Γράφει ο Βασίλης Χασιώτης
Συνάντησα έναν γείτονά μου χτες το πρωί…
Έμπορος…
Μου είπε, αφού ανταλλάξαμε το καθιερωμένο «Χρόνια Πολλά» το πόσο –αναμενόμενα- χάλια ήταν η αγορά την Μεγάλη Εβδομάδα…
Και με βάση την δική του οικονομική γνώση –οι γνώσεις του είναι του Γυμνασίου, -θα πω κάτι επ’ αυτού παρακάτω-, αλλά, εκ των πλέον επιτυχημένων εμπόρων της περιοχής και όχι μόνο- έκανε τις δικές του προβλέψεις για το πού θα συνεχίσει να πηγαίνει η αγορά με βάση το Μνημόνιο : ακόμα πιο μαύρα…
(Προς Θεού, μη τον κατατάξετε στην Αριστερά, ούτε βεβαίως στην ιδιόμορφη ελληνική σοσιαλδημοκρατία, την πρώην εξίσου ιδιόμορφη σοσιαλιστική –τότε που απέτασσε τη σοσιαλδημοκρατία)….
Σκέφτηκα λοιπόν το πολύ απλό : εάν δεν είχαν περικοπεί οι μισθοί και συντάξεις σε σχέση με το 2009, κι ακόμα με το 2010, και εάν δεν είχαν περικοπεί –στην ουσία : καταργηθεί- τα δώρα, το θα σήμαιναν οι γιορτές που πέρασαν για την πραγματική οικονομία, για τη κατανάλωση, για τους τζίρους, για τα ίδια εν τέλει τα δημόσια έσοδα και τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων; Βεβαίως, κάποιος μπορεί να πει, για το κομμάτι εκείνο των μισθών και συντάξεων που θα αφορούσε τους δημοσίους υπαλλήλους, τι θα σήμαιναν οι μισθοί των δημοσίων για το δημόσιο χρέος. Λοιπόν δέχομαι κι αυτή την ερώτηση πρόκληση : αν την θεωρούν πρόκληση. Αν δεν είχαν ακολουθήσει τη πολιτική του Μνημονίου, ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΓΙΝΕΙ ΕΚΕΙΝΕΣ ΟΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΤΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΔΙΑΦΘΑΡΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΘΑΡΜΕΝΟΥΣ ΛΑΟΥΣ, εν τούτοις, και μ’ αυτά τα δεδομένα δέχομαι την ερώτηση πρόκληση : ΠΟΣΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΗΤΑΝ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΛΗΦΘΕΙ ΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑ; Λοιπόν αν κάποιος βάλει κάτω τα συν και τα πλην του πως θα ήταν σήμερα η οικονομία αν συνέχισε να λειτουργεί με τα δεδομένα του 2009 και πώς είναι σήμερα, νομίζω ότι τα συμπεράσματα εξάγονται εύκολα. Και υποστηρίζοντας αυτό, δεν θ’ αντέξω την ΑΝΟΗΜΟΝΑ ερώτηση : «Και λοιπόν, δεν υπήρχε δημοσιονομικό πρόβλημα; Δεν έπρεπε να γίνει κάτι;», διότι η απάντησή μου είναι παγία : ΒΕΒΑΙΩΣ ΚΑΙ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΠΟΛΛΑ, ΑΛΛΑ ΤΙΠΟΤΑ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ, ΚΑΙ ΚΑΤ’ ΟΥΔΕΝΑ ΤΡΟΠΟ ΤΈΤΟΙΑ ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΕΨΟΥΝ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΞΥΓΙΑΝΗΣΗΣ ΣΕ ΥΦΕΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ; Υπήρχαν τέτοια μέτρα; ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ ΤΟΥ «ΜΟΙΡΑΙΟΥ», ΤΟΥ «ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΥ» ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΨΗΣ ΟΤΙ ΜΟΝΟ ΟΙ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΜΠΟΣΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΟΡΟΥΣ, ΝΑΙ, ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΕΜΑΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ…
Λοιπόν, δεν έχουν παρά να βάλουν κάτω το χαρτί και να υπολογίσουν έτσι απλά, μπακάλικα, αυτά τα συν και τα πλην, όπως ο φίλος μου ο έμπορας με χαρτί γυμνασίου και με καμιά γνώση περί Άνταμ Σμιθ, Ρικάρντο, Σάμουελσον, Μίλτον Φρίντμαν, Κέϋνς, κ.λπ.
Άλλωστε η πραγματική οικονομία, κάπως έτσι πορεύεται στη πράξη, το ίδιο θάλεγα και ο ίδιος ο καπιταλισμός ως παγκόσμιο σύστημα οικονομικής διαχείρισης πόρων –εκτός από παγκόσμιο σύστημα οργάνωσης των αγορών (και των κοινωνιών)-, κάπως έτσι ακόμα – ακόμα μεγαλουργούν. Ποιος μας λέει ότι οι επιχειρηματίες και τα στελέχη τους αναλώνονται στο να καταρτίζουν και να επιλύουν καθημερινά σύνθετα οικονομομετρικά μοντέλα στα πλαίσια της λήψης των καθημερινών ή ακόμα και των πολύ σοβαρών οικονομικών αποφάσεών τους; Κανείς δεν μας το λέει, ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΕΚΤΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΠΟΙΟΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕΙ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ. Δυστυχώς για τους οικονομολόγους, οι άνθρωποι ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ, ΣΥΝΗΘΕΣΤΑΤΑ, κινούνται με τη βοήθεια τεσσάρων «εργαλείων» : της πρόσθεσης, της αφαίρεσης, της διαίρεσης και του πολλαπλασιασμού… Και για να πούμε την αλήθεια, ΕΝ ΠΟΛΛΟΙΣ, δεν χρειάζεται και τίποτα παραπάνω…
Αν μάλιστα ψάξουμε να βρούμε ποιοι θεωρούνται ως «παραδείγματα» επιτυχημένων επιχειρηματιών, θα δούμε, ότι ουκ ολίγοι από αυτούς, κατατάσσονται από πλευράς «εκπαιδευτικού επιπέδου» στο επίπεδο της στοιχειώδους εκπαίδευσης ή του τριτάξιου γυμνασίου, ενώ, όσοι έτυχαν μιας ανώτερης εκπαίδευσης, επίσης κατά κανόνα, άφησαν παράμερα τα περίτεχνα «τεχνοκρατικά μοντέλα» που κάνουν την πραγματικότητα να τρελαίνεται ενίοτε με τις υπερθεωρητικές τους υποθέσεις με βάση τις οποίες ερμηνεύουν ένα τμήμα της «πραγματικότητας», το οποίο στη συνέχεια, αυτό το τμήμα το «προάγουν» σε πλήρη «πραγματικότητα» θεμελιώνοντας πάνω σ’ αυτή την αφαίρεση πολύ πρακτικές τους πολιτικές, με τα πολύ πρακτικά αποτυχημένα αποτελέσματα.
Αυτοκρατορίες, βασίλεια, κομητείες, βαρονίες, δημιουργήθηκαν ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟ ΝΟΥ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕ ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ : ΤΗΝ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ Π-Ε-Ζ-Ο-Δ-Ρ-Ο-Μ-Ι-Ο-Υ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΑΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ… Από αυτό το «πεζοδρόμιο», δεν αφαιρούν κανένα στοιχείο τους για λόγους που επιβάλλει η περιορισμένη αναλυτική τεχνική ακόμα και του πιο πολύπλοκου τεχνοκρατικού μοντέλου, γνωρίζουν πολύ καλά τι έχει σημασία και σε ποιο βαθμό, τι φαίνεται να έχει σημασία αλλά δεν έχει, τι φαίνεται να μην έχει σημασία αλλά έχει, τι πεθαίνει και τι αναδύεται ως νέο…
Στην κοντά 35ετή επαγγελματική μου εμπειρία, από τα οποία τα 33 χρόνια στην αγορά, μου δόθηκε η ευκαιρία από τις διάφορες θέσεις μου στην Τράπεζα που εργαζόμουν, να έρθω σε επαφή με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του τόπου. Με τις επιχειρήσεις αυτές συνεργαζόμασταν σε πολλαπλά επίπεδα. Υπήρξαν συνεργασίες που αφορούσαν χρηματοδοτήσεις πολλών δισεκατομμυρίων δραχμών ή πολλών εκατομμυρίων ευρώ στη συνέχεια, που απαιτούσαν πολύπλοκες αναλύσεις και αποφάσεις, ιδίως στα επενδυτικά δάνεια, αλλά, όλες αυτές οι αποφάσεις, δεν απαιτούσαν τίποτα περισσότερο από ένα κοινό νου, βεβαίως με την απαραίτητη εμπειρία, ΑΛΛΑ, ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ –ΕΞΟΝ ΑΠΌ 1-2 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ- ΝΑ ΛΥΣΟΥΜΕ ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΞΙΣΩΣΗ, ΠΡΟΣ ΛΥΠΗ ΜΟΥ, ΔΙΟΤΙ ΕΙΧΑ ΙΔΡΩΣΕΙ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΩ ΕΚΕΙΝΟ ΤΟ ΡΗΜΑΔΙ ΤΟ «10» ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ, ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΎΝΤΑΝ ΤΟ ΠΕΝΤΑΛΦΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΙΔΗΜΟΣΥΝΗΣ… Άλλωστε, κι αν απαιτούνταν, και πάλι θα έπρεπε να «μεταφραστεί» σε «πεζό κείμενο», διότι κανόνα όσοι κάθονται γύρω από ένα τραπέζι λήψης αποφάσεων, είναι άνθρωποι ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΠΕΔΩΝ γνώσεων και εκπαίδευσης, και επομένως, όλοι αυτοί πρέπει να συνεννοούνται όσο πιο απλά γίνεται…