα άλλα δύο τρίτα. Κατά συνέπεια, η σιωπηρή μετάδοση του ιού έχει ήδη αρχίσει σε πολλές χώρες.

Έλεγχος του κορωνοϊού θα σημαίνει να κρατάμε τους ανθρώπους χώρια- Η Κίνα έχει μια εφαρμογή γι’ αυτό. Ο υπόλοιπος κόσμος χρειάζεται ένα σχέδιο
Στο Χόλυγουντ, οι κινηματογραφικές ταινίες που έχουν συνέχειες [τα σήκουελ, sequels] συχνά είναι πιο αδύναμες από την αρχική. Για τους ιούς, αυτή η λογική δεν ισχύει πάντα. Ο ιός που ονομάζεται τώρα το «σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο coronavirus 2» (“severe acute respiratory syndrome coronavirus 2”, SARS 2) από τη Διεθνή Επιτροπή για την Ταξινόμηση των Ιών (International Committee on Taxonomy of Viruses) θα έχει αντίκτυπο που θα υπερβαίνει κατά πολύ τον [1] τον φόρο θανάτου και τις οικονομικές ζημίες που προκλήθηκαν από το αρχικό SARS.
Στα τέλη Ιανουαρίου και στις αρχές Φεβρουαρίου του 2020, η Κίνα ξεκίνησε τα πιο δραστικά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης (social distancing) που παρατηρήθηκαν ποτέ, περιορίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων στα σπίτια τους. Αυτή η προσέγγιση έχει καταφέρει να μειώσει τη μετάδοση του κορονοϊού «SARS 2» στον βαθμό που οι ημερήσιοι αριθμοί των περιστατικών έχουν μειωθεί σε ολόκληρη την Κίνα τον Φεβρουάριο.
Εκτός της Κίνας, ωστόσο, τέτοιοι σαρωτικοί κοινωνικοί έλεγχοι δεν θα είναι δυνατοί. Ο ιός εξαπλώνεται. Όταν γραφόταν το κείμενο αυτό, περίπου 30 χώρες σε όλο τον κόσμο είχαν αναφέρει περιστατικά, και η τοπική μετάδοση [του ιού] αναφερόταν σε νέες περιοχές σχεδόν κάθε μέρα. Ένα σύντομο χρονικό «παράθυρο» παραμένει ανοιχτό για τις υγειονομικές Αρχές σε όλο τον κόσμο ώστε να εξετάσουν τα μέτρα που μπορούν να λάβουν για να μειώσουν τη μετάδοση του ιού και να επιβραδύνουν την εξάπλωσή του -μόλις αναγνωρίσουν ότι οι προσπάθειες περιορισμού είναι μάταιες.
SARS, ΤΟ ΣΗΚΟΥΕΛ
Στις 21 Φεβρουαρίου 2003, ένας γιατρός από την Guangzhou της Κίνας ταξίδεψε στο Χονγκ Κονγκ για έναν οικογενειακό γάμο, παρά το ότι αισθανόταν αδιαθεσία. Ο γιατρός και η σύζυγός του έκλεισαν το δωμάτιο 911 στο ξενοδοχείο Metropole στην πολυσύχναστη συνοικία Mong Kok. Το επόμενο πρωί, τα συμπτώματα του γιατρού είχαν επιδεινωθεί. Εισήχθη στο νοσοκομείο και προειδοποίησε το προσωπικό εκεί για να τον βάλει σε αυστηρή απομόνωση. Ήταν θεράπων ιατρός για ασθενείς με SARS [2] πίσω στην Guangzhou.
Είκοσι τρεις άλλοι ένοικοι του Metropole ανέπτυξαν SARS, μεταφέροντας τη μόλυνση στον Καναδά, την Ιρλανδία, την Σιγκαπούρη, την Ταϊβάν, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Βιετνάμ. Ξεκίνησε μια παγκόσμια έξαρση που θα διαρκούσε σχεδόν έξι μήνες και τελικά θα μόλυνε περισσότερους από 8.000 ανθρώπους παγκοσμίως, σκοτώνοντας σχεδόν 800 άτομα.
Περίπου 17 χρόνια αργότερα, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν την απειλή μιας νέας πανδημίας από κορωνοϊό, και πάλι, καταγόμενο από την Κίνα. Ο νέος κορωνοϊός του SARS 2 αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά, τον Δεκέμβριο του 2019 [3], σε μια ομάδα ασθενών με πνευμονία στην πόλη Wuhan στην κεντρική Κίνα. Αυτές οι περιπτώσεις θεωρήθηκαν αρχικά ότι προέρχονταν από μια αγορά στην οποία πωλούνταν άγρια ζώα για το κρέας τους. Στην πραγματικότητα, η κοινοτική μετάδοση [του ιού] είχε συμβεί από τις αρχές Δεκεμβρίου, αν όχι νωρίτερα. Μέχρις ότου οι κινεζικές Αρχές ανακοίνωσαν, στις 9 Ιανουαρίου, ότι εντοπίστηκε ένας νέος ιός, οι μολύνσεις είχαν ήδη εξαπλωθεί πέρα από την Wuhan. Ένας Κινέζος τουρίστας που έφτασε στην Μπανγκόκ, στην Ταϊλάνδη, στις 8 Ιανουαρίου, βρέθηκε θετικός τον ιό στις 13 Ιανουαρίου.
Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου, είχαν αναφερθεί 106 μολύνσεις σε 19 χώρες και μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου ο αριθμός τους είχε αυξηθεί σε περισσότερες από 1.400 περιπτώσεις σε 28 χώρες εκτός της Κίνας. Οι μειώσεις των ταξιδιών [4] καθυστέρησαν, αλλά δεν εμπόδισαν την διάδοση του ιού σε όλο τον κόσμο. Οι τρέχουσες προσεγγίσεις για τον περιορισμό της λοίμωξης επικεντρώνονται στην πρόληψη της μετάδοσης με τον εντοπισμό και την απομόνωση των μολυσμένων ανθρώπων και με την τοποθέτηση σε καραντίνα εκείνων με τους οποίους είχαν στενές επαφές. Αλλά τέτοια μέτρα ίσως να μην αρκούν.
Η αποτελεσματική απομόνωση και η καραντίνα κατάφερε όντως να περιορίσει το SARS το 2003 [5] σε όλες τις χώρες που επλήγησαν. Ωστόσο, δύο βασικά χαρακτηριστικά της μόλυνσης το κατέστησαν αυτό δυνατόν. Πρώτον, το SARS σχεδόν πάντα προκαλούσε σοβαρά αναπνευστικά συμπτώματα που απαιτούσαν νοσηλεία. Δεύτερον, οι ασθενείς με SARS δεν ήταν ιδιαίτερα μολυσματικοί όταν εμφανίζονταν για πρώτη φορά τα συμπτώματά τους, αλλά γίνονταν πιο μολυσματικοί καθώς η ασθένειά τους προχωρούσε.
Αντίθετα, ο κορωνοϊός του SARS 2 προκαλεί συχνά ήπια συμπτώματα [6] και η μολυσματικότητα είναι μεγαλύτερη κατά την διάρκεια της [αρχικής] εμφάνισης της ασθένειας. Οι ειδικοί πιστεύουν επίσης ότι η λοίμωξη μπορεί να μεταδοθεί πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα. Για τους λόγους αυτούς, πολλοί μολυσμένοι άνθρωποι δεν θα αναγνωριστούν πριν διασπείρουν τη μόλυνση και πολλοί δεν θα κάνουν ποτέ το εργαστηριακό τεστ που θα μπορούσε να επιβεβαιώσει ότι έχουν μολυνθεί.
ΕΝΑ ΔΙΔΑΓΜΑ ΑΠΟ ΤΟ 1918
Η Κίνα έχει περιορίσει τη μετάδοση του SARS 2 με την επιβολή αυστηρών μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης [7], τα οποία πιθανώς δεν είναι δυνατό να εφαρμοστούν οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Οι μεγάλες πόλεις της Κίνας ήταν πόλεις-φαντάσματα στις αρχές Φεβρουαρίου, με τους κατοίκους να μένουν όσο το δυνατόν περισσότερο μέσα [στα σπίτια τους]. Σε ορισμένες πόλεις, οι κάτοικοι είχαν άδεια να βγουν από τα σπίτια τους μόνο δύο φορές την εβδομάδα για να αγοράσουν είδη παντοπωλείου. Ορισμένοι δήμοι απαίτησαν από τους κατοίκους να φορούν μάσκες όταν βγαίνουν έξω. Τα σχολεία και οι χώροι εργασίας παρέμειναν κλειστά πολύ μετά τις συνηθισμένες -διάρκειας μιας εβδομάδας- διακοπές του νέου σεληνιακού έτους.
Η κινεζική κυβέρνηση χαλάρωσε τους περιορισμούς στην κυκλοφορία στα μέσα Φεβρουαρίου, όταν εισήγαγε μια εφαρμογή στα κινητά τηλέφωνα (smartphone app) [8] για να υποδεικνύεται η κατάσταση κάθε ατόμου: Πράσινο για άτομα που μπορούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, κίτρινο για άτομα που χρειάζονται καραντίνα στο σπίτι για επτά ημέρες, κόκκινο για εκείνους που χρειάζονται καραντίνα στο σπίτι για 14 ημέρες. Η εφαρμογή παρακολουθεί τις κινήσεις των ανθρώπων και μεταφέρει πληροφορίες σε μια βάση δεδομένων με γνωστούς δείκτες κινδύνου. Το να έχει κάποιος επαφή με ανθρώπους που είναι γνωστό ότι έχουν μολυνθεί ή το να ταξιδέψει σε πληγείσες περιοχές αλλάζει την κατάστασή του από πράσινο σε κίτρινο ή κόκκινο. Μόνο όσοι έχουν την κατάσταση πράσινο επιτρέπεται να εισέλθουν σε επιχειρήσεις ή να χρησιμοποιήσουν δημόσιες συγκοινωνίες ή δημόσιες εγκαταστάσεις. Οι περιορισμοί επιβάλλονται αυστηρά από τοπικούς αξιωματούχους και επιτροπές γειτονιάς.

Παρόμοιοι περιορισμοί στις κινήσεις των ανθρώπων είναι απίθανο να εξεταστούν στις περισσότερες άλλες χώρες, όπου οι πολίτες ενδέχεται να μην είναι πρόθυμοι να δεχτούν κυβερνητική παρακολούθηση και έλεγχο των κινήσεων και της συμπεριφοράς τους. Ακόμη και αν οι άνθρωποι εκτός της Κίνας μείωσαν τις κοινωνικές τους επαφές λόγω του φόβου των μολύνσεων, τέτοιες εθελοντικές προσπάθειες μπορεί να μην αρκούν για να αποτρέψουν μεγάλες εξάρσεις [του ιού]. Εκτός κι αν αποκοπούν ολόκληροι πληθυσμοί από τον έξω κόσμο, όπως έκαναν μερικά νησιά του Ειρηνικού κατά την διάρκεια της πανδημίας γρίπης του 1918-19, η αποτροπή της έξαρσης [ενός ιού] είναι σχεδόν αδύνατη.
Τι μπορεί να γίνει;
Πολλές χώρες έχουν ήδη λάβει μέτρα για να καθυστερήσουν την εισαγωγή των μολύνσεων με τη μείωση του αριθμού των ταξιδιωτών [10] που καταφθάνουν από την Κίνα και άλλες πληγείσες χώρες. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο έλεγχος εισερχομένων ταξιδιωτών θα εντοπίσει περίπου το ένα τρίτο των μολυσμένων αλλά θα αποτύχει στα άλλα δύο τρίτα. Κατά συνέπεια, η σιωπηρή μετάδοση [του ιού] έχει ήδη αρχίσει σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Επομένως, η προτεραιότητα πρέπει να είναι η μείωση της κοινοτικής μετάδοσης. Υπάρχουν δύο τρόποι για να γίνει αυτό. Ο πρώτος περιλαμβάνει την απομόνωση των ασθενών με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη μόλυνση σε ειδικά νοσοκομειακά δωμάτια με προσεκτικό έλεγχο των λοιμώξεων, και στην συνέχεια τον εντοπισμό των πρόσφατων στενών επαφών τους και την τοποθέτηση των ατόμων αυτών σε καραντίνα. Εάν οι επαφές αυτές εμφανίσουν στην συνέχεια συμπτώματα λοίμωξης, η καραντίνα θα πρέπει να τους αποτρέπει από τη μετάδοση του ιού. Μια τέτοια προσέγγιση ήταν αποτελεσματική για το SARS το 2003 και μπορεί να είναι αποτελεσματική για άλλες λοιμώξεις στις οποίες η νόσος είναι σχεδόν πάντα σοβαρή (σκεφτείτε τον ιό Ebola [11]). Η απομόνωση υπήρξε σε μεγάλο βαθμό το πρωτόκολλο για το SARS 2. Ωστόσο, η απομόνωση, ο εντοπισμός των επαφών και η καραντίνα θα γίνουν γρήγορα ανέφικτα σε αυτή την περίπτωση, επειδή οι περισσότερες λοιμώξεις του SARS 2 είναι ήπιες και τα νοσοκομεία θα ξεμείνουν από χώρους για να απομονώσουν αυτές τις ήπιες περιπτώσεις. Ο εντοπισμός των επαφών [12] είναι έντασης εργασίας. Επιπλέον, η περίοδος απομόνωσης έχει οριστεί στις 14 ημέρες, που είναι πολύς χρόνος για να περιορίζονται άνθρωποι που είναι καλά [στην υγεία τους], και απαιτεί σημαντικούς πόρους. Η κατ’ οίκον καραντίνα είναι μια επιλογή, αλλά μπορεί να είναι δύσκολη η επιβολή της.
Η εναλλακτική –η κοινωνική αποστασιοποίηση- είναι η μείωση της επαφής μεταξύ των ανθρώπων σε ολόκληρη την κοινότητα ως σύνολο. Κατά την διάρκεια της πανδημίας γρίπης 1918-19 [13], ορισμένες πόλεις των ΗΠΑ ακύρωσαν μαζικές συγκεντρώσεις, έκλεισαν σχολεία και απαγόρευσαν συγκεντρώσεις σε περιορισμένους χώρους, όπως αθλητικά γήπεδα, λατρευτικούς οίκους, αίθουσες συναυλιών και τα συναφή. Οι επιχειρήσεις βρήκαν τρόπους να λειτουργούν με μειωμένο προσωπικό, και σχεδόν όλοι χρησιμοποιούσαν μάσκες από πανί ή άλλες μάσκες προσώπου. Οι κυβερνήσεις ίσως να υιοθετήσουν και πάλι πολλά από αυτά τα μέτρα το 2020, αλλά με δυνητικά σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Παρόλα αυτά, οι παρεμβάσεις μπορεί να είναι απαραίτητες για την διάσωση ζωών, ιδιαίτερα αν η αύξηση των λοιμώξεων απειλήσει να συντρίψει τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
ΣΧΕΔΙΑΣΤΕ ΤΩΡΑ, ΣΧΕΔΙΑΣΤΕ ΓΡΗΓΟΡΑ
Ένα σύντομο χρονικό παράθυρο παραμένει [ακόμα ανοιχτό], μέσα στο οποίο μπορεί να γίνει μια προετοιμασία για αυτό που σύντομα θα αναγνωριστεί ως παγκόσμια πανδημία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η σιωπηλή μετάδοση είναι πιθανό να συμβαίνει ήδη, με αργές αλλά σταθερές αυξήσεις στις λοιμώξεις που συμπληρώνονται τώρα από μολυσμένους ταξιδιώτες από τα πληγέντα μέρη του κόσμου εκτός της Κίνας. Μόλις αρχίσει η δοκιμή [14] στα σοβαρά στα νοσοκομεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι μολύνσεις SARS 2 θα εντοπιστούν πιθανώς σε ασθενείς που δεν έχουν καμία σύνδεση με την Κίνα ή άλλες πληγείσες περιοχές και καμία γνωστή πηγή μόλυνσης.
Οι ιταλικές υγειονομικές Αρχές έχουν μόλις αντιληφθεί ότι οι μολύνσεις πιθανότατα πολλαπλασιάζονταν [15] στο βόρειο τμήμα της χώρας τους επί εβδομάδες, ενώ άλλες χώρες ενδέχεται να βρεθούν σύντομα στην ίδια θέση. Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης και τα υγειονομικά τμήματα θα πρέπει να προβλέπουν και να προγραμματίζουν για την αύξηση της ζήτησης για νοσοκομειακές υπηρεσίες, ιδιαίτερα για εντατική φροντίδα. Ωστόσο, οι κρατικές και δημοτικές Αρχές πρέπει να είναι επίσης προετοιμασμένες να λάβουν μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης εκεί που θα προκύψει ξέσπασμα [της επιδημίας].
Τώρα είναι η στιγμή να γίνει ο σχεδιασμός για αυτό το ενδεχόμενο και να εξεταστεί το ποια μέτρα θα ήταν πιο εφικτά και πιο αποτελεσματικά για τη μείωση της μετάδοσης [του ιού]. Οι Υπηρεσίες δημόσιας υγείας θα πρέπει να επωφεληθούν από το σύντομο, εναπομείναν παράθυρο για να προσδιορίσουν επακριβώς τι θα προωθούσε τα πιο δραστικά μέτρα (π.χ. κλείσιμο σχολείων και χώρων εργασίας [16])˙ πώς να γνωρίζουν πότε είναι ο σωστός χρόνος για την εφαρμογή τους˙ και πόσο καιρό θα χρειαστεί να μείνουν σε εφαρμογή. Το κλειδί για να διατηρηθεί η συμμόρφωση του κοινού και η υποστήριξη στην κοινωνικής αποστασιοποίηση θα είναι η αποτελεσματική επικοινωνία του σχεδίου και του γιατί αυτό είναι απαραίτητο.
Αυτή την στιγμή, οι περισσότερες χώρες αντιδρούν στο SARS 2 με τον περιορισμό, ο οποίος περιλαμβάνει ταξιδιωτικούς περιορισμούς ή απαγορεύσεις και απομόνωση και καραντίνα κατά περίπτωσιν. Τα μέτρα αυτά δεν εμποδίζουν την εξάπλωση του ιού, αλλά όντως κερδίζουν χρόνο, με σημαντικό οικονομικό κόστος.
Χώρες που δεν έχουν ακόμη επηρεαστεί, αλλά που δεν θα μπορέσουν τελικά να αποτρέψουν τοπικές επιδημίες, πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτόν τον χρόνο σοφά για να σχεδιάσουν και να προετοιμάσουν τις κοινότητές τους για τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης που απαιτούνται για τον μετριασμό των επιπτώσεων του SARS 2.
Ο BENJAMIN COWLING είναι καθηγητής και συν-διευθυντής του Συνεργατικού Κέντρου για τον Έλεγχο και την Επιδημιολογία Λοιμωδών Νόσων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (World Health Organization Collaborating Centre for Infectious Disease Epidemiology and Control) στην Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ.
Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2020-01-31/how-prepare-cor…
[2] https://www.who.int/ith/diseases/sars/en/
[3] https://www.aljazeera.com/news/2020/01/timeline-china-coronavirus-spread…
[4] https://www.wsj.com/articles/hong-kong-china-travel-to-be-reduced-signif…
[5] https://www.cdc.gov/about/history/sars/timeline.htm
[6] https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html
[7] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2020-02-10/coronavirus-str…
[8] https://www.wsj.com/articles/china-turns-to-health-rating-apps-to-contro…
[9] https://www.foreignaffairs.com/articles/2005-07-01/preparing-next-pandemic
[10] https://foreignpolicy.com/2020/02/23/virus-travel-bans-are-inevitable-bu…
[11] https://www.foreignaffairs.com/articles/democratic-republic-congo/2018-0…
[12] https://www.who.int/features/qa/contact-tracing/en/
[13] https://www.cdc.gov/flu/pandemic-resources/1918-pandemic-h1n1.html
[14] https://www.washingtonpost.com/health/2020/02/25/cdc-coronavirus-test/
[15] https://www.wsj.com/articles/coronavirus-infections-increase-in-italy-11…
[16] https://www.marketwatch.com/story/cdc-how-americans-should-prepare-for-s…
foreignaffairs.gr