Η Σουηδία λέει όχι στην καραντίνα: Είναι αυτή η πιο απερίσκεπτη, ή η πιο αναλογική απάντηση στον Covid-19 στη Δύση;

Με το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης να επιβάλει έκτακτους περιορισμούς για να επιβραδύνει τη διάδοση του κοροναϊού, η Σουηδία έχει αφήσει τους πολίτες της απροσδόκητα ελεύθερους.

Οι Σουηδοί ρισκάρουν στα ζάρια τη δημόσια υγεία τους, ή όλοι οι άλλοι αντιδρούν υπερβολικά;
Καθώς το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης αυστηροποιεί τα μέτρα σε μια προσπάθεια να επιβραδυνθεί η εξάπλωση του Covid-19, μια χώρα ανατρέπει την τάση. Η Σουηδία υιοθετεί μια πολύ πιο φιλελεύθερη προσέγγιση για την καταπολέμηση του ιού.
Παρότι οι πλησιέστεροι γείτονές τους, Δανία και Νορβηγία, έχουν κλείσει όλες τις βασικές υπηρεσίες, οι Σουηδοί παραμένουν ελεύθεροι να κοινωνικοποιηθούν καθώς ο σκληρός Σκανδιναβικός χειμώνας έρχεται στο τέλος του.
Παρόλο που τα πανεπιστήμια και τα γυμνάσια έχουν κλείσει, τα νηπιαγωγεία, τα μπαρ, τα εστιατόρια, τα χιονοδρομικά κέντρα, οι αθλητικές λέσχες και τα κομμωτήρια έχουν παραμείνει ανοιχτά.
Οι δρόμοι της Στοκχόλμης και του Μάλμο είναι αισθητά πιο ήσυχοι από το συνηθισμένο, αλλά θεαματικά πιο έντονοι σε σύγκριση με εκείνους της Κοπεγχάγης, του Όσλο, του Λονδίνου, του Παρισιού και της Ρώμης.
Η όρθια διασκέδαση στα μπαρ απαγορεύεται, αλλά όσο ο κόσμος μπορεί να βρει μια θέση να κάτσει, είναι ελεύθερος να απολαύσει μια βραδινή έξοδο. Άλλα μέτρα που έχουν ληφθεί περιλαμβάνουν τις απαγορεύσεις συγκεντρώσεων περισσότερων από 50 ατόμων και παρότρυνση των ατόμων άνω των 70 ετών να απομονωθούν.
Με εξαίρεση τη Λευκορωσία, η οποία δεν έχει αναστείλει ούτε το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, οι περιορισμοί της Σουηδίας είναι οι πιο χαλαροί εκεί έξω. Αυτό προκάλεσε τους παρατηρητές, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας, να αναρωτιούνται εάν οι κυβερνώντες παίζουν ανεύθυνα με την υγεία του έθνους, ή επιλέγουν την πιο αναλογική απάντηση στη Δύση.
Ο πρωθυπουργός Στέφαν Λόφβεν προειδοποίησε ότι έρχονται δύσκολα, αλλά έθεσε προ των ευθυνών τους, τους Σουηδούς. Πρόσθεσε: “Όλοι, ως άτομα, πρέπει να αναλάβουμε ευθύνη. Δεν μπορούμε να νομοθετούμε και να απαγορεύουμε τα πάντα”.
Αυτή η τακτική έρχεται σε αντίθεση με τη στρατηγική στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο έχει πει στους πολίτες να μένουν στο σπίτι και να περιορίζουν την έξοδο από το σπίτι σε μία φορά την ημέρα.
Οι εμπειρογνώμονες της Σουηδίας έχουν μια πολύ διαφορετική άποψη από το Ηνωμένο Βασίλειο, με τον κρατικό επιδημιολόγο τους, Anders Tengell, να λέει ότι το μοντέλο του Imperial College London, προβλέποντας 250.000 θανάτους και ενημερώνοντας τη στρατηγική του Boris Johnson, είναι “απαισιόδοξο”.
Οι τελευταίοι αριθμοί στη Σουηδία (31/3) δείχνουν 4.028 κρούσματα και 146 θανάτους.
Ο Tengell είπε στον Observer: “Όσο η ανάπτυξη της σουηδικής επιδημίας παραμένει σε αυτό το επίπεδο, δεν βλέπω κανέναν μεγάλο λόγο να ληφθούν μέτρα που μπορούν να κρατήσουν μόνο για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα”.
Η κίνηση της Σουηδίας επέτρεψε στις επιχειρήσεις να παραμείνουν ανοικτές, μειώνοντας τον αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας. Η προσέγγιση αυτή έγινε ευρέως αποδεκτή από το κοινό, το οποίο θεωρεί ότι είναι μια πιο λογική πορεία δράσης από ό,τι τα δρακόντεια βήματα που έγιναν σε άλλες χώρες.
Θέτει επίσης τη χώρα σε καλύτερη θέση για να επιστρέψει σε πλήρη λειτουργία μετά την υποχώρηση της πανδημίας.
Η κυβέρνηση του Λόφβεν φαίνεται να μην έχει την τάση να θέλει να κάνει απλά “κάτι” για να δείξει ότι το έκανε, σε σύγκριση με πολλούς στη Δύση. Οι Σουηδοί δεν φώναξαν στο κράτος να περιορίσει τις ελευθερίες τους με τον ίδιο τρόπο που πολλές άλλες χώρες φαίνεται να έχουν κάνει.
Μόνο ο χρόνος θα δείξει ποια είναι η καλύτερη απάντηση στην επιδημία του φετινού έτους, αλλά προς το παρόν η πιο χαλαρή προσέγγιση της Σουηδίας πρέπει να ενθαρρύνει τον πληθυσμό της.
Το να εμπιστεύεται η κυβέρνηση τους πολίτες της να παρατηρούν τις πληροφορίες και να προσαρμόζουν ανάλογα τις συμπεριφορές τους χωρίς την απειλή της αστυνομικής παρέμβασης, είναι κάτι που πρέπει να επικροτηθεί σε μια ελεύθερη κοινωνία. Διατηρεί επίσης υψηλότερο επίπεδο εμπιστοσύνης προς την άλλη κατεύθυνση, από το κοινό προς την κυβέρνηση.
Σε πρακτικό επίπεδο, η μη χρησιμοποίηση δρακόντεων μέτρων εμποδίζει άμεσα την υστερία και τον πανικό να επικρατήσει στο κοινό και επιτρέπει μια βραδύτερη κλιμάκωση των μέτρων αν αυτά χρειαστούν.
Η εμπιστοσύνη είναι ένας σημαντικός παράγοντας σε μια δημοκρατία όπου μια κυβέρνηση κυβερνάει με τη συγκατάθεση του λαού. Η εμπιστοσύνη του κοινού στη Σουηδία είναι εξαιρετικά υψηλή, με τους πολίτες να πιστεύουν ότι οι πολιτικοί τους ενεργούν προς το δημόσιο συμφέρον.
Η τάση τους να αντιμετωπίζουν τους ενήλικες σαν ενήλικες, είναι το κλειδί για την διαρκή εμπιστοσύνη.
Χωρίς αμφιβολία, θα πρέπει να γίνουν θυσίες στον αγώνα κατά του Covid-19, αλλά είναι ζωτικής σημασίας η δημόσια εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση να μην είναι ένα από τα πράγματα που θα χαθούν.
Λαμβάνοντας μια πιο μετρημένη απάντηση και στηρίζοντας τις ενέργειές της στη συμβουλή, παρά στην επιβολή τους, η κυβέρνηση της Σουηδίας παίρνει ένα ρίσκο, αλλά αναμφισβήτητα ένα λιγότερο επικίνδυνο από τη Βρετανία ή τη Γερμανία.
Η Σουηδία επιτρέπει στην οικονομία της να λειτουργήσει σε πολύ πιο φυσιολογικό επίπεδο από ό,τι η υπόλοιπη Ευρώπη, η οποία έχει ουσιαστικά σχεδόν κλείσει.
Εάν η πανδημία αποδειχθεί ότι δεν είναι τόσο μοιραία, όπως για παράδειγμα, οι εμπειρογνώμονες της Βρετανίας αρχικά φοβήθηκαν, τότε τα δρακόντεια μέτρα που επιβάλλονται από άλλες χώρες θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα η θεραπεία να είναι χειρότερη από την ασθένεια.
Αν όμως αποδειχθεί ότι είναι τόσο θανατηφόρα όσο προβλεπόταν, αλλά όχι περισσότερο στη Σουηδία παρά σε άλλες χώρες, η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να κατηγορηθεί ότι δεν είχε κάνει τίποτα, αλλά θα ήταν ακόμα σε οικονομικά σταθερότερη κατάσταση.
Η μόνη κατάσταση που θα αφήσει την σουηδική κυβέρνηση πραγματικά ανοιχτή στην κριτική, θα ήταν αν το ποσοστό θνησιμότητας στη Σουηδία ξεπεράσει παρόμοιες χώρες, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό είναι πιθανόν να συμβεί.
Guy Birchall,
Βρετανός δημοσιογράφος
RT