Αλέξιος Β' Μέγας Κομνηνός

Ο Αλέξιος Β’ Μέγας Κομνηνός (Σεπτέμβριος/Δεκέμβριος 1282 – 3 Μαΐου 1330) ήταν αυτοκράτορας της Τραπεζούντας από το 1297 ως το 1330. Είναι γνωστός και ως Αλέξιος Παλαιολόγος ή και Αλέξιος Κομνηνός.

Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Ιωάννη Β’ και της Ευδοκίας Παλαιολογίνας. Θεωρήθηκε από τους χρονικογράφους του ως μεγάλος αυτοκράτορας (αναφέρονταν και με την προσωνυμία Μέγας), λόγω των επιτυχών χειρισμών του στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Αυτοκρατορίας.
Ανέλαβε τον θρόνο του βασιλείου του σε ηλικία 12 ετών. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας, Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, θέλησε να τον προσεγγίσει και να συναφθεί γάμος με κάποια κόρη Κωνσταντινοπολίτη αξιωματούχου. Ο Αλέξιος Β’ όμως αρνήθηκε επειδή αυτή η ενέργεια θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στους αντιβυζαντινόυς κύκλους της Τραπεζούντας και συνεπώς στην εσωτερική ειρήνη του βασιλείου του.
Ο Αλέξιος Β’ στράφηκε κατά των Τουρκομάνων, που είχαν καταλάβει την περιοχή της Χαλυβίας και την Κερασούντα. Τελικά, σε ένοπλη σύγκρουση μαζί τους κατάφερε και τους νίκησε και αιχμαλώτισε τον αρχηγό τους. Ο Αλέξιος Β’ πήρε αποτελεσματικά μέτρα για την άμυνα της ευρύτερης περιοχής της Τραπεζούντας, κτίζοντας ένα κάστρο σε στρατηγικό παραλιακό σημείο και ενισχύοντας τα τείχη της πρωτεύουσάς του.
Με τους Γενουάτες, οι οποίοι μέχρι τότε είχαν εκτεταμένα εμπορικά προνόμια, ο Αλέξιος Β’ κράτησε ανυποχώρητη στάση. Οι Γενουάτες ζητώντας επί πλέον προνόμια απείλησαν ότι θα σταματήσουν πλήρως τις εμπορικές συναλλαγές με την Αυτοκρατορία. Μετά από μια σειρά αψιμαχιών οι μεταξύ τους σχέσεις ήλθαν σε ανοικτή ρήξη. Στα πλαίσια της πολιτικής αυτής ο Αλέξιος Β’ συνήψε συμμαχία με τον Τούρκο εμίρη της Σινώπης για μια κοινή εκστρατεία εναντίον των γενουατικών εγκαταστάσεων στη Χερσώνα της Ταυρίδας. Η υπεροχή όμως του γενουατικού στόλου τον υποχρέωσε να συνάψει συνθήκη ειρήνης μαζί τους το 1314 και το 1316. Για αντιπερισπασμό, ο Αλέξιος έδωσε προνόμια και στους Βενετούς εμπόρους.
Θρύλος
Στην λαϊκή παράδοση το όνομά του είχε πάρει μυθικές διαστάσεις: έγινε ο ήρωας, ο οποίος σκότωσε τον δράκοντα, που μάστιζε την περιοχή του Αχάντακα, στον Άγιο Κήρυκο.
Οικογένεια
Με την σύζυγό του Ζιαζάκ Ζακέλι, κόρη του Γεωργιανού ευγενή Μπέκα Α΄ αταμπέγκ (διοικητή) του Σάμτσκε, περιοχής της Ιβηρίας (Γεωργίας). Είχε έξι παιδιά:
Ανδρόνικος Γ΄ απεβ. 1332, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας (1330-32).
Βασίλειος Α΄ απεβ. 1340, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας (1332-40). Τον διαδέχθηκε η σύζυγός του Ειρήνη Παλαιολογίνα ως αυτοκράτειρα της Τραπεζούντας (1340-41).
Ευδοκία, παντρεύτηκε τον εμίρη της Σινώπης και έγινε δέσποινα της Σινώπης.
Μιχαήλ Αναχουτλούς, που δολοφονήθηκε από τον αδελφό του Ανδρόνικο Γ΄ το 1330.
Άννα Αναχουτλού απεβ. 1342, αυτοκράτειρα της Τραπεζούντας (1341-42).
Γεώργιος Αχπουγάς, που επίσης δολοφονήθηκε από τον αδελφό του Ανδρόνικο Γ΄ το 1330.
Ωστόσο η ιστορικός Πηνελόπη Βουγιουκλάκη στην Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Κόσμου: Μικρά Ασία στο διαδίκτυο αναφέρει, ότι ο Αλέξιος είχε τρεις συζύγους: την Πεκάι, κόρη του Μπέκα Ζακέλι (τέκνα: Ανδρόνικος Γ΄, Βασίλειος Α΄, Ευδοκία), την αγνώστου ονόματος, κόρη τού Αναχουτλού ηγεμόνα των Λαζών (τέκνα: Μιχαήλ, Άννα) και την Σαργκάλε, αγνώστου καταγωγής (τέκνα: Γεώργιος Αχπουγάς).
φωτογραφία: Από Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=65914741
πηγή