Γράφει ο Δημήτρης Κραουνάκης
Φωτογραφίες από το αρχείο της Αρλέτας.
Διαβάζω στην ιστοσελίδα tralala.gr σκέψεις της Αρλέτας για την σημερινή πολιτική κατάσταση στη χώρα μας..
«…Η σημερινή κρίση, για την οποία όλοι συζητάμε, δε ξεκίνησε πριν δυο-τρία χρόνια. Ξεκίνησε από τη «μεταπολίτευση» του 1821!. Από εκείνη τη «μεταπολίτευση»!. Εγώ αγαπώ τα σπίτια και έχω χτίσει ένα σπίτι, άσχετα αν δεν το έχω πια. Όταν χτίζεις ένα σπίτι, το κυριότερο πράγμα που θα του βάλεις είναι τα θεμέλια. Αν δε του βάλεις καλά θεμέλια, το σπίτι θα έχει πάντα προβλήματα. Κάθε λίγο και λιγάκι θα θέλει επισκευές, και μάλιστα χοντρές. Το να το βάψεις είναι εύκολο, το να του βάλεις κουφώματα είναι εύκολο. Το να του φτιάξεις τα θεμέλια είναι σχεδόν αδύνατο. Πρέπει να το γκρεμίσεις και να το ξαναχτίσεις από την αρχή.
Ένα κράτος, λοιπόν, είναι πολύ δύσκολο να γκρεμιστεί. Κι εμείς, όταν γκρεμίστηκε το κράτος μας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – όπως άλλωστε και στον Α’ Παγκόσμιο – δεν πήραμε την ευκαιρία να το ξαναχτίσουμε. Ήμασταν πολύ απασχολημένοι με το να σκοτωνόμαστε μεταξύ μας και να στέλνουμε στην εξορία την καλύτερη μερίδα της νεολαίας!. Θεωρώ ότι τότε χάθηκε μία γενιά, η οποία βγήκε πικρή, καθημαγμένη, τραυματισμένη, και η οποία ουδέποτε δικαιώθηκε. Και δε μιλάω μόνο για τους αριστερούς, μιλάω για όλους. Γιατί κανείς δεν έχει δικαίωμα να καπηλεύεται αυτά τα πράγματα!.
Τώρα προσπαθούν να φτιάξουν την αλυσίδα ενός «ποδηλάτου» εν κινήσει… Ενώ αν το σταματήσει κάποιος για 5 λεπτά, θα μπορέσει η αλυσίδα να ξεκινήσει σωστά. Πώς σταματάει όμως ένα κράτος; Ένα κράτος δεν μπορεί να σταματήσει. Και νομίζω ότι δεν καταλαβαίνουμε τι θα πει «σταματάει» το κράτος. Δεν καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αν από την επόμενη μέρα δεν υπάρχει, όχι το 30-40% του μισθού αλλά τίποτα. Κάποιοι βέβαια μπορεί να έχουν μια καβάντζα και να τα βγάλουν πέρα. Αυτοί όμως που δεν έχουν τι θα κάνουν; Και είναι πολλοί αυτοί που δεν έχουν. Δεν καταλαβαίνουν, λοιπόν, ότι το μόνο που μας μένει είναι να βοηθήσουμε – και κυρίως οι πολιτικοί – αυτό το άμοιρο κράτος να φτάσει σε κάποιο βιώσιμο επίπεδο, την ώρα που κινείται ακόμα!.
…Οι πολιτικοί, αυτοί που ακόμα και σήμερα δείχνουν να μην έχουν καταλάβει τίποτα απ όσα συμβαίνουν γύρω τους!..
Να κάνω μια πρόταση; Όποιος βάζει από εδώ και πέρα υποψηφιότητα για οποιαδήποτε δημόσια θέση στην Ελλάδα, πρέπει να τηρεί τρεις κανόνες: να στέλνει τα παιδιά του σε δημόσια σχολεία, να πηγαίνει σε δημόσια νοσοκομεία, και να κυκλοφορεί με τα μέσα μαζικής μεταφοράς!!.»
46 ΧΡΟΝΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ..
Την Αρλέτα την πρωτό συναντήσαμε πριν από σαράντα έξι χρόνια σε μια μπουάτ στην Πλάκα. Τότε που όλοι μας ανακαλύπταμε τους ποιητές στριμωγμένοι σε μια αίθουσα 4Χ5 με την βοήθεια μιας φωνής και συνοδεία πιάνου και κιθάρας, τότε που αντέχανε ακόμα τα νεοκλασικά στην αντιπαροχή και μέσα σ αυτά οι μπουάτ όπου όλοι μας πλάθαμε με την φαντασία μας τους δικούς μας ήρωες, τότε που ματώνανε τα πεζοδρόμια από τις διαδηλώσεις, τότε που όλοι τα βράδια ξεδιψούσαμε με το τραγούδι σε μια μπουάτ.
Και η Αρλέτα ήταν εκεί.. Η κορυφαία των μπουάτ…
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Μέχρι την εφηβεία της έζησε στην Αγίου Κωνσταντίνου στο Μεταξουργείο. Μετά και για πολλά χρόνια στην αγαπημένη της περιοχή τα Εξάρχεια, τα τελευταία πέντε-έξι χρόνια ζει στην πλατεία Κυψέλης..
«Μικρή ήθελα να γίνω..λούστρος!!» γράφει κάπου. «Το εξάσκησα το επάγγελμα από τα πέντε μου ως τα οκτώ καταστρέφοντας πολλά παπούτσια και κάλτσες! Μετά ήθελα να γίνω..άλογο! Αρκετά αργότερα ήξερα τι ήθελα να κάνω. Ηθελα να σπουδάσω ζωγραφική και έγινα.. τραγουδίστρια!!!»
Η Αρλέτα από την σχολή Καλών Τεχνών βρέθηκε στο τραγούδι.. Από το εργαστήρι του ζωγράφου Γιάννη Μόραλη στα χέρια του Γιώργου Παπαστεφάνου και του παραγωγού Αλέκου Πατσιφά. Πρώτος δίσκος το 1966 «Αρλέτα» με αγαπημένα τραγούδια των: Γιάννη Σπανού, Νότη Μαυρουδή, Νίκου Χουλιάρα, Γιώργου Κοντογιώργου. Ξεχώρισαν: «Μια φορά θυμάμαι», «Τις άδειες νύχτες», «Το πέτρινο χαμόγελο» κα
Πρώτη εμφάνιση στην μπουάτ «Νεφέλες» και μετά στην «Παράγκα», στα «Ταβάνια» – την ωραιότερη, όπως λέει μπουάτ της Πλάκας που είχε διακοσμήσει ο Γιάννης Τσαρούχης – μέχρι που η δικτατορία αποφάσισε να της απαγορεύσει να τραγουδά…
«Δεν μπορούσαν να με κατατάξουν» λέει, «Αυτό ήταν το έγκλημα μου!. Ημουν ακατάτακτη! Θα τους άρεσε να ξέρουν προς τα που πάω, δεξιά, αριστερά, στη μέση.. Εγώ δεν πήγαινα πουθενά!!»
Μετά από ένα περίπου χρόνο επιστρέφει στις μπουάτ και στο στούντιο όπου τα επόμενα χρόνια ηχογραφεί τους δίσκους: «Αρλέτα 2», «Στο ρυθμό του αγέρα» [1968], «12+1 τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι» [1969], «Εξι μέρες» [1970].
Με την μεταπολίτευση, μετά από πρόσκληση του Ζώρζ Μουστακί τραγουδά στο θέατρο «Bobino» στο Παρίσι.
Επιστρέφοντας ηχογραφεί την «Τρίτη Ανθολογία» [1975] του Γιάννη Σπανού για να ακολουθήσουν συνολικά δέκα οκτώ προσωπικοί δίσκοι: «Ταξιδεύοντας» [1976], «Romancero gitano» [1978] του Μίκη Θεοδωράκη, «Ένα καπέλο γεμάτο τραγούδια» [1981], «Περίπου» [1984], «Τσάϊ Γιασεμιού» [1985], «Ζητάτε να σας πώ» [1987], «Δέκα και μία νύχτες» [1989], «Εκτός έδρας» [1989], «Ασε τα κρυφά κρυμμένα» [1991], «Μετά τιμής» [1993], «Εμπορος ονείρων» [1995]. Πολλές ήταν και οι συμμετοχές της σε δίσκους: «Β ανθολογία» [1968] του Γιάννη Σπανού, «Παιδί της γής» [1977] του Νότη Μαυρουδή σε ποίηση Μάνου Χατζηδάκι, «Ερωφίλη» [1970] του Νίκου Μαμαγκάκη, «Δεν έχω ιδέα» [1989] του Σταμάτη Κραουνάκη, «Ανέκδοτες ηχογραφήσεις» [1991] της Ελένης Καραϊνδρου κα
Τα περισσότερα τραγούδια ήταν δικά της, στίχοι και μουσική. Συνεργάστηκε όμως και με πολλούς συνθέτες: Μάνος Χατζιδάκις, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Σπανός, Νίκος Μαμαγκάκης, Νότης Μαυρουδής, Νίκος Χουλιάρας, Γιώργος Κοντογιώργος, Ελένη Καραϊνδρου, Σταμάτης Κραουνάκης και βέβαια με τον Λάκη Παπαδόπουλο – τον Λάκη με τα ψηλά ρεβέρ – που σηματοδότησε την «επιστροφή» της το 1984-1985 με δυο επιτυχημένους δίσκους: «Περίπου», «Τσάϊ γιασεμιού» [ξεχώρισαν
η «Σερενάτα», «Τσάϊ γιασεμιού», «Τα ήσυχα βράδυα», «Βatidadecoco» κα.].
Η πορεία της Αρλέτας εκτός από τους δίσκους περιλαμβάνει ζωντανές εμφανίσεις σε μπουάτ, μουσικές σκηνές, συναυλίες σε όλη την Ελλάδα, Κύπρο, Παρίσι, Λονδίνο, Μόναχο, Στοκχόλμη, Τορόντο κα
Παράλληλα με το τραγούδι έχει σχεδιάσει εξώφυλλα δίσκων και έχει εικονογραφήσει βιβλία. Για δυο χρόνια είχε την δική της ραδιοφωνική εκπομπή, ενώ το 1997 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Από που πάνε για την άνοιξη» [Εκδόσεις Καστανιώτη] με στίχους, πεζά αλλά και ζωγραφιές.
Η Αρλέτα στα σαράντα έξι χρόνια αυτής της πορείας τουλάχιστον πέντε φορές σταμάτησε να τραγουδά..
«Εκεί που νόμιζα ότι έχω τελειώσει», λέει « κάτι γινόταν και ξανάρχιζα! Ημουνα εντελώς ακατάλληλη γι αυτό για το οποίο ξεκίνησα να κάνω!.. Δεν διαθέτω κανένα από τα προσόντα που έπρεπε να διαθέτει μια τραγουδίστρια. Ασχημη δεν ήμουν αλλά δεν ήμουν καθόλου κοκέτα. Επέμενα να παίζω κιθάρα και όχι ορχήστρα.Τα γούστα μου ως προς τα τραγούδια ήταν εξαιρετικά αυστηρά – κυρίως ως προς τον στίχο. Ημουνα πολύ κακή στις δημόσιες σχέσεις.. Τώρα πως βρίσκομαι ακόμα εδώ και σας.. βασανίζω, εσείς φταίτε, όχι εγώ!!»
Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ..
Η Αρλέτα πριν τέσσερα χρόνια σταμάτησε και πάλι να τραγουδά, αυτή την φορά όμως όχι με την θέληση της… Ηταν 11 Φεβρουαρίου του 2008, τρία λεπτά πριν ανέβει στην σκηνή του Δημοτικού θεάτρου του Βόλου όταν υπέστη βαρύ εγκεφαλικό με αποτέλεσμα να εισαχθεί εσπευσμένα στο νοσοκομείο του Βόλου όπου οι γιατροί όλη την νύχτα έδωσαν μάχη στο χειρουργείο να την κρατήσουν στην ζωή. Η Αρλέτα πάλεψε πολλούς μήνες στο νοσοκομείο του Βόλου και σε νοσοκομεία της Αθήνας. Και τα κατάφερε..Το εγκεφαλικό που λίγο έλειψε να της στερήσει τη ζωή, δεν τις «άφησε» τίποτα!. «Μια περίπτωση στο εκατομμύριο», είπαν οι γιατροί!!..
«Όταν συνήλθα ήμουν τελείως παράλυτη και δεν πίστευα ότι θα μπορέσω να ξαναστηθώ στα πόδια μου.. Το ότι σώθηκα είναι σίγουρα θαύμα. Εκανα ένα χρόνο να σταθώ στα πόδια μου μετά από έξι μήνες στα νοσοκομεία. Ηταν μια τρομακτική εμπειρία.. Βγήκα από τα «πέτρινα χρόνια» μου με.. χρέη προς όλους όσους στάθηκαν δίπλα μου και τους ευχαριστώ από καρδιάς, ως τον τελευταίο που μου έστειλε email ή έκανε μια προσευχή όταν την χρειαζόμουν τόσο. Και ήταν πολλοί! Περισσότεροι από όσους θα μπορούσα να φανταστώ!. Ζητώ συγνώμη δεν το ήξερα! Ελπίζω κάτι να τους προσφέρω και εγώ με το τραγούδι μου… Και πάλι χαίρετε φίλοι μου. Ευχαριστώ από καρδιάς!.»
Είχα την ατυχία αυτή η περιπέτεια να συμβεί στην πρώτη μου συνεργασία με την Αρλέτα.
Την γνώρισα – από κοντά – για πρώτη φορά το 1989 όταν είχε έρθει στην μπουάτ «Αυλαία» που είχα τότε, να δει τον φίλο της τον Λάκη Παππά.Της πρότεινα να συνεργαστούμε, δεν ήθελε, δεν της άρεσε ο χώρος – ένα παλιό ψηλοτάβανο νεοκλασικό- της άρεσαν όμως τα..υπόγεια του σπιτιού!!Τα παλιά καταφύγια στην Γερμανική κατοχή με τα ξύλινα υποστυλώματα. Φυσικά δεν της έκανα τότε το χατήρι να μεταφέρω την μπουάτ στο..υπόγειο!!! Τα επόμενα χρόνια συναντηθήκαμε μερικές φορές και κουβεντιάζαμε για κάποιες δουλειές που όμως δεν προχωρούσαν.. Ισως γιατί συνεργαζόμουν επί 22 χρόνια με την άλλη μεγάλη του «νέου κύματος» την Καίτη Χωματά..Βέβαια αυτές οι δύο δεν είχαν να χωρίσουν τίποτα.. Η Καίτη είχε μείνει στο «νέο κύμα».. Με αυτό ξεκίνησε σε αυτό έμεινε πιστή μέχρι το τέλος της.. Η Αρλέτα γρήγορα ξέκοψε από αυτό, προχώρησε σε άλλους, διαφορετικούς μουσικούς δρόμους, πιο σημερινούς..
Πριν τέσσερα χρόνια – δεν ξέρω πως – τελικά αποφασίσαμε να συνεργαστούμε για πρώτη φορά.. Πάντα την αγαπούσα την Αρλέτα όπως και κάθε άνθρωπο που πηγαίνει κόντρα στο ρεύμα, κάθε άνθρωπο που προχωρά – όπως το λέει η καρδιά του – μακρυά από κυκλώματα, μικρότητες, κακίες, υπολογισμούς..
Ετσι τον Φεβρουάριο του 2008 βρεθήκαμε στον Βόλο..
Το μεσημέρι εκείνης της ημέρας περπατήσαμε μαζί στην παραλία –με ψιλόβροχο- πηγαίνοντας για φαγητό σ ένα μικρό ταβερνάκι.. Με ενθουσιασμό μιλάγαμε για μια συναυλία που ήθελα να κάνουμε στο «Ηρώδειο»..Το απόγευμα για δυο ώρες τραγουδούσε στην σκηνή του θεάτρου στην πρόβα, ενθουσιάζοντας τους τεχνικούς και τις ταξιθέτριες.. Και ύστερα ήρθε αναπάντεχα το σοκ.. Τρία λεπτά πριν βγει στην σκηνή του Δημοτικού θεάτρου, το εγκεφαλικό, η μεταφορά της στο νοσοκομείο του Βόλου, η αξονική, η εκτεταμένη κρανιοεγκεφαλική αιμορραγία και ο αγώνας των γιατρών στο χειρουργείο όλη την νύχτα να την κρατήσουν στην ζωή και στην συνέχεια η εντατική και αυτή η τρομερή αναμονή για τα επόμενα πολλά 24ωρα…
Tρεiς μέρες μετά έφυγα από τον Βόλο και ήταν σαν να άφηνα εκεί ένα δικό μου άνθρωπο.. Καθημερινά μάθαινα νέα της από την διευθύντρια του νοσοκομείου..
«Η κατάσταση είναι στάσιμη αλλά εξακολουθεί να είναι κρίσιμη» τα λόγια της για πολλές ημέρες που δεν μ έκαναν καθόλου αισιόδοξο.. Δεν ξέρω πως, αλλά πίστευα ότι θα τα καταφέρει και ας έδειχναν όλα τότε το αντίθετο..
Δεν πίστευα στα μάτια μου όταν την πρωτοείδα, αρκετούς μήνες μετά στο ΚΑΤ στην μονάδα αποκατάστασης…
«Σου έκανα ζημιά;;» η πρώτη κουβέντα της!.. Αν είναι δυνατόν να μιλάει για δική μου οικονομική ζημιά, όταν εκείνη.. «πήγε και ήρθε»!!
Η Αρλέτα κατάφερε το ακατόρθωτο. Ένα χρόνο μετά στάθηκε και πάλι στα πόδια της!. Και μετά ήρθαν οι συχνές, μικρές μας βόλτες στην Φωκίωνος Νέγρη γύρω από το σπίτι της.. Καφεδάκι στην πλατεία όπου κρυφά μου «έκλεβε» και κανένα τσιγάρο, κουβεντούλα και πάλι να μου μιλά για σχέδια, η Αρλέτα που με τίποτα δεν το βάζει κάτω!..
Μετά, για κάποια πράγματα στεναχωρήθηκα μαζί της και έφυγα από κοντά της για.. τρία χρόνια!. Ολο αυτό το διάστημα μου έστελνε γραπτά μηνύματα στις γιορτές.. Δεν απαντούσα!. Με είχαν απογοητεύσει κάποιες επαγγελματικές κινήσεις της που ανέτρεπαν την εικόνα που είχα για εκείνη, κάποιες επιλογές της που αποδείχθηκαν εκ των υστέρων, λανθασμένες..
Για πρώτη φορά ξανά μιλήσαμε στα μέσα του περασμένου Φεβρουαρίου. Μου είπε ότι τις «χρωστάω» μια συναυλία στο Βόλο. Της είπα όχι!.. Μερικές μέρες μετά συναντηθήκαμε, μιλήσαμε μου έδωσε κάποιες «εξηγήσεις» και τις δέχτηκα. Ημουν έτοιμος να τις δεχτώ..Το ίδιο βράδυ μετά από ένα μήνυμα της που μιλούσε για «..καθαρότητα στις σχέσεις…» δέχτηκα να κάνω την συναυλία της στον Βόλο στις αρχές Ιουνίου, αν και έχω εγκαταλείψει αυτή την δουλειά τα δυο τελευταία χρόνια..
Η Αρλέτα σήμερα είναι καλά. Κάποια μικρά κινητικά προβλήματα μόνο. Ε, είναι και..λίγο παχουλή!!
Μάλιστα τα δύο τελευταία χρόνια έκανε αρκετές συναυλίες στην Αθήνα, στο θέατρο «Παλλάς», στο «Badminton» κα. Το 2009 μετά από 13 χρόνια ξανά μπήκε στο στούντιο και ηχογράφησε το διπλό «δίσκο» που είχε τον χαρακτηριστικό τίτλο «Και πάλι χαίρετε», ενώ το 2010 κυκλοφόρησε το «Demo», ένας αγγλόφωνος δίσκος με δέκα τραγούδια που είχε γράψει πριν 35 χρόνια και βρέθηκαν στις αποθήκες της «Lyra».
«Με το τραγούδι μου», λέει « ήθελα πάντα να λέω ιστορίες, τίποτα περισσότερο!…
Να διηγούμαι κάτι που με απασχολούσε ή κάτι το οποίο με πόναγε ή κάτι το οποίο μου άρεσε. Ηθελα να το διηγηθώ και με αυτόν τον τρόπο μπόρεσα να επικοινωνήσω με τον κόσμο. Δεν ήταν καθόλου εύκολο αυτό, ούτε για τον κόσμο, ούτε για μένα, αλλά τελικά έγινε και η επαφή αυτή ήταν το μεγαλύτερο κέρδος που πήρα από το τραγούδι!!..»
Video:1. «Μια φορά θυμάμαι» Mουσική Γιάννης Σπανός – στίχοι
Γ. Στεφάνου [Γιώργος
Παπαστεφάνου]
Δίσκος: «Αρλέτα» [1966]
Video:2. «Το τρυφερό σου ρόζ» Μουσική Λάκης Παπαδόπουλος- στίχοι Μαριανίνα
Κριεζή. Δίσκος: «Τσάϊ γιασεμιού» [1985]
Video:3. «Να πεθάνεις» Mάρκος Bαμβακάρης.
Δίσκος «Μετά τιμής»[1993]
Video:4. «Τα μικρά παιδιά» Μουσική- στίχοι Αρλέτα.
Δίσκος: «Αρλέτα 2» [1967]
Φωτογραφίες:
1. Η Αρλέτα.
2. Η Αρλέτα το 2008 στο Βόλο.
3. Η Αρλέτα..κλαψιάρικο μωρό!. Ιδια είναι και σήμερα!!.
4. Η Αρλέτα στην πρώτη δημοτικού!.
5. Η φωτογραφία για το εξώφυλλο του πρώτου δίσκου το 1966.
6. Το εξώφυλλο του δεύτερου δίσκου το 1967.
7. Η γωνιά του σπιτιού με τα κουκλάκια της!.
8. Η γωνιά του σπιτιού με τις κιθάρες της!.
9. Με την αγαπημένη της Βίκυ Μοσχολιού.
10. H Αρλέτα με τον Λάκη Παππά και τον Νότη Μαυρουδή το 1989 στην «Αυλαία»
μου. Τόσο δεν της άρεσε το μαγαζί που.. έκλεισε τα μάτια!!
11. Η Αρλέτα με τον Λάκη Παπαδόπουλο. Ένα νέο ξεκίνημα
μαζί του το 1984.
http://youtu.be/LgIRw0nfwCI
http://youtu.be/L1_7wLB4tRs
http://youtu.be/fDSPWgRrlww
http://youtu.be/EIg8jBqN470
[slideshow]