Κάθε χρόνο στις 28 Ιουλίου υπάρχει ένα στρατιωτικό Σώμα που γιορτάζει με υπερηφάνεια την ίδρυσή του. Αυτό συμβαίνει επί 191 χρόνια, αφού το Σώμα του Μηχανικού ιδρύθηκε από τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια στις 28 Ιουλίου 1829.
από τον Ελευθέριο Σκιαδά
«δημοκρατία»
Και μπορεί τα τελευταία χρόνια να έχει κάπως ατονήσει ο εορτασμός, αλλά παλαιότερα γιορταζόταν, και μάλιστα με μεγαλοπρέπεια, στην Αθήνα και συγκεκριμένα στους στρατώνες του Ρουφ.
Τον 19ο αιώνα ακόμη οι στρατώνες σχημάτιζαν ένα πολύγωνο, το οποίο ήταν τόσο μεγάλο, ώστε έφτανε να περιλαμβάνει στα όριά του και το ξωκκλήσι του Εσταυρωμένου, που στις ημέρες μας βρίσκεται στα όρια του Δήμου Μοσχάτου – Ταύρου. Ας παρακολουθήσουμε πώς έγινε ο εορτασμός πριν από 130 χρόνια, δηλαδή το 1890. Είναι μία από τις γραφικότητες που συνόδευαν την παραδοσιακή αυτή περιοχή των Αθηνών, που διατηρεί ακόμη υπολείμματα στρατιωτικών υπηρεσιών.
Η εν λόγω περιοχή, δηλαδή η περιοχή Ρουφ – Ταύρου, ήταν ακόμη μέρος του Ελαιώνα, γεμάτη με ελαιόδεντρα και χωράφια. Το ξωκκλήσι του Εσταυρωμένου, μιας μικρής κεραμοσκέπαστης βασιλικής εκτάσεως 4,50 μ. x 6,50 μ. με ημιεξαγωνική αψίδα, βρισκόταν στο επίκεντρο του εορτασμού. Από το πρωί, το σύνολο των αξιωματικών του Μηχανικού, φορώντας τη μεγάλη στολή, μετέβαιναν στον μικρό ναό για να λειτουργηθούν.
Τη λειτουργία τελούσε ο στρατιωτικός ιερέας του Συντάγματος και ένας διάκονος, που έψελναν τον χορό της Αγίας Ειρήνης. Κατά τη μεγάλη είσοδο, μνημόνευαν τα ονόματα του ιδρυτή του Σώματος «επί της Οχυρωματοποιίας και Αρχιτεκτονικής Αξιωματικών», δηλαδή του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, του βασιλικού ζεύγους Οθωνος και Αμαλίας και του βασιλικού ζεύγους Γεωργίου Α’ και Ολγας.
Μετά τη λειτουργία τελείτο δοξολογία επ’ ευκαιρία της εορτής του Σώματος και μνημονευόταν ολόκληρη η βασιλική οικογένεια. Μπροστά από το ναΐδριο ήταν παραταγμένοι οι οπλίτες του Μηχανικού και οι λόχοι των Πυροσβεστών και των Τηλεγραφητών. Το θέαμα ήταν ευάρεστο στην εξοχική εκείνη τοποθεσία και τα στήθη των ανδρών φούσκωναν από υπερηφάνεια.
Μετά το τέλος της τελετής, οι αξιωματικοί επέστρεφαν στη Λέσχη τους, η οποία ήταν κατάλληλα διακοσμημένη. Εκεί η μουσική του Πυροβολικού παιάνιζε τον Εθνικό Υμνο. Ετσι ολοκληρωνόταν το πρώτο μέρος του εορτασμού της ημέρας.
Η συνέχεια δινόταν το βράδυ στην Κηφισιά, όπου πραγματοποιούσαν γεύμα που επισφράγιζε την τελετή. Εκεί, το γεύμα συνδυαζόταν με την παρουσία της Μουσικής της Φρουράς, που έπαιζε κάτω από την γηραιό πλάτανο προς τέρψη εκείνων που απολάμβαναν την εξοχή. Εκεί, κατέθεταν τις αναμνήσεις τους ηλικιωμένοι αξιωματικοί, μερικοί από τους οποίους είχαν γνωρίσει τους πρωτεργάτες της ίδρυσης του Σώματος.
Το Σώμα είχε ως αποστολή να συντάσσει μελέτες και σχέδια για την κατασκευή, συντήρηση και βελτίωση των οχυρωματικών έργων των στρατιωτικών και δημόσιων κτιρίων, των γεφυρών, των δρόμων κ.ά.
Ιστορικοί δεσμοί με το Πολυτεχνείο
Η Διοίκηση Μηχανικού είχε ιδρυθεί σε κάθε νομό από το 1833. Πολλοί δε ήταν εκείνοι που είχαν την τιμή να υπηρετούν το 1877, όταν η Διοίκηση Μηχανικού αναγνωρίστηκε σε «Οπλον». Ενα χρόνο αργότερα (1878), ψηφιζόταν ο νόμος για τη σύσταση του Σώματος Πολιτικών Μηχανικών, που αναλάμβανε δημόσια έργα σε αντικατάσταση των αξιωματικών του Μηχανικού. Εξάλλου, από το 1837, που άρχισε τις εργασίες του το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, έως τις αρχές του 20ού αιώνα αξιωματικοί του Μηχανικού δίδασκαν στο Πολυτεχνείο. Υπήρξαν δε περιπτώσεις κατά διαστήματα που αναλάμβαναν και τη διεύθυνση του Σχολείου. Το Σώμα αυτό μεγαλούργησε καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα και πολλές ήταν οι υπηρεσίες που γεννήθηκαν από τα σπλάχνα του, όπως η Υπηρεσία Φάρων (1910), η Αεροπορική Υπηρεσία Στρατού (1913), το Πυροσβεστικό Σώμα, η Γεωγραφική Υπηρεσία (1926) και το Οπλο των Διαβιβάσεων (1946).