Οι νέοι, όταν ολοκληρώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση, θα πρέπει να έχουν λάβει σαφή εικόνα του… πραγματικού κόσμου της αγοράς. Σ’ αυτόν τον πραγματικό κόσμο όπου θα κληθούν να επιβιώσουν
Παναγιώτης Λιάκος
«κυριακάτικη δημοκρατία»
«Δεῖ δὲ χρημάτων, καὶ ἄνευ τούτων οὐδὲν ἔστι γενέσθαι τῶν δεόντων». Χρειάζονται χρήματα και χωρίς αυτά δεν είναι δυνατόν να γίνει τίποτε από αυτά που πρέπει.
Δημοσθένους «Κατά Φιλίππου Α΄, Ολυνθιακοί Α΄, Β΄, Γ΄», Ολυνθιακός Α΄, 1.20. Μτφρ. Α.Ι. Γιαγκόπουλος – Μ. Αραποπούλου. Θεσσαλονίκη: 2002, εκδόσεις Ζήτρος
Ο αρχαίος Αθηναίος ρήτορας Δημοσθένης (384-322 π.Χ.) προσπάθησε με τους Ολυνθιακούς λόγους του να αποτρέψει κάτι που τελικά συνέβη∙ την κατάληψη της Ολύνθου, συμμάχου των Αθηνών, από τον Φίλιππο Β΄, βασιλέα των Μακεδόνων και πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Δημοσθένης ήθελε με τους εμπνευσμένους, καίριους και από τεχνικής άποψης άρτιους λόγους του να εμφυσήσει στους συμπολίτες του το τόσο γνώριμο αλλά τότε σχεδόν λησμονημένο αγωνιστικό πνεύμα αλλά και να τους πείσει ότι ήταν θέμα συλλογικής επιβίωσης η σωτηρία της Ολύνθου.
Για να κάμψει τους δισταγμούς, να διασκεδάσει τις ανησυχίες και να μετατρέψει τις αμφιβολίες σε βεβαιότητες, ο Δημοσθένης έχει ήδη εξηγήσει την οικονομική δυνατότητα παροχής οικονομικής αλλά και στρατιωτικής βοήθειας στους Ολυνθίους. Αναφέρει στο 1.19: «Οσον αφορά όμως στην εξεύρεση χρημάτων, υπάρχουν σε σας, Αθηναίοι, χρήματα, ναι, υπάρχουν χρήματα για στρατιωτικούς σκοπούς όσα σε κανέναν άλλον στον κόσμο· αλλά εσείς τα ξοδεύετε σύμφωνα με τις ορέξεις σας. Εάν λοιπόν δώσετε αυτά ως έξοδα για τη στρατιωτική αποστολή, δεν θα χρειαστείτε καμιάν επιπλέον πηγή εσόδων· διαφορετικά, θα χρειαστείτε και άλλους πρόσθετους πόρους ή μάλλον δεν θα έχετε καθόλου πόρους».
Ο Δημοσθένης δεν είχε άδικο στην ύπαρξη σημαντικών πόρων. Οπως διαβάζουμε στο έργο του Ανδρέου Ανδρεάδου «Ιστορία της Ελληνικής Δημόσιας Οικονομίας» (Τόμος Α΄, εκδόσεις Ν. Παπαδήμα, Αθήνα:1992, σελ. 212), «κατά τους κλασικούς χρόνους οι μόνοι “μεγάλοι κεφαλαιούχοι” ήσαν τα πανελλήνια τεμένη των Δελφών και της Ολυμπίας και αι μεγαλύτεροι των πόλεων, ιδίως αι Αθήναι». Η υλική ισχύς στον αρχαίο ελληνικό κόσμο δεν είχε πολεμική σχέση αλλά σχεδόν συμβάδιζε με την πνευματικότητα. Οι μεγαλύτεροι θησαυροί βρίσκονταν στο Μαντείο των Δελφών, στον Ναό του Διός της Ολυμπίας και στα μεγάλα άστεα – ειδικά στην Αθήνα.
Η έννοια του χρήματος στην ελληνική αρχαιότητα δεν είχε στρεβλωθεί και δαιμονοποιηθεί όσο στις ημέρες μας. Η αδικία που περιέβαλλε την εν υπερβολή απόκτησή του είχε απορριφθεί από το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Το χρήμα είναι εργαλείο αλλά και όπλο, το οποίο μπορεί να στραφεί εναντίον και των άλλων, αλλά και του κτήτορά του.
Στη σύγχρονη Ελλάδα το χρήμα και η οικονομία είναι οι μεγάλοι άγνωστοι. Οι μάζες ενημερώνονται για τις οικονομικές εξελίξεις μόνο όποτε ανακοινώνονται δυσμενή για τον λαό, περιοριστικά μέτρα ή όταν προετοιμάζονται -από τους καλά ενημερωμένους επιτηδείους- συμφορές μέσω των οποίων λίγοι θα κερδοσκοπήσουν και η πλειονότητα θα φτωχύνει.
Είναι επείγουσα ανάγκη, βασική προϋπόθεση για τη συνέχιση της ύπαρξής μας ως Γένος, να περάσει η διδασκαλία του χρήματος σε όσο το δυνατόν μικρότερες ηλικίες. Δεν είναι σωστό το κράτος να επιτρέπει σε έφηβο να δηλώσει αλλαγή φύλου στα 15, να ψηφίζει στα 18 και να μη γνωρίζει μέχρι να βγάλει το πανεπιστήμιο (εκτός αν σπουδάσει οικονομικά) τι σημαίνει οπισθογράφηση επιταγής, εγγύηση δανείου, γραμμάτιο, συναλλαγματική, επένδυση στο χρηματιστήριο, ομόλογα, ανταποδοτικό ασφαλιστικό σύστημα, ισολογισμός εταιρίας κ.λπ.
Οι νέοι, όταν ολοκληρώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση, θα πρέπει να έχουν λάβει σαφή εικόνα του… πραγματικού κόσμου της αγοράς. Σ’ αυτόν τον πραγματικό κόσμο όπου θα κληθούν να επιβιώσουν και, αν μπορέσουν να διακριθούν, τα οικονομικά και η τεχνική της παραγωγής χρήματος δεν πρέπει να αποτελούν για εκείνους μυστήρια κι άλυτα αινίγματα που απευθύνονται σε λίγους. Ούτως ή άλλως, τα χρέη της χώρας που έφτασαν σε δυσθεώρητα ύψη τα δημιούργησαν οι λίγοι γνωρίζοντες τα της οικονομίας ποντάροντας στην ασχετοσύνη των πολλών.
Στη διάθεση της ελληνικής νεολαίας πρέπει να τεθεί η ουσία και όχι η επιφάνεια. Η ζωή είναι μια μάχη κι όποιος πάει σ’ αυτήν χωρίς τα κατάλληλα όπλα μπορεί εκ των προτέρων να θεωρηθεί ηττημένος.