Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους

Τα ξημερώματα της 20ής Ιουλίου του 1974 η Τουρκία, με πρόσχημα τα δικαιώματα που της είχαν δοθεί από το 1960 ως εγγυήτρια δύναμη, εισβάλλει στο νησί προκειμένου να αποκαταστήσει την κατάσταση πραγμάτων η οποία είχε διαταραχθεί από την άλλη εγγυήτρια δύναμη την Ελλάδα, μέσω του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974.

Η τρίτη εγγυήτρια είχε δράσει με τον δικό της τρόπο, μια δεκαετία προηγουμένως.
Η Τουρκία κατάφερε να παραβιάσει όλα όσα στα οποία εδράζεται ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών χωρίς να υποστεί την όποια συνέπεια για τις πράξεις της. Φαίνεται το επιχείρημα της εγγυήτριας δύναμης και η δικαιολογία της προστασίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας στο νησί ήταν αρκετά στοιχεία προκειμένου στα μάτια της διεθνούς κοινότητας να περάσει αλώβητη.
Οι όποιες προσπάθειες της Κύπρου, όταν ακόμα ήταν νωπές οι πληγές από την εισβολή του 1974 έχουν πέσει στο κενό. Πέτυχε να εξασφαλίσει μια σειρά από ψηφίσματα τα οποία η εκάστοτε πολιτική ηγεσία θεωρεί σημαντικά επιτεύγματα, η Τουρκία τα παραγνωρίζει προκλητικά και ο μέσος πολίτης τα εκλαμβάνει ως επιταγές χωρίς οποιοδήποτε αντίκρισμα.
Το μόνο ουσιαστικό μέτρο που επιβλήθηκε, συνεπεία της τουρκικής εισβολής, ήταν το εμπάργκο όπλων από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών. Και το οποίο στη συνέχεια έφυγε από την Τουρκία και μεταφέρθηκε σε βάρος της Κύπρου!
Τα γεγονότα του 1974 είναι ένας επαρκής λόγος για τον οποίο δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση, να επιτραπεί στο μέλλον (εάν και εφόσον επιτευχθεί λύση) να διατηρήσει η όποια τρίτη χώρα είτε δικαίωμα εγγυήτριας είτε δικαιώματα επέμβασης στα εσωτερικά ζητήματα της Κύπρου.
Σήμερα, θλιβερή επέτειο κατά την οποία η «εγγυήτρια» Τουρκία εισέβαλε στο νησί, πηγαίνοντας πίσω στον χρόνο θα δούμε πως στα χρόνια που ακολούθησαν μόνο η τουρκική κυβέρνηση, για δικούς της λόγους, επιμένει να διατηρεί αυτό το προνόμιο της εγγυήτριας δύναμης με επεμβατικά δικαιώματα.
Η Ελλάδα το έχει καταστήσει ξεκάθαρα σαφές ότι δεν θέλει και ούτε και έχει πρόθεση να ζητήσει διατήρηση των δικαιωμάτων της εγγυήτριας δύναμης. Δικαιώματα που στην ουσία ουδέποτε τα χρησιμοποίησε. Παρά το γεγονός ότι είχε κατηγορηθεί πως προκάλεσε το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, εντούτοις η συγκεκριμένη πράξη δεν είχε να κάνει με τα εγγυητικά της δικαιώματα. Δεν επικαλέστηκε τον ρόλο της εγγυήτριας για να ανατρέψει τον Πρόεδρο Μακάριο.
Ο Ιούλης του 1974 μας διδάσκει τα εξής δύο σημαντικά:
Πρώτον, το μελλοντικό κράτος που θα προκύψει από τη λύση του Κυπριακού για να μπορεί να είναι λειτουργικό και να έχει και μέλλον θα πρέπει να μην έχει τους όποιους εγγυητές οι οποίοι να επιβουλεύονται τα δικά τους συμφέροντα ή να χρησιμοποιούν την Κύπρο κατά ανάλογο τρόπο.
Δεύτερον, εάν ο στόχος είναι η διατήρηση εγγυητικών και παρεμβατικών δικαιωμάτων αυτό που θα επιτευχθεί είναι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης πραγμάτων. Να συνεχίσουμε να ζούμε και να βιώνουμε τα πράγματα όπως και σήμερα, με τους ίδιους διαχωρισμούς και τις ίδιες απειλές και απροθυμίες.
Στα 46 χρόνια που πέρασαν από τον Ιούλη του 1974 αυτό που σήμερα αποτελεί γεγονός είναι πως η Τουρκία κατάφερε με ευκολία να κατακτήσει τη μισή Κύπρο και έκτοτε να εγκλωβιστεί σε ένα πρόβλημα το οποίο ανεξαρτήτως της ισχύος που έχει σήμερα δεν κατάφερε να διαχειριστεί.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, παρά την προσπάθεια της Τουρκίας δεν διαλύθηκε και παρ’ όλο ότι η Άγκυρα επιχειρεί συνεχώς την αποαναγνώρισή της αυτό δεν επιτυγχάνεται. Παρ’ όλα τα προβλήματά της η ΚΔ συνεχίζει να υπάρχει ως κρατική οντότητα.
Όσο δε για τις δύο κοινότητες στην Κύπρο, μετά από τόσα χρόνια ενδεχομένως σήμερα να αντιλαμβάνονται: Οι μεν Τουρκοκύπριοι ότι η εισβολή της εγγυήτριας Τουρκίας μάλλον δεν τους έλυσε τα προβλήματα, δεν τους κατέστησε έναν ισότιμο λαό στον διεθνή χώρο και το μόνο τους ισχυρό χαρτί παραμένει η ταυτότητα της ΚΔ. Οι δε Ελληνοκύπριοι αντιλαμβάνονται πολύ καλά πλέον τις ωμές πραγματικότητες ως προς τις προθέσεις των εγγυητριών δυνάμεων και «μητέρων πατρίδων» και έχουν ξεπεράσει αντιλήψεις των δεκαετιών ’60 και ’70.
Ανδρέας Πιμπίσιης