Ευεργέτες: Γεώργιος Ζαρίφης

Ο Γεώργιος Ζαρίφης (1807 – 1884) ήταν Έλληνας τραπεζίτης και εθνικός ευεργέτης.

Γιος του Γιάγκου ή Ιωάννη Ζαρίφη και της Ταρσίτσας, ο Γεώργιος Ζαρίφης γεννήθηκε το 1807, στο εξοχικό των Ζαρίφηδων, στο Μέγα Ρεύμα του Βοσπόρου, στη νήσο Αλώνη (Πασά Λιμάνι) κοντά στο Προικονήσι, της Προποντίδας, στα Ευρωπαϊκα παράλια (σημερινό Αναβούτκιοι).
Με την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης του 1821 όπου και ξέσπασε μεγάλος διωγμός των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη αποδήμησε δεκαπεντάχρονος μαζί με τους γονείς του στην Οδησσό, όπου εκεί προστατεύτηκε από τον τότε Τσάρο της Ρωσίας και σπούδασε στο Λύκειο Ρισελιέ.
Το 1830 ήλθε στην Ελλάδα και διορίστηκε επί Ι. Καποδίστρια γραμματέας της διοικήσεως Καρύταινας. Μετά τον θάνατο του Καποδίστρια και σε ηλικία 25 ετών, όντας το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας, απογοητευμένος από τη μιζέρια της επαρχιώτικης ζωής και τη νοοτροπία στη μικρή κοινωνία, άρπαξε την οικογένεια του και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και άπλωσε τα φτερά του.
Ο Ζαρίφης απεβίωσε στις 27 Μαρτίου 1884 στην Κωνσταντινούπολη. Η σύζυγος του Ελένη Βαλλιάνου – κόρη του επίσης εθνικού ευεργέτη και εφοπλιστή Ανδρέα Βαλλιάνου, μετά το θάνατο του, προσπάθησε να διασώσει τα περίφημα Διδασκαλεία.
Επιχειρηματικές δραστηριότητες
Προσελήφθη υπάλληλος στο κατάστημα του Στέφανου Ζαφειρόπουλου όπου ρίχτηκε στη δουλειά και μέσα σε δυο χρόνια η επωνυμία της επιχείρησης μεταβλήθηκε σε «Ζαφειρόπουλος & Ζαρίφης». Ο Γεώργιος Ζαρίφης κράτησε την ελληνική του υπηκόοτητα, παρά τις δελεαστικές προτάσεις του Σουλτάνου να γίνει «ραγιάς», με αντάλλαγμα υψηλά αξιώματα και παντρεύτηκε την Ελένη Ζαφειροπούλου, κόρη του συνέταιρου του, Δημήτρη Ζαφειρόπουλου.
Στη συνέχεια ο Γ. Ζαρίφης ίδρυσε δικό του εμπορικό οίκο που τον μετέτρεψε σε σημαντική εμπορική τράπεζα, η οποία ανέλαβε το τούρκικο χρέος. Μαζί και με άλλους Έλληνες τραπεζίτες, Κωνσταντινοπολίτες και Χιώτες, πρωτοστάτησε στην επιβολή του πρώτου Διεθνή Οικονομικού Ελέγχου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία υπέρ των Ελλήνων αλλά και ξένων πιστωτών.
Συνέπεια αυτού ήταν ο Γ. Ζαρίφης να γίνει κυριολεκτικά πάμπλουτος. Σημειώνεται ότι ο οικονομικός εκείνος έλεγχος που επιβλήθηκε τελικά το 1888 έπαυσε να ισχύει το 1923 με μονομερή απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ.
Φιλανθρωπικό έργο
Ο Ζαρίφης έγινε πλούσιος, και επιδόθηκε με μοναδική γενναιοδωρία προς τους εθνικούς, εκπαιδευτικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς. Επί σαράντα χρόνια διέθετε συνέχεια σημαντικά χρηματικά ποσά για την ίδρυση και την διατήρηση σχολείων, σε υποτροφίες απόρων φοιτητών, και σε άλλες φιλανθρωπίες.
Ο Γ. Ζαρίφης πρόσφερε μεγάλα χρηματικά ποσά σε όλα τα φιλανθρωπικά ιδρύματα της Κωνσταντινούπολης (Μεγάλη του Γένους Σχολή, Ελληνικά Νοσοκομεία, Ορφανοτροφεία κ.α). Παρόλα αυτά, κατά μαρτυρία του εγγονού του, μόνο ένα φέρει το όνομα του, δόθηκε η προσωνυμία μάλιστα μετά το θάνατο του, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για προγενέστερες δωρεές. «Ζαρίφειον» ονομάστηκε δηλ. ένα παράρτημα του Εθνικού Νοσοκομείου του Μπαλουκλί.
Το 1865 σε επίσκεψη του στην Προύσα, διαπιστώνοντας πως κανένας Έλληνας δε μιλούσε ελληνικά, προσφέρθηκε να κτίσει δυο σχολεία, ένα αρρένων και ένα θηλέων και υποσχέθηκε και ένα Γυμνάσιο, εφόσον μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια τα παιδιά μιλούσαν ελληνικά. Μαζί με άλλους εύπορους Έλληνες ένωσε τις προσπάθειες του και ίδρυσε σωματεία με σκοπό τη διάδοση των Ελληνικών Γραμμάτων.
Το σημαντικότερο ευεργετικό έργο του εκτός των σχολείων στην Προύσα, ήταν τα Ζαρίφεια διδασκαλεία Φιλιππούπολης στη Φιλιππούπολη και στα Θεραπειά αρρένων και θηλέων, ο Φιλολογικός Σύλλογος Κωνσταντινούπολης, η φιλοεκπαιδευτική και φιλανθρωπική αδελφότης Αγαπάτε Αλλήλους που έστελνε δασκάλους και δασκάλες στα χωριά της Θράκης και Μακεδονίας αλλά και η ίδρυση της Φιλεργού Εταιρίας Κωνσταντινουπόλεως (1866-77) που προμήθευε εργαλεία σε άπορους τεχνίτες, υλική βοήθεια σε φτωχούς βιοτέχνες, υλικά ραπτικής και χειροτεχνίας σε φτωχές οικογένειες κ.α
Από τη μεγάλη του χορηγία ανοικοδομήθηκε αποκλειστικά, το νέο ιδιαίτερα επιβλητικό κτίριο της Μεγάλης του Γένους Σχολή, στη περιοχή Φανάρι. Το 1875 ιδρύει τα Ζαρίφεια Διδασκαλεία, ανώτερο πνευματικό ίδρυμα, με στόχο οι απόφοιτοι, δάσκαλοι και δασκάλες, να αναλάβουν τη μόρφωση των Ελληνοπαίδων. Για τη συντήρηση της σχολής χορηγούσε χίλιες χρυσές λίρες το χρόνο.
Μετά θάνατον
Συνεχιστές του έργου του μέχρι το 1922 ήταν ο γιος του Λεωνίδας Ζαρίφης (1840 -1923) και στη συνέχεια ο εγγονός του, γιος του προηγουμένου Κωνσταντίνος Ζαρίφης (1891 – 1979). Ο εγγονός του Γεώργιος Ζαρίφης (1880-1943) επίσης γιος του Λεώνίδα έγραψε το βιβλίο Οι αναμνήσεις μου Ένας κόσμος που έφυγε: Κωνσταντινούπολη 1800 -1920 Εκδόσεις Τροχαλία 2002.
Ζαρίφειος Παιδαγωγική Ακαδημία
Το 1923 ιδρύεται το Διδασκαλείο στην Αλεξανδρούπολη, όπου φοιτούσαν απόφοτοι τρίτης Γυμνασίου και αυτό γιατί το Κάραγατς, στο οποίο είχε μεταφερθεί και λειτουργήσει για 11 μήνες το Αρχιγένειο Διδασκαλείο των Επιβατών, παρέμεινε τελικά στην τούρκικη Θρακη (Συνθήκη Λωζάνης). Το 1934 το Διδασκαλείο έγινε Ακαδημία( μια από τις πρώτες έξι στην Ελλάδα).
Ο εγγονός του Γ.Ι. Ζαρίφη στις 15 Ιουνίου 1936 παρέστη στην Αλεξανδρούπολη στα εγκαίνια της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, τα οποία η Αυτού Μεγαλειότης βασιλευς των Ελλήνων, Γεώργιος ο Β΄ τίμησε με την παρουσία του. Μέχρι και σήμερα ίσως είναι το μόνο μνημείο στην Ελλάδα που φέρει το όνομα Ζαρίφηδων, οι οποίοι και είχαν δωρήσει ένα πιάνο αλλά και χρηματικό ποσό για την αγορά μουσικών οργάνων και επίπλων.
wikipedia