Γράφει η Φανούλα Αργυρού
Το Συμβούλιο της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Ένωσης των Ηνωμένων Εθνών (UN’s UPU Universal Postal Union) σύστησε όπως τερματιστεί η αναγνώριση γραμματοσήμων που εκδίδει η βρετανική αρχή στα νησιά του Μαυρίκιου ( του Αρχιπελάγους Tσάγκος (Chagos Islands). Σύντομα θα είναι άκυρα, έγραψε η βρετανική εφημερίδα “Guardian” στις 16.5.21 με τίτλο « Τα Ηνωμένα Έθνη προτιμούν τον έλεγχο του Μαυρίκου για τα νησιά Chagos απορρίπτοντας γραμματόσημα που εκδίδει το ΗΒ». Το δημοσίευμα τονίζει ότι η κίνηση της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Ένωσης , της δεύτερης μεγαλύτερης διεθνούς οργάνωσης, αναγνωρίζει στον Μαυρίκιο κυριαρχία για τα στρατηγικής σημασίας αυτά νησιά στον Ινδικό Ωκεανό και είναι η πρώτη από πολλές άλλες διεθνείς οργανώσεις, όπως τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο που θα ακολουθήσουν.
Τον περασμένο Ιανουάριο μετά τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου (International Court of Justice) το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας, αποφάσισε ότι ο Μαυρίκιος έχει κυριαρχία και όχι το ΗΒ πάνω στα νησιά. Το ΗΒ επιμένει στην ιδιοκτησία του, μετά την ανεξαρτησία του Μαυρίκιου το 1968, προσθέτει η εφημερίδα, πληρώνοντας τον Μαυρίκιο πέραν τα £4 εκ λιρών για τα νησιά.
Το συμβούλιο του UPU αναφέρει η “Guardian”, μετά τις δικαστικές αποφάσεις εισηγήθηκε στις 192 χώρες μέλη του να «σταματήσουν την αναγνώριση, διαμονή και αποστολή γραμματοσήμων που εκδίδονται στην περιοχή με την ονομασία « Βρετανική Περιοχή Ινδικού Ωκεανού» ( British Indian Ocean Territory). Και ότι το Κογκρέσο της οργάνωσης θα θέσει σε ψηφοφορία το θέμα το ερχόμενο καλοκαίρι.
Yπολογίζοντας μάλιστα ότι και η Αρχή Ταχυδρομείων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως και της Ελληνικής Δημοκρατίας, θα περιλαμβάνονται στις 192 χώρες μέλη του UPU έχει ενδιαφέρον το πως θα τοποθετηθούν στην εισήγηση του UPU.
Ο Καθηγητής Professor Philippe Sands QC, δικηγόρος του Μαυρίκιου δήλωσε ότι «είναι σημαντική η απόφαση (του UPU) που ακολουθεί έμπρακτα την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου, ακόμα ένα βήμα στην αφαίρεση του βρετανικού ισχυρισμού από τους διεθνούς χάρτες και συνείδηση. Ο Μαυρίκιος και η Αφρικανική Ένωση και πολλές άλλες χώρες, τόνισε, λαμβάνουν ενεργά μέτρα για να εμπεδώσουν την κυριαρχία του Μαυρίκιου κάνοντας σίγουρο ότι κανένας διεθνής οργανισμός δεν αναγνωρίζει την παράνομη βρετανική κατοχή, από την αλιεία τις μεταφορές, γραμματόσημα και νομίσματα…
Κλείνοντας το κείμενο η εφημερίδα θυμίζει ότι την δεκαετία το 1970 μεταξύ 1500 και 2000 νησιώτες των νησιών Chagos απελάθηκαν δια της βίας για να ενοικιαστεί το μεγαλύτερο νησί των νησιών, το Diego Garcia στις ΗΠΑ για χρήση ως αεροπορική βάση. Έκτοτε δεν τους επέτρεψαν να επιστρέψουν. Σύμφωνα με το δημοσίευμα αφήνεται να νοηθεί ότι το Γραφείο Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης (όπως έχει μετονομαστεί το Φόρειν ΄Οφις – Foreign, Commonwealth and Development Office) προσεγγίστηκε για σχόλιο αλλά δεν ανταποκρίθηκε.
Αποικιακά κατάλοιπα οι βρετανικές στρατιωτικές βάσεις στην Κύπρο
Στις 30 Ιουλίου 2018, στο Interim Judgement του (Παρεμπίπτουσα Απόφαση – και που επικράτησε και στην τελική απόφαση) το Supreme Court of the United Kingdom (Ανώτατο Δικαστήριο Ηνωμένου Βασιλείου) στην υπόθεση Eldin Ramadan Bashir εναντίον του Υπουργού Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου που σχετιζόταν με τις βρετανικές στρατιωτικές βάσεις στην Κύπρο αποφάνθηκε ότι οι βάσεις δεν είναι κυρίαρχες. Και οι 7 Δικαστές στην εν λόγω υπόθεση απέρριψαν τη θέση του Υπουργού Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου ότι το 1960 οι «Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων» μετατράπηκαν σε νέες οντότητες (new entities) που δημιουργήθηκαν το 1960 και που απέκτησαν ξεχωριστό καθεστώς. Γνωμάτευσαν ότι οι περιοχές των βάσεων είναι αποικιακά κατάλοιπα.
Το Sigmalive στις 2.8.2018 φιλοξένησε άρθρο με τίτλο «Απόφαση σταθμός Ανωτάτου Δικαστηρίου ΗΒ για τις βρετανικές βάσεις».
«The Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia consist of those portions of the colony of Cyprus that were not established by the Cyprus Act 1960 as the Independent Sovereign Republic of Cyprus and remain within Her Majesty’s sovereignty and jurisdiction. They [i.e. the SBAs] are to be regarded, therefore, as constituting a colony acquired by conquest or cession as from 5 November 1914.»
Σε ελεύθερη μετάφραση: «Οι Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας αποτελούνται από εκείνα τα κομμάτια της αποικίας Κύπρου που δεν ανακηρύχθηκαν ως Ανεξάρτητη Κυρίαρχη Δημοκρατία της Κύπρου με το Cyprus Act 1960 και παρέμειναν στη δικαιοδοσία της κυριαρχίας της Αυτού Μεγαλειότητας. Αυτές (δηλαδή οι Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων) πρέπει να θεωρούνται, επομένως, ως να αποτελούν μια αποικία που αποκτήθηκε από κατάκτηση ή εκχώρηση στις 5 Νοεμβρίου του 1914»). (Όταν το Ηνωμένο Βασίλειο προσάρτησε την Κύπρο σ΄ αυτό).
Οι έντιμοι 7 δικαστές ήσαν η λαίδη Hale, τότε Πρόεδρος του Ανωτάτου, και οι λόρδοι, Mance, Kerr (ο οποίος πέθανε την 1 Δεκεμβρίου 2020), Wilson, Sumption, Reed και Carnwath.
Πιστεύεται ότι βαρύνουσας σημασίας ήσαν οι θέσεις του λόρδου Kerr.
Ο σημερινός πρόεδρος του Ανωτάτου Λόρδος Reed έγραψε στον επικήδειο του για τον λόρδο Kerr, ο οποίος άφησε μια σημαντικότατη παρακαταθήκη με τις αποφάσεις του για το κράτος δικαίου και το σεβασμό στις δημοκρατικές αξίες.
«Με τις αποφάσεις του και τις ακροάσεις του, ο λόρδος Κerr εξέφραζε την έντονη αφοσίωση του για δικαιοσύνη και τη μελετημένη και βάση αρχών προσέγγιση λύσεων νομικών προβλημάτων».
Και μία τέτοια ήταν και υπόθεση Bashir.
Η Κυπριακή Δημοκρατία δυστυχώς αγνοεί αυτές τις πολύτιμες αποφάσεις των βρετανικών δικαστηρίων που διαχρονικά την δικαιώνουν σε πολλά και σοβαρά θέματα.
Φανούλα Αργυρού
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος