Ιούλιος Καίσαρας: Ο μέγας στρατηγός

Veni, vidi, vici είναι ίσως η πιο γνωστή ρήση του Καίσαρα. “Ήλθα, είδα και κατέκτησα” αποτελεί αναμφισβήτητα μία εξαιρετική περιγραφή των κατορθωμάτων του ως στρατηγός.

Λεπτομέρειες για τον βίο του Ιούλιου Καίσαρα μας είναι ιδιαίτερα γνωστές μέσα από δικές του σημειώσεις που κρατούσε στις αποστολές του, αλλά και από σποραδικές αναφορές σε γράμματα και ομιλίες του Κικέρωνα. Επίσης σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι βιογράφοι του, Σουητώνιος και Πλούταρχος. Θεωρείται – και όχι άδικα – ως ένας από τους μεγαλύτερους στρατηγούς που πάτησαν το πόδι τους στον κόσμο μας. Οι εκστρατείες και οι σπουδαίες νίκες που πέτυχε έχουν μείνει στα κιτάπια της ρωμαϊκής ιστορίας.
Όμως είναι άδικο o Ιούλιος Καίσαρας να είναι γνωστός μόνο για τις πολεμικές και στρατηγικές ικανότητές του. Σημαντικότατα επιτεύγματά του πρέπει να θεωρούνται η έγερση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και η συνεισφορά του ως συγγραφέας στη Λατινική πεζογραφία.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας γεννήθηκε το 100 π.Χ. στη Ρώμη της Ιταλίας. Το 85 π.Χ. ο πατέρας του πέθανε ξαφνικά και ο ίδιος υποχρεώθηκε να αναλάβει τις τύχες της οικογένειας του στην ηλικία των 16 ετών, όπου και ενηλικιώθηκε.
Ένας εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στον θείο του και τον αντίζηλό του Λεύκιο Κορνήλιο Σύλλα σε συνδυασμό με την επικράτηση του δεύτερου θα τον αναγκάσει να παρατήσει τη θρησκευτική καριέρα και να ακολουθήσει τη στρατιωτική, καθώς βρισκόταν στο στόχαστρο εχθρών και αναγκαζόταν να κρύβεται. Έτσι θα βρεθεί στην Σικελία, αλλά και στην Ασία ως υποτακτικός άλλων ανδρών. Οι επιδόσεις, αλλά και οι ηγετικές και στρατηγικές του ικανότητες δε θα αργήσουν να φανούν και γρήγορα θα κερδίσει του πρώτους επαίνους.
Το 78 π.Χ. ο Σύλλας πέθανε και ο Καίσαρας μπορούσε να επιστρέψει με ασφάλεια στη Ρώμη. Ανέλαβε νομική υποστήριξη ανθρώπων, στρεφόμενος εναντίον διάσημων – για την ανηθικότητα και την διαφθορά- κυβερνητών. Έγινε γρήγορα γνωστός για τον πύρινο λόγο του, την ψιλή φωνή του, αλλά και την παραστατικότητά του που εκδηλωνόταν μέσω χειρονομιών.
Γαλατική εκστρατεία
Ο Ιούλιος Καίσαρας έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τις μάχες του ενάντια στους Γαλάτες. Οι νίκες του διεύρυναν τα σύνορα τις Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας όπως φαίνεται και στον παρακάτω χάρτη.

Οι Γαλάτες ήταν ασταθείς, ενώ και κάποιες γερμανικές φυλές, σύμμαχοί τους, χαρακτηρίζονταν από πολεμικές και εχθρικές διαθέσεις. Οι τάσεις αυτών των φυλών θορύβησαν τη Ρώμη, καθώς ετοιμάζονταν να μεταναστεύσουν κοντά στην πρωτεύουσα και ο Ιούλιος Καίσαρας επιτέθηκε και κατατρόπωσε αυτές τις φυλές. Αυτή η κίνηση του Καίσαρα οδήγησε άλλες φυλές της βορειοανατολικής Ευρώπης να οπλισθούν, γεγονός που χαρακτηρίστηκε από τον Καίσαρα ως επιθετική κίνηση. Γρήγορα νίκησε και τις ενωμένες αυτές φυλές, όχι όμως αποφασιστικά. Μία λεγεώνα του μάλιστα επιτέθηκε και στη Βρετανία. Το 55 π.Χ. γερμανικές φυλές επιτέθηκαν σε κομμάτια των Γαλατών που βρίσκονταν υπό την κυριαρχία του Ιούλιου Καίσαρα. Τους απώθησε με σχετική ευκολία και ως επίδειξη δύναμης έχτισε μία γέφυρα που διέσχιζε το ποταμό Ρήνο και τον έφερνε στη γερμανική χώρα. Αργότερα, επέστρεψε στην κεντρική Ευρώπη και κατέστρεψε αυτή τη γέφυρα.
Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου βρέθηκε στη Βρετανία, κατηγορώντας τους πολίτες της ότι βοήθησαν εχθρούς της Ρώμης τα προηγούμενα χρόνια. Η ελλιπής ενημέρωση για γεωπολιτικές συνθήκες δεν τον άφησαν να προχωρήσει πολύ στο εσωτερικό της Βρετανίας. Αναλογούμενος τις συνθήκες, θεώρησε συνετό να γυρίσει στη Γαλατία για τον χειμώνα. Όμως δεν είχε βγει από το μυαλό του η Βρετανία και συνέχισε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του τον επόμενο χρόνο. Καλύτερα προετοιμασμένος και με μεγαλύτερο στρατό, κατόρθωσε να εισχωρήσει στα ενδότερα, ενώ σύναψε και κάποιες συμμαχίες. Η απουσία του όμως από τη Γαλατία οδήγησε σε σοβαρές εξεγέρσεις που τον ανάγκασαν να επιστρέψει, αποχωρώντας από τη Βρετανία για τελευταία φορά. Οι γαλατικές δυνάμεις ήταν το ίδιο δυνατές με τις Ρωμαϊκές, αλλά διέφεραν στη νοοτροπία. Οι εσωτερικές διαμάχες διευκόλυναν τη δουλειά του Καίσαρα, ο οποίος είχε εύκολες νίκες εναντίον τους. Το 52 π.Χ. ο Βερσινγκετορίξ έκανε μία απέλπιδα προσπάθεια να ενώσει τους Γαλάτες εναντίον των Ρωμαίων. Η προσπάθεια του όμως είχε αργήσει και δεν οδήγησε πουθενά. Ο ίδιος αποδείχθηκε εξαιρετικός στρατηγός και νίκησε τον Καίσαρα σε αρκετές μάχες. Ο Καίσαρας σε μία οργανωμένη πολιορκία της Αλέσια θα τον αναγκάσει να παραδοθεί. Ολόκληρη η Γαλατία πλέον ήταν κατακτημένη. Ο βιογράφος του Καίσαρα, Πλούταρχος, ανέφερε ότι στις μάχες της Γαλατίας ο ρωμαϊκός στρατός αντιμετώπισε περίπου 3 εκατομμύρια στρατιώτες, εκ των οποίων το 1/3 πέθανε και άλλοι τόσοι υποδουλώθηκαν. Σύνολο κατατρόπωσαν περίπου 300 φυλές και κατέστρεψαν 800 πόλεις.
Εμφύλιος και δολοφονία
Το 50 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας διατάχθηκε να αποστρατεύσει το στράτευμα του και να επιστρέψει στη Ρώμη. Ο Πομπήιος κατηγόρησε τον Καίσαρα για προδοσία και απειθαρχία. Ο ίδιος γνώριζε πως δεν ήταν ασφαλές για αυτόν να έρθει στη Ρώμη. Το 49 π.Χ. θα διασχίσει το ποτάμι Ρούμπικο με μία μόλις λεγεώνα, κάτι που θα ξεκινήσει τον εμφύλιο πόλεμο. Καθώς διέσχιζε τον ποταμό, εικάζεται πως χρησιμοποίησε την έκφραση του Μένανδρου “Ο κύβος ερρίφθη”. Ο Πομπήιος δεν ήθελε να παλέψει τον Καίσαρα, παρότι υπερτερούσε αριθμητικά σε πολύ υψηλό βαθμό. Ο Καίσαρας προσπάθησε να τον αιχμαλωτίσει, αλλά αυτός κατάφερε να ξεφύγει, προτού τον συλλάβει ο στρατός του Καίσαρα. Μετά από πολλές μάχες, ο Ιούλιος Καίσαρας θα κατορθώσει να νικήσει τον Πομπήιο και τους αξιωματικούς του. Κυνήγησε τον Πομπήιο μέχρι την Αίγυπτο, όπου και τον βρήκε νεκρό και απαγχονισμένο. Ο Καίσαρα τιμώρησε παραδειγματικά τους δολοφόνους του.
Με την επιστροφή του στη Ρώμη, η Σύγκλητος του απένειμε τιμές για τις νίκες και την προσφορά του στη Ρώμη. Ο Ιούλιος Καίσαρας ήταν υπεύθυνος για πολλές μεταρρυθμίσεις στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, τόσο σε νομικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Μία από τις σημαντικές αλλαγές που έφερε ήταν το καινούργιο ημερολόγιο βασισμένο στον Ήλιο.
Στις 15 Μαρτίου το 44 π.Χ. ο Καίσαρας έπρεπε να παρουσιασθεί στη Σύγκλητο για ένα συνέδριο. Αρκετά μέλη της Συγκλήτου, ευγενείς, είχαν σχεδιάσει τη δολοφονία του. Ο Μάρκος Αντώνιος, δεξί χέρι του Ιούλιου Καίσαρα, είχε μάθει το προηγούμενο βράδυ για το σχέδιο δολοφονίας του, αλλά δεν κατάφερε να τον ενημερώσει, με τις απόψεις για το λόγο της αποτυχίας του να διίστανται. Περίπου 60 άντρες επιτέθηκαν στον Καίσαρα, μαχαιρώνοντας τον 23 φορές. Το άψυχο σώμα του κείτονταν στο πάτωμα της Συγκλήτου. Η δολοφονία του Καίσαρα είχε σοβαρές επιπτώσεις, καθώς μεγάλο πλήθος των υποστηρικτών του εναντιώθηκε και εξεγέρθηκε.

Στο παρακάτω βίντεο διαδραματίζεται ολόκληρη η συνωμοσία εναντίον του Ιούλιου Καίσαρα που οδήγησε στη δολοφονία του, ενώ ρίχνει φως σε άγνωστες ή λιγότερο γνωστές λεπτομέρειες για το σκηνικό της προδοσίας. Το βίντεο είναι φτιαγμένο με ειδικό τρόπο που βοηθάει τον παρατηρητή, τόσο στην κατανόηση, όσο και στην παρακολούθηση.
.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=wgPymD-NBQU&w=840&h=473]
.
Πηγές
https://en.wikipedia.org/wiki/Julius_Caesar
https://www.ancient.eu/Julius_Caesar/
https://www.britannica.com/biography/Julius-Caesar-Roman-ruler
https://www.maxmag.gr/afieromata/gaios-ioylios-kaisaras/