Βρισκόμαστε ήδη στην έναρξη μιας νέας περιόδου Κρίσης. Σε ένα Τρίτο Κύμα που ξεκινά, θεωρώντας ότι το “πρώτο” έκανε την εμφάνισή του στις ΗΠΑ το 2008 και στη συνέχεια το “δεύτερο” στην Ευρώπη το 2010(κρίση χρέους).Η “επίσημη” θρυαλλίδα – το trigger- του Τρίτου Κύματος της Κρίσης δεν είναι άλλο από την πιστοποίηση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους ως πιστωτικού γεγονότος.
Όπως κάθε κύμα κρίσης, έτσι κι αυτό χρειάζεται ένα τέτοιο σημειακό γεγονός που να καθορίζει την έναρξή του, να κάνει δηλαδή αναγνωρίσιμη την έλευση και την εγκατάστασή του στην οικονομία και στην κοινωνία.
Και αυτό το κύμα θα διακριθεί σε φάσεις και ήδη διανύουμε την πρώτη φάση του: Τη Φάση της Άρνησης.
Μετά τα τελευταία γεγονότα, την ολοκλήρωση του PSI, από τα χείλη όλων των πολιτικών ταγών ημεδαπών και αλλοδαπών, ακούγονται μόνο κολακευτικά λόγια, υποσχέσεις επιτυχίας, ανακούφιση και μεγαλόπνοες φανφάρες.
Οι πάντες αρνούνται ότι υπάρχει συνέχιση της κρίσης ή τουλάχιστον δέχονται ότι το “ελληνικό ζήτημα” μπήκε σε μια τροχιά περιορισμού της αβεβαιότητας. Η πλειονότης τοποθετείται με το σκεπτικό της οριοθέτησης των ζημιών και των απωλειών και επικοινωνούν οραματικό λόγο για μια Ελλάδα που “ξέφυγε” από τα χειρότερα, θα “τα καταφέρει” και τα συναφή.
Άρνηση της πραγματικότητας που δεν μπορεί να αλλάξει και βεβαίως άρνηση και των συνεπειών μιας χρεωκοπίας που όλοι γνωρίζουν αλλά ουδείς παραδέχεται. Υπεύθυνοι και ανεύθυνοι βάλθηκαν να μας πείσουν ότι βεβαίως πρέπει να προσπαθήσουμε αλλά εν τέλει μια χρεωκοπία μπορεί να είναι “οργανωμένη” και – αν είναι ποτέ δυνατόν! – ακόμη και “ωφέλιμη”. Είναι κωμικό δε ότι αρκετοί “κλείνουν το μάτι” στην κοινωνία, υπονοώντας ότι “τελικά τους τα φάγαμε τα δανεικά, κι ούτε γάτα ούτε ζημιά”!
Δυστυχώς, όλα αυτά δεν είναι παρά η πρώτη φάση μιας νέας κοινωνικο-οικονομικής παλίρροιας, ικανής να προκαλέσει μια νέα περιδίνηση στην παγκόσμια οικονομία.
Με ποιο μηχανισμό;
- Η πιστοποίηση της ελληνικής χρεωκοπίας:Για πρώτη φορά έχουμε αθέτηση ομολόγου εκδοθέντος σε ευρώ. Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός που δεν μπορεί ούτε να αμφισβητηθεί ούτε να αλλάξει. Αποτελεί ιστορία εγγεγραμμένη στο κοινό νόμισμα και θα συνοδεύει κάθε υποψήφιο συναλλασσόμενο με την ευρωζώνη επενδυτή. Μπορεί η Ελλάδα να είναι μια μικρή οικονομία, η πορεία της όμως αντανακλά στο κοινό νόμισμα.
- Συμπέρασμα πρώτο: Τα ομόλογα σε ευρώ δεν είναι πλέον ασφαλή.
- Το χρέος μιας ανεπτυγμένης χώρας όπως η Ελλάδα, είχε ενσωματωθεί σε προϊόντα και δείκτες που αφορούσαν σε ισχυρά και διεθνή κεφάλαια και οργανισμούς. Δεν αποτελούσε μια περιθωριακή αξία αλλά αντικείμενο συναλλαγών μεγάλων και γνωστών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αλλά και ταμείων κρατικών και μη.
- Συμπέρασμα δεύτερο: Οι συνέπειες από την ελληνικά αναδιάρθρωση θα αφορούν σε “πρώτης γραμμής” ονόματα. Είτε χώρες, είτε ιδρύματα.
- Η πληρωμή των CDS.Η ακαθόριστη φύση των παράγωγων και εξωτικών προϊόντων, μπορεί να περιορίζεται σε μικρές αξίες και ποσά αλλά η πολλαπλή διασύνδεσή τους και μάλιστα η όχι σαφώς καθορισμένη διάχυσή τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, λειτουργεί ως ένας ενδεχόμενος και ακαθόριστος μελλοντικός κίνδυνος. Ένας εκδότης CDS είναι σε θέση να καταβάλλει το ασφάλιστρο; Μήπως έχουν εκδοθεί CDS και για τους εκδότες ασφαλίστρων – αφού κι αυτοί έχουν εκδώσει ομολογιακά δάνεια – και ποιες συνέπειες θα έχουν η αλυσιδωτές πυροδοτήσεις;
- Συμπέρασμα τρίτο: Ο μηχανισμός των CDS ενεργοποιήθηκε με άγνωστες συνέπειες. Δεν γνωρίζουμε αν θα είναι μικρές ή μεγάλες: Σημασία έχει ότι υπάρχει αβεβαιότητα και συνεπώς ρίσκο.
Από τα τρία συμπεράσματά μας, προκύπτει ότι έχουμε μπροστά μας σε εξέλιξη κατάσταση που πυροδοτήθηκε από την πιστοποίηση του πιστωτικού γεγονότος και έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Ευρύτητα γεωγραφική και ποσοτική
- Πρόκληση πιστωτικής ανασφάλειας και άρα αύξηση επιτοκίων
- Μια υποκείμενη διάδοση ρίσκου μέσω ενός ακαθόριστου μηχανισμού που δεν είναι ακόμη ορατές η έκταση και οι συνέπειες.
Η άρνηση αυτής της πραγματικότητας – είπαμε, τόσο από τους μέσα όσο κι από τους έξω – απλώς αφήνει ανεξέλεγκτη τη διάδοση και τη διόγκωση των συνεπειών μέχρι αυτές να γίνουν ορατές και να πυροδοτήσουν με τη σειρά τους ένα νέο σημειακό γεγονός – μεγαλύτερης βαρύτητας και σημασίας από το πιστωτικό γεγονός της Ελλάδας – ίσως σε διεθνές επίπεδο, που θα σηματοδοτήσει την είσοδο στην Δεύτερη Φάση του Τρίτου Κύματος!
ΕΛΛΑΔΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ. ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΨΕΙΣ