του Χρυσόστομου Τσιρίδη
“ήμος δ’ ηριγένεια φάνη, ροδοδάκτυλος ηώς” /
.
“Ἠέλιος δ᾽ ἀνόρουσε, λιπὼν περικαλλέα λίμνην,
οὐρανὸν ἐς πολύχαλκον…”
.
Αθάνατοι στίχοι της Ομηρικής Ποίησης.
.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ:
Ήλιος, Ηώς, Φοίβος, Απόλλων, Υπερίων, Φως, Φαέθων:
.
οι απλοί πολίτες τα θεωρούμε ένα και το αυτό. Και καλά
κάνουμε. Το γιατί, σημείωση (1).
.
Παρότι, πραγματολογικά, είναι διαφορετικά πράγματα. Αυτό όμως είναι
δουλειά των ειδικών.
.
Σήμερα στο πρώτο σημείωμα: Η Ομηρική “ταυτότητα” του
Ήλιου
Α) Οι αέναες κινήσεις του Ήλιου, Ομηρικώς
.
Το ξεκίνημα της μέρας, η αυγή (ηώς): Ήλιον ανιέναι,
ανορούειν
.
αρχή ανοδικής πορείας του: στείχειν προς ουρανόν
Το μεσημέρι (μέσον ημέρας): μέσον Ουρανόν αμφιβαίνει
.
αρχή καθοδικής (της μετά μεσημβρίαν) πορείας του:
αψ (=πάλι) προς γαίαν προτρέπεται / μετενίσσεται
.
Η δύση του Ήλιου: καταδύειν- δύειν / εμπίπτειν Ωκεανώ
.
Β) Οι “προσωποποιήσεις” ή “αλληγορίες” του Ήλιου
.
Παντεπόπτης Ήλιος: “πάντα εφορά και πάντα επακούει”.
Σ’ αυτόν τον “ΕΓΚΥΡΟ γνώστη της αλήθειας” ορκίζονται
οι άνθρωποι
.
Το φως του Ήλιου ταυτόσημο με την ζωή: “φάος Ηελίοιο οράν”=βλέπουν το φως του Ήλιου=άρα είναι εν ζωή
.
Γ) Ο Όμηρος γνωρίζει ΜΟΝΟ δύο σημεία του Ορίζοντα,
Ανατολή και Δύση, με βάση την ομόθεμη πορεία του Ήλιου (σημείωση 2).
.
Προς (από)…Ανατολάς= προς την Αυγή και τον Ήλιο (=”προς ηώ τ’ ηέλιόν τε”) το ένα “σημείο”
.
Προς (από) Δυσμάς= “προς ζόφον” (= δηλαδή προς το,
ΜΕΤΑ την δύση του Ήλιου, σκότος, το άλλο “σημείο”
του ορίζοντα.
.
Δ) Τα.. προσωπικά, οικογενειακά του Ήλιου, σύμφωνα
με τον Όμηρο
.
Ο Ήλιος θεωρείται γιος του Υπερίονα.
.
Παιδιά του Ήλιου ήταν ο Αιήτης και η Κίρκη.
.
Είχε και άλλα παιδιά από τις παλλακίδες του.
.
Αναφέρω όμως αυτά μόνο, ως γνωστά και μη εξαιρετέα ονόματα στα ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ (Αιήτης) και την ΟΔΥΣΣΕΙΑ (Κίρκη).
.
Ε) Πότε ο ΗΛΙΟΣ ταυτίζεται με τον ΑΠΟΛΛΩΝΑ- ΦΟΙΒΟ:
.
Σύμφωνα με το λεξικό “κατά την μεθ’ Όμηρον
εποχήν” (μετά τον Όμηρο)
.
Εξαιτίας αυτής της ταύτισης, δηλαδή ως Απόλλων-Ήλιος πλέον,εμφανίζεται με άρμα και ίππους.
.
Στον Όμηρο, ο Ήλιος (Ηέλιος) είναι ένας αδιαμφισβήτητα κυρίαρχος Ουράνιος ΔΡΟΜΕΑΣ (Ηλιάτορας).
.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
.
1) Όλα αυτά τα “λάθη” των…αγράμματων(παρανοήσεις, συμψηφισμοί, παρετυμολογήσεις κλπ) βοήθησαν να διατηρηθούν στην
μνήμη και να γίνουν γνώση και Εθνική συνείδηση σε ευρύτερα Λαϊκά στρώματα, τα ιστορικά γεγονότα…! Τεράστιας σημασίας το θέμα της εκλαϊκευμένης Ιστορίας
(και όχι μόνο Λαογραφικά).
.
2) Στον Όμηρο υπάρχουν βέβαια οι λέξεις “νότος” και “βοριάς” (βορέης), αλλά πρωτίστως σημαίνουν άνεμο, υγρασία (λ.χ νότι-σμα). Δεν λειτουργούν ως καθαρά “κατευθυντήρια σημεία” ορίζοντα.
.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.