ΗΛΙΑΚΗ ΚΑΙ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Γράφει ο Νίκος Μάρτης
Πρώην Υπουργός
Το πρώτο Διεθνές Συνέδριο στην Ελλάδα για το μεγάλο θέμα του περιβάλλοντος έγινε στο Σούνιο 31 Αυγούστου – 15 Σεπτεμβρίου 1961, οπότε ως Υπουργός Βιομηχανίας, κήρυξα την έναρξή του, με θέμα «Αιολική και Ηλιακή Ενέργεια». Πληροφορήθηκα ότι το ίδιο θέμα συζητήθηκε και στη ΝΑΣΑ. Στο Σεμινάριο πήραν μέρος 16 χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ελλάδα, Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Ινδία, Ισραήλ, Πορτογαλία και Τουρκία) με 80 αντιπροσώπους. Θα αναφερθώ με συντομία στο Σεμινάριο αυτό, επειδή το τεράστιο θέμα της εκμεταλλεύσεως της Ηλιακής και Αιολικής Ενέργειας ετέθη τότε διεθνώς επί τάπητος με ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις και αποφάσεις για την χώρα μας.
Την πρωτοβουλία για το Διεθνές αυτό Συνέδριο είχαν ο Ναύαρχος Σπανίδης, ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και ο Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Επιστημονικής Ηλιακής και Αιολικής Ενέργειας και Εισηγητής του Ινστιτούτου Προχωρημένων Σπουδών του ΝΑΤΟ επί της Ηλιακής και Αιολικής Ενέργειας Αθαν. Χατζηκακίδης.
Κατά την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, ανέφερα ως Υπουργός Βιομηχανίας μεταξύ άλλων και τα εξής:
«Το υπ’ εμέ Υπουργείο Βιομηχανίας δεν είναι δυνατόν παρά να επιδεικνύει ενδιαφέρον για κάθε εκδήλωση αποβλέπουσα στην αύξηση των εθνικών πηγών ενεργείας, των οποίων οι ανάγκες συνεχώς αυξάνουν. Σήμερα οι ενεργειακές αυτές πηγές καλύπτονται βασικά από Θερμικές και Υδροηλεκτρικές πηγές. Η ανάπτυξη νέων πηγών ενέργειας, δηλαδή ηλιακής και αιολικής, που αφθονούν στην Χώρα μας, αποκτά όλως ιδιαίτερη σημασία.»
«Χωρίς να έχω ειδικές γνώσεις, διαισθάνομαι εν τούτοις ότι ο Ελληνικός χώρος με την πλούσια ηλιοφάνειά του και την άφθονη αιολική δύναμη, δεν είναι δυνατόν, παρά να ωφεληθεί πολλά εξ’ αυτών.»
«Επ’ ευκαιρία καθιστώ γνωστόν ότι άρχισε σε μικρή κλίμακα η κατασκευή στην Ελλάδα ηλιακών θερμοσιφώνων και αναμένεται να αρχίσει η κατασκευή και άλλων συσκευών διαφόρων εφαρμογών, οι οποίες προσφέρονται για την ελληνική πραγματικότητα.»
«Ας σημειωθεί ότι η Ελληνική Κυβέρνηση δίδει ιδιαίτερη προσοχή στο νέο αυτόν ενεργειακό τομέα, γι’ αυτό και εδέχθη να τον κατοχυρώσει και με Ειδική Νομοθετική Διάταξη».
Ο Ναύαρχος Α. Σπανίδης, Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, στην προσφώνησή του ανέφερε ότι κατόπιν αιτήσεως των δύο Ελληνικών Επιτροπών Ατομικής και Ηλιακής – Αιολικής Ενέργειας, η Επιστημονική Επιτροπή του ΝΑΤΟ, υπό την επιστημονική ηγεσία του Dr. W. A.NIEREMBERG, ενέκρινε την χρηματοδότηση ενός Ινστιτούτου Προχωρημένων Σπουδών στην Ηλιακή και Αιολική Ενέργεια με έδρα την Ελλάδα και διέθεσε το απαιτούμενο ποσόν για την οργάνωση του πρώτου Συνεδρίου.
Καρποί του Σεμιναρίου υπήρξαν δύο:
1. Η ίδρυση στην Ελλάδα Ειδικού Κέντρου (Ινστιτούτου) ειδικευμένου όχι σε πυρηνικές, αλλά σε αιολικές και ηλιακές ερευνητικές εργασίες και
2. Η υπογραφή σχετικής Συμφωνίας Μεσογειακής Ενώσεως Ηλιακής ενέργειας μεταξύ των χωρών Ισπανίας, Ιταλίας, Γαλλίας, Πορτογαλίας και Ελλάδας.
Η πρόταση για την ίδρυση του Ειδικού Ινστιτούτου Αιολικών και Ηλιακών Ερευνητικών Εργασιών έγινε από τον Άγγλο αντιπρόσωπο GOLDING, ο οποίος υποστηρίζοντας την πρόταση του είπε ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στον κόσμο, που έχει Ειδική Εταιρεία Ηλιακής και Αιολικής Ενέργειας. Ότι η Ελλάδα έχει επίσης μεγάλη ηλιοφάνεια και συχνά άφθονους ανέμους και ότι, εξ’ όσων γνωρίζει, δεν υπάρχει σ’ ολόκληρο τον κόσμο κέντρο, στο οποίο να γίνεται πραγματική εργασία για τις ήδη υπάρχουσες εφαρμογές ηλιακού εξοπλισμού και ηλιακών μηχανών.
Ο Καθηγητής Π. Σαντορίνης την επομένη ανέφερε ότι η πρόταση του GOLDING σχολιάσθηκε ευμενέστατα από τον Ελληνικό Τύπο.
Ο Καθηγητής F. DANIELS ανέφερε ότι θα έπρεπε να γίνει προσπάθεια συνεργασίας στην Ευρώπη ανάλογη με την συνεργασία, που υπήρχε στην Ελβετία για την έρευνα επί της ατομικής ενέργειας, όπου τα συνεργαζόμενα Κράτη συνεισφέρουν στο Κεντρικό Εργαστήριο της Ελβετίας. Ανέφερε επίσης ότι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι δαπανηρότατοι, ενώ οι ανεμόμυλοι και τα συγκεντρωτικά κάτοπτρα είναι πολύ φθηνότερα.
Η Αιολική Ενέργεια από ανεμογεννήτριες στα νησιά μας, με ανάλογα κίνητρα και σε άλλες περιοχές της Ηπειρωτικής Ελλάδας, ιδίως για αρδεύσεις, έχει πολλές δυνατότητες εφαρμογής.
Η μέση ταχύτητα των ανέμων στην Ελλάδα σε ορισμένες θέσεις υπερβαίνει τα 10μ. το δευτερόλεπτο. Στην Δανία, που είναι 5 – 6μ. το δευτερόλεπτο, λειτουργούν τα 2.000 ανεμογεννήτριες.
Τα τελευταία χρόνια το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας, είχε προβλέψει τη χρησιμοποίηση της ηλιακής ενέργειας για θερμοκήπια με πλαστικές κυψέλες.
Η χώρα μας, ενώ διαθέτει Ουρανιούχα κοιτάσματα, δεν εγκαθιστά πυρηνικό αντιδραστήρα, αλλά μπορεί και πρέπει να επιδιώξει τα εξής:
α. Να επέμβει η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και να ληφθούν προστατευτικά μέτρα στους αντιδραστήρες όλων των γειτονικών μας χωρών για το ενδεχόμενο οποιουδήποτε ατυχήματος. Ευτυχώς, το Βουλγαρικό Κουζουλντούι, τεχνολογίαςTσέρνομπιλ έκλεισε πλέον.
β. Να επιζητήσει να ιδρυθεί στη χώρα μας Ερευνητικό Κέντρο, στα πλαίσια του προαναφερθέντος στη χώρα μας πρώτου Παγκόσμιου Σεμιναρίου Ηλιακής καθώς επίσης και Κέντρο Ηλιακής και Αιολικής Ενέργειας της ΕΕ.
Η Συμφωνία για την Μεσογειακή Ένωση Ηλιακής Ενέργειας μπορεί να ενεργοποιηθεί σήμερα, που οι ίδιες Μεσογειακές χώρες αποτελούν την ομάδα των Μεσογειακών χωρών μέσα στην Ε.Ε. Η χώρα μας μπορεί να ζητήσει την υλοποίηση της τότε αποφάσεως του 1961.
Η πρωτοποριακή αυτή ενέργεια κρινόμενη με την αγωνία των ανθρώπων σε όλες τις χώρες του πλανήτη για τις επιπτώσεις επί του περιβάλλοντος, αποτελεί ανυπολόγιστης σημασίας πρωτοβουλία και θεωρώ τιμή, το ότι κήρυξα την έναρξη αυτού του πρώτου συναφούς Συνεδρίου.

Νίκος Μάρτης
Πρώην Υπουργός