Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Πέσαμε πάλι από τα σύννεφα.
Και όμως. Όλα ήσαν γνωστά. Η χλιδάτη ζωή του Άκη Τσοχατζόπουλου, που δεν δικαιολογεί καμιά βουλευτική αποζημίωση, ήταν επί χρόνια κοινό μυστικό.
Αν πραγματικά υπάρχει κάτι το ενδιαφέρον στην υπόθεση της (προεκλογικής) σύλληψής του, αυτό, κατά τη γνώμη μου, ουδεμία σχέση έχει με τα αποκαλυπτόμενα περιουσιακά του στοιχεία.
Το ενδιαφέρον είναι πως η υπόθεση Τσοχατζόπουλου ξαφνικά εμφανίζεται εντελώς αποκομμένη από το οργιώδες σκηνικό που επί χρόνια είχε στηθεί γύρω από τα εξοπλιστικά προγράμματα – τα οποία πάντως αποφασίζονταν από τα υπουργικά συμβούλια και τα ΚΥΣΕΑ.
Έτσι, όπως και στο παρελθόν, όταν ο Κ. Σημίτης απέκλεισε από τα ψηφοδέλτια του κόμματος πρόσωπα όπως ο Γ. Σμπώκος, Γενικός Διευθυντής Εξοπλισμών που παραιτήθηκε
το 2000 για να θέσει υποψηφιότητα, αφήνοντας αλώβητο τον κ. Τσοχατζόπουλο, έτσι και τώρα, ο τελευταίος, ισχυρίζεται όσα και τότε ο Σμπώκος: Ότι δηλαδή υπήρχε υπουργικό συμβούλιο και ΚΥΣΕΑ.
Πού βρίσκονται σήμερα όλοι αυτοί; Προφανώς ανάμεσά μας. Τίποτε δεν έχει αλλάξει. Εκτός από το γεγονός ότι τη θέση του Σμπώκου πήρε ο Τσοχατζόπουλος. Και από το γεγονός ότι ο Τσοχαζόπουλος πέρασε το Πάσχα στη φυλακή.
Το χρονικό της μίζας
Η Ελλάδα είχε πάντοτε τις υψηλότερες δαπάνες για εξοπλισμούς σε σχέση με το ΑΕΠ στην ΕΕ. Ξοδεύαμε σταθερά 5 ως 6 δις ευρώ ετησίως για αμυντικές δαπάνες, ενώ μεταξύ των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ μας περνούσαν μόνο η Τουρκία (3,2% του ΑΕΠ έναντι του 3,1% της Ελλάδας) και οι ΗΠΑ (3,8% του ΑΕΠ το 2005).
Από το 1996 ως το 2004, το ποσό που κατέβαλε η Ελλάδα για εξοπλιστικά προγράμματα ξεπέρασε τα 51 δις ευρώ. Όταν το 2004 ανέλαβε η Ν.Δ., ο τότε υπουργός Άμυνας Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος βρήκε 100 επιτροπές με πάνω από 500 στελέχη, που διαχειρίζονταν τα δισεκατομμύρια σαν στραγάλια – και τις οποίες κατάργησε.
Δεν είναι να απορεί κανείς που χρεοκοπήσαμε!
Αποκαλύφθηκε τότε, πως η ΕΒΟ-ΠΥΡΚΑΛ είχε την φαεινή ιδέα να προχωρήσει σε πωλήσεις όπλων στο… Ιράκ. Τα χρήματα (129 εκ ευρώ που μαζί με τους τόκους υπερημερίας έφθασαν τα 213 εκ ε) φυσικά δεν πληρώθηκαν ποτέ. Και φυσικά ποτέ κανείς δεν λογοδότησε.
Είναι επίσης γνωστό πως δάνεια ύψους 9 δις ευρώ που συνήφθησαν για να αγοραστούν όπλα το διάστημα 1997-2003 δεν εμφανίστηκαν ποτέ στους αντίστοιχους προϋπολογισμούς. Ο συνολικός δανεισμός για το διάστημα αυτό ήταν 15 δις ευρώ, αλλά στα βιβλία εμφανίστηκαν μόνο τα 6 δις.
Είναι επίσης γνωστό πως η προμήθεια των τζιπ τύπου Χάμμερ έγινε σε υπερδιπλάσια τιμή από την πραγματική. Η Ελλάδα πλήρωσε από 120.000 ως 150.000 δολάρια για κάθε όχημα, ενώ υπήρχε επίσημη προσφορά για 58.000 ως 66.000 δολάρια και οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις κατέβαλαν 62.000 δολάρια για κάθε όχημα. Για την αγορά 222 Χάμμερ το ελληνικό Δημόσιο κατέβαλε επιπλέον ποσό ύψους 5 δις δρχ.
Επίσης είναι γνωστά τα ακόλουθα:
Το Νοέμβριο του 2002 το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε την αγορά, με απευθείας ανάθεση και χωρίς να συνεδριάσει το Ανώτατο Συμβούλιο Άμυνας, των επιθετικών και μεταφορικών ελικοπτέρων και των κορβετών, ύψους 700 δις δρχ. Τα μεταφορικά ελικόπτερα ΝΗ-90 αγοράστηκαν με καπέλο 41,6 εκ ευρώ και απευθείας ανάθεση.
Τα 12 πυροβόλα Ζουζάνα αγοράστηκαν από τη Σλοβακία έναντι 18 δις δρχ. με απευθείας ανάθεση και παρά τις περί του αντιθέτου εκθέσεις αξιολόγησης του ΓΕΣ, καθώς δεν είχαν επιβεβαιωθεί οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες, ενώ δεν τα είχε αγοράσει ούτε ο… σλοβακικός στρατός!
Μετά το 2000 δαπανήθηκαν για εξοπλισμούς 6 τρισεκατομμύρια δραχμές. Το 31% σε ποσοστό και το 54% σε αξία έγιναν με απευθείας αναθέσεις.
Τα 4 Zubr (πλοία ταχείας μεταφοράς) αγοράστηκαν με υπερτιμολόγηση 8 εκ ευρώ το ένα.
Τα περίφημα τέσσερα υποβρύχια – εκ των οποίων το ένα έγερνε – προπληρώθηκαν από τα… σχέδια. Η Ελλάδα κατέβαλε 1,4 δις ευρώ και απλώς απέμεναν άλλα 400 εκ.
Το κόστος του εκσυγχρονισμού 7 πυροβολαρχιών Hawk (σύμβαση Μαρτίου 1999) έφθασε τα 153 εκ δολάρια, ενώ η Ιταλία για 11 πυροβολαρχίες πλήρωσε 82,5 εκ δολ. και η Γαλλία για 8, 71 εκ δολ. Δηλαδή η Ελλάδα πλήρωσε τουλάχιστον 80 εκ δολ. επιπλέον. Το 2005 έγινε επαναδιαπραγμάτευση.
Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί χρεοκοπήσαμε.
Τα ίδια και με τα 170 Λέοπαρντ, για τα οποία επίσης έγινε επαναδιαπραγμάτευση το 2005, οπότε δόθηκαν επιπλέον αντισταθμιστικά ωφελήματα 100 εκ ευρώ και δωρεάν παροχή 150 επιπλέον αρμάτων Λέο 1 Α5.
Τον Μάρτιο 2003 υπογράφηκε σύμβαση 1,7 δις ευρώ για 170 καινούργια άρματα μάχης, 12 αρμάτων περισυλλογής και 8 γεφυροφόρων. Το φθινόπωρο του 2003, το ΓΕΣ ζήτησε επίσημα οικονομικά στοιχεία από το γερμανικό Δημόσιο για την απόκτηση 183 μεταχειρισμένων. Απάντησαν ότι το κόστος ανά άρμα ήταν 1,2 εκ ευρώ. Το ΓΕΣ καθόρισε ότι δεν έπρεπε να πληρωθούν πάνω από 600.000.
Τα ίδια και με το Πρόγραμμα Μιράζ 2000-5 (Ντασό, Σνέκμα, Τhales), ύψους 1,2 δις ε. για αναβάθμιση 10 αεροσκαφών και απόκτηση 15 νέων. Η σύμβαση υπεγράφη τον Αύγουστο του 2000 και δόθηκε σε προκαταβολή το 50% του ποσού.
Αλλά η επιχειρησιακή αξιολόγηση τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2004 κρίθηκε ανεπιτυχής. Ακολούθησαν συσκέψεις επί συσκέψεων και οι Γάλλοι ανέλαβαν δέσμευση αποκατάστασης όλων των παρατηρήσεων του ΓΕΑ.
Στην εταιρία εξυπηρέτησης των αντισταθμιστικών ωφελημάτων για τους ρωσικούς ΤΟΡ-Μ1 είχε τοποθετηθεί ο πασίγνωστος διεθνώς τζογαδόρος και καταγγελθείς ως μεγαλέμπορος όπλων, Αραβας Φουάντ Αλ Ζιγιάντ.
Η σύμβαση υπεγράφη το 1999 (Τσοχατζόπουλος, Σμπώκος). Εισαγγελική έρευνα στη Ρωσία είχε αποκαλύψει ότι 73 εκ δολάρια είχαν καταλήξει σε τράπεζες του εξωτερικού και σε υπεράκτιες εταιρίες των Νησιών Κάιμαν.
Τα αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά συστήματα μικρού βεληνεκούς ΤΟR Μ-1, της ρωσικής εταιρίας Αντέι, αγοράστηκαν με δόσεις: Αρχικά 21 συστήματα (το 1998), στη συνέχεια άλλα 6 για την κυπριακή άμυνα (Φεβρουάριος 2000) και δυο μήνες αργότερα, άλλα 4 για την προστασία των S- 300, έναντι συνολικού τιμήματος 818,6 εκ δολαρίων.
Η ζημιά υπολογίζεται σε 450 εκ δολάρια – και να μην αναρωτιόμαστε γιατί χρεοκοπήσαμε.
Φυσικά, η επιλογή έγινε από το ΚΥΣΕΑ τον Οκτώβριο 1998, ενώ σύμφωνα με απόρρητο έγγραφο της Διεύθυνσης Πυροβολικού του ΓΕΣ οι 14 από τους 21 εκτοξευτές και τα 5 από τα 10 οχήματα μεταφοράς βρίσκονταν σε ακινησία., επειδή η ρωσική πλευρά δεν έστελνε τα απαραίτητα ανταλλακτικά.
Όλα αυτά είναι γνωστά εδώ και δέκα χρόνια. Έκτοτε υπάρχουν τα εισαγγελικά πορίσματα (Παπαγγελόπουλος) για τους πρώην υπουργούς Άμυνας Παπαντωνίου και Τσοχατζόπουλο.
Ο πρώτος κατηγορήθηκε επειδή πλήρωσε τον Ιούλιο του 2003 τη δόση αν και υπήρχε πρόβλημα με τα αντισταθμιστικά οφέλη και επειδή, τον Δεκέμβριο του 2003 κατά την παραλαβή των ΤΟΡ δεν εξετάστηκε η διασύνδεση με τους S-300. Ο κ. Παπαντωνίου απάντησε ότι κινήθηκε βάσει του νόμου και πως η διασύνδεση ήταν αρμοδιότητα των στρατιωτικών.
Ο δεύτερος κατηγορήθηκε ότι με δικές του εισηγήσεις έγινε η αγορά των TOΡ και των ραντάρTPQ, που αγοράστηκαν με απευθείας ανάθεση, παρά τη διαφορετική εισήγηση του ΓΕΣ για αξιολόγηση και των ραντάρ Κόμπρα και Αρθουρ. Ο κ. Τσοχατζόπουλος απάντησε πως δεν υπήρχε ούτε ένα έγγραφο που να αποδεικνύει δική του εισήγηση, πως όλα ήταν αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ, πως το 1996 δεν υπήρχαν άλλα, γι’ αυτό αποφασίστηκε η απευθείας ανάθεση. Όσον αφορά στη διαφορετική εισήγηση του ΓΕΣ είχε δηλώσει πως… αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη, καθώς ήταν πια αργά και δεν μπορούσε να ακυρώσει απόφαση του ΚΥΣΕΑ.
Υπενθυμίζω ότι κατά την επίσκεψη του τότε υπεύθυνου διεύθυνσης εξοπλιστικών προγραμμάτων Σπ. Τραυλού και του νομικού Β. Καμπά στη Μόσχα, τον Ιούνιο του 2003, για να συζητήσουν τα αντισταθμιστικά οφέλη με τον Ιγκόρ Κλίμοφ, γενικό διευθυντή της μεγαλύτερης εταιρίας οπλικών συστημάτων της Ρωσίας Αλμάζ-Αντέι και την ώρα που οι δύο Έλληνες τον περίμεναν, ο Κλίμοφ δολοφονείτο έξω από το σπίτι του.
Ο Κλίμοφ, τοποθετημένος από τον Πούτιν, είχε εντοπίσει κύκλωμα εντός της εταιρίας που είχε εκταμιεύσει 73 εκ δολάρια ως αντισταθμιστικά οφέλη, τα οποία όμως κατέληξαν σε τράπεζες του εξωτερικού. Τα 40 στο Μαυροβούνιο και τα 35 στην Τσέιζ Μανχάταν της Ν. Υόρκης, μέσω των νησιών Κέιμαν.
Κανόνια ή βούτυρο;
Υπενθυμίζω επίσης ότι στον Τύπο της εποχής διέρρευσε μια ενδιαφέρουσα στιχομυθία μεταξύ Τσοχατζόπουλου και Παπαντωνίου, που διεξήχθη στις 29 Μαρτίου 2001, σε συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής στο Μαξίμου, παρόντος του Κ. Σημίτη.
Ακης: Αφού υπάρχει τέτοιο θέμα, να πέφτουν δηλαδή έξω οι υπολογισμοί, γιατί μας άφησες να προχωρούμε στις διαπραγματεύσεις και τώρα θέτεις το δίλημμα «κανόνια ή βούτυρο»;
Γιάννος: Μη μου μιλάς εμένα έτσι! Με τα κονδύλια που έχουν διατεθεί και τώρα τελευταία, στο υπουργείο Άμυνας, έφτασε το κόστος των αμυντικών δαπανών στο 5%, το υψηλότερο στον κόσμο.
Ακης: Λες ψέματα, δεν είναι έτσι!
Η λύση δόθηκε με την τοποθέτηση του Παπαντωνίου στη θέση του Τσοχατζόπουλου. Και συνεχίσθηκε ο υπερεξοπλισμός.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης – ειδικά αυτή την εποχή – παρουσιάζει το γεγονός ότι οι σημερινοί άτεγκτοι δανειστές μας πίεζαν σταθερά τη χώρα μας να… ψωνίζει τα προϊόντα τους.
Οι Γερμανοί πίεζαν για τα Γιουροφάιτερ, οι Αμερικανοί για τα μαχητικά F-16, 18,35, οι Γάλλοι για τα Ραφάλ, οι Ρώσοι για τα Σουχόι 27, οι Σουηδοί για τα Γκρίπεν.
Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Διεθνούς Ειρήνης στη Στοκχόλμη (SIPRI), (Μάρτιος 2012), η Ελλάδα ήταν πρώτη στην εισαγωγή συμβατικών όπλων στην Ευρώπη και πέμπτη παγκοσμίως.
Ακούστε κι’ αυτό: Η Ελλάδα ήταν ο δεύτερος καλύτερος πελάτης της Γερμανίας και ο τρίτος της Γαλλίας. Εισάγει το 31% των όπλων της από τη Γερμανία, το 24% από τις ΗΠΑ και το 24% από τη Γαλλία.
Τότε έκανναν την εμφάνισή τους και μια σειρά χαρακτηριστικών δημοσιευμάτων στον γερμανικό Τύπο.
Έγραψε η Μπερλίνερ Τσάιτουνγκ: «Η απειλούμενη με χρεοκοπία Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής όπλων στην Ευρώπη και ανήκει στους πέντε μεγαλύτερους εισαγωγείς στον κόσμο».
Έγραψε η Φρανκφούρτερ Ρουντσάου, υπό τον τίτλο «Κανένας λόγος υπερηφάνειας»: «Υπάρχουν εμπορικές επιτυχίες για τις οποίες μια χώρα δεν θα μπορούσε να είναι υπερήφανη. Ακόμη και αν αγωνίζεται για τον τίτλο του πρωταθλητή στις εξαγωγές. Η κορυφαία θέση της Γερμανίας μεταξύ των εμπόρων όπλων ανήκει στην κατηγορία αυτή. Εξαιρετικές επιχειρήσεις; Σε καμιά περίπτωση. Οι προμήθειες όπλων συμβάλλουν στην παγκόσμια αποσταθεροποίηση. Οι περισσότεροι αγοραστές γερμανικών όπλων είναι παγιωμένες δημοκρατίες. Αλλά και ο εφοδιασμός μονίμων ανταγωνιστών – όπως η Ελλάδα και η Τουρκία – με υποβρύχια δεν είναι σε καμία περίπτωση πράξη αποκλιμάκωσης. Μέχρι τώρα, η οικονομική κρίση πέρασε σχεδόν απαρατήρητη στο εμπόριο όπλων. Αυτό δεν θα παραμείνει έτσι. Ένα χρεοκοπημένο κράτος όπως η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να διατηρήσει την κορυφαία θέση του ως πελάτης όπλων».
Υ.Γ. Ως γνωστόν, οι πρώην σύμμαχοι και νυν δανειστές (σκέτο) πίεζαν για την αγορά των προϊόντων των πολεμικών τους βιομηχανιών όποτε η Ελλάδα χρειαζόταν την βοήθειά τους σε κρίσιμες αποφάσεις για τα Σκόπια ή το Αιγαίο. Οπότε, βρίσκονταν πάντοτε «Έλληνες» που επωφελούνταν μέσω αγορών με απευθείας αναθέσεις. Διότι εκτός από τον εξωτερικό εχθρό, υπάρχει πάντα και ο εσωτερικός.