Καράβια, αγορές και Τιτανικοί

Γράφει ο Γιώργος Σαρρής.
“Μα πως είναι δυνατόν μια μικρή οικονομία σαν την Ελληνική να απειλεί την Ευρωπαική η την Παγκόσμια οικονομία;” ηταν η ερώτηση.Και η απάντηση του κ.Παναγιώτη Ρουμελιώτη, εκπροσώπου της Ελλάδας στο Διεθνές Νομ.Ταμείο ήταν ειλικρινέστατη και αφοπλιστική.
“Λόγω του τρόπου λειτουργίας των αγορών σήμερα, μια μικρή ελάχιστη απορύθμιση σε κάποιο σημείο μπορεί να προκαλέσει τεράστια προβλήματα”
Εννοεί βέβαια την χρήση των νέων εργαλείων των αγορών που είναι τα παράγωγα.
Με απλά λόγια τα παράγωγα είναι συμβόλαια -στοιχήματα, όπου κάποιος καταβάλλοντας ένα μικρό ποσοστό της αξίας της πράξης που κάνει (πχ το 1/20 αλλά και μερικές φορές με διάφορους τρόπους και πολύ λιγότερο) να πάρει μια θέση στις αγορές.Δηλαδή να στοιχηματίσει πως η ΕΤΕ πχ θα πέσει, η το δεκαετές ομόλογο θα ανέβει, η το τάδε CDS κλπ.Αν πέσει μέσα στην πρόβλεψή του μπορεί να κερδίσει 20,30, η παραπάνω φορές το κεφάλαιο του ενώ αν κάνει λάθος μπορεί να χάσει το κεφαλαιό του το ίδιο εύκολα.Και βέβαια η έκφραση “να χάσει το κεφάλαιό του” είναι σχηματική, γιατί ως γνωστόν οι “οίκοι” δεν παίζουν με δικά τους λεφτά!
Προσπαθώντας κανείς να καταλάβει πώς το πρόβλημα των δανείων στην Αμερική, όπου κάποιοι φτωχοί δανειολήπτες δεν είχαν δυνατοτητα να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, προκάλεσε τόσο τεράστια κρίση, φυσικά δυσκολεύεται. Σκέφτεται πως το ποσό που χρωστούσαν αυτοί οι λίγοι άνθρωποι δεν μπορεί να ήταν τόσο μεγάλο.Οτι δηλαδή θα μπορούσε με μια ξαφνική εκ των άνω επέμβαση να κλείσει κάποιος την τρύπα και να τελειώνουμε.Όμως τα ποσά αυτά από την στιγμή που μπήκαν στο χορό των παγκόσμιων αγορών και έγιναν ΄”κομμάτια” σε διάφορα χρηματοοικονομικά προιόντα(CDS,ομόλογα ψηλού ρίσκου κλπ.) που πουλήθηκαν και έγιναν στοιχεία των χαρτοφυλακίων όλων μα όλων των τραπεζών και επενδυτικών εταιρειών του πλανήτη, άρχισαν με τον τρόπο των παραγώγων να πολλαπλασιάζουν στην αρχή τα κέρδη και μετά τις ζημίες.Κι έτσι “μια μικρή απορύθμιση” στα στεγαστικά των ΗΠΑ, μέσω της κερδοσκοπίας προκάλεσε τη σημερινή χιονοστιβάδα της κρίσης.
Αυτό που θέλω να πω είναι πως δεν φταίει η όποια μικρη η μεγάλη απορρύθμιση της Ελλ.οικονομίας σήμερα, αλλά οι ίδιες οι αγορές.Φταίει ο αδηφάγος τρόπος της λειτουργίας τους, που σήμερα “απασχολούνται”(και κερδίζουν δις) με το ελλ.χρέος που είναι ασήμαντο συγκρινόμενο σα μέγεθος με αυτά των μεγάλων, αλλά όταν έρθει η ώρα να ασχοληθούν με κάτι μεγαλύτερο, τότε κυριολεκτικά θα κλάψουνε μανούλες.
Στις αγορές παραγώγων παίζεται αυτή τη στιγμή πολλές φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ!Αυτό σημαίνει πως ένα δηλητηριώδες τοξικό σύννεφο κυκλοφορεί από πάνω μας και μερικές σπίθες αρκούν για να προκαλέσουν καταστροφικές καταιγίδες.Δεν είναι τυχαίο που κορυφαίοι κερδοσκόποι “επενδυτές” αποκάλεσαν τα παράγωγα “όπλα μαζικής καταστροφής”.
Και επειδή συχνά πυκνά τελευταία ακούμε για καράβια και Τιτανικούς, οι αγορές κάνουν ακριβώς την παρακάτω “δουλειά”.
Οχι μόνο καταργούν τελείως τα στεγανά που θα σταματούσαν την πλημμύρα σε κάποιο σημείο του καραβιού, αλλά επιταχύνουν την βύθιση στο μέγιστο βαθμό που μπορεί να φανταστεί κανείς.Ετσι τράπεζες όπως η Lehman, που την μία εβδομάδα φαινόντουσαν και ήταν υγιείς , την επόμενη ακριβώς κατέρρεαν και πουλιόντουσαν για μερικά σεντς ανα μετοχή.Το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί και σε οικονομίες κρατών, και δεν υπάρχει η παραμικρή υπερβολή σε όσα λέω, ειδικά μέσα σε ψυχολογία κρίσης.
Αντί λοιπόν να μιλάει ο πλανήτης όλος για την οικονομία της Ελλάδας, θα έπρεπε να σκεφτεί καλύτερα το φίδι που κρύβει στον κόρφο του, που δεν είναι άλλο από τις παγκόσμιες αγορές.
Αυτές που μας καλούν να σταματήσουμε πια τόσο απλοϊκά “να δαιμονοποιούμε το κέρδος”( το είπε και ο Βγενόπουλος προχθές!) και να αφήσουμε πια αυτούς τους καημένους τους κερδοσκόπους να κάνουν τη δουλειά τους(!) βυθίζοντας έναν έναν τους λαμπερούς Τιτανικους της Παγκόσμιας οικονομίας, με εμάς όμως δύστυχους επιβάτες.