ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Γράφει ο Δρ. Ηλίας Καλλιώρας
Ο πόλεμος των συναλλαγματικών ισοτιμιών παίρνει σιγά-σιγά ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Πριν λίγες μέρες, για παράδειγμα, η Βραζιλία μείωσε επιθετικά τα επιτόκιά της κατά 0,75%. Ενωρίτερα, το ίδιο είχε κάνει και η Ινδία με αντίστοιχη μείωση των επιτοκίων της κατά 0,50%. Παραλλήλως, ο πόλεμος των νομισμάτων και αυτός καλά κρατεί. Το δολάριο των ΗΠΑ, λόγου χάρη, κρατείται τεχνηέντως αδύναμο, κυρίως έναντι του ευρώ, για να τονώνει συνεχώς τόσο την εξαγωγική δραστηριότητα, όσο και την συνολική οικονομία των ΗΠΑ. Ωστόσο, η ανοδική πορεία του ευρώ, με την Γηραιά Ήπειρο σε κρίση, αδυνατίζει την
πιθανότητα ανάκαμψης της Ευρωζώνης.
Δεν ήταν τυχαίο ότι ο Επίτροπος κ. Όλι Ρεν έκανε λόγο για «δυσανάλογο βάρος» που «πέφτει» στις πλάτες του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Ούτε ήταν επιπλέον τυχαίο ότι ο κ. Γιουνκέρ έκανε έκκληση στην Κίνα να επιτρέψει μια πιο «πειθαρχημένη» και «ευρεία ανατίμηση» του κινεζικού γιουάν. Πέραν αυτών, η Ομάδα των G20 πιέζεται από πολλές πλευρές να αναλάβει την δική της συντονισμένη προσπάθεια, ώστε να ανακόψει την λεγόμενη «κούρσα» ανατιμήσεων των νομισμάτων πολλών αναδυομένων χωρών. Εάν δε πάνω σε αυτά προστεθεί και η πρόσφατη μη επιτυχημένη Σύνοδος της Αμερικής στην Κολομβία, τότε φαίνεται πως οι εξελίξεις του παγκόσμιου συναλλαγματικού και νομισματικού σκηνικού επισπεύδονται: με τις χώρες των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) να βρίσκονται σε πρωταγωνιστική θέση.
Προφανώς για την ώρα δεν μιλάμε για άμεσο εμπορικό πόλεμο. Εντούτοις, σε επίπεδο νομισμάτων και σε επίπεδο συναλλαγματικών ισοτιμιών, η μάχη των υπερδυνάμεων έχει ήδη φουντώσει. Το δολάριο των ΗΠΑ βαδίζει συνεχώς αμφιρρέπον. Η περιώνυμη πλέον «Ποσοτική Χαλάρωση» (το λεγόμενο «Quantitative Easing» στην Αμερική) εκ μέρους της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας, μαζί με την αθρόα κοπή και προσφορά νέου χρήματος, κάνει το αμερικανικό νόμισμα όλο και πιο ασταθές σε διεθνές επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι μακροπρόθεσμα, οι ΗΠΑ πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν ένα σοβαρότατο «εφιάλτη-μπούμερανγκ» για την ίδια την οικονομία τους.
Το πρόσφατο ανοιχτό «αντάρτικο» των BRICS προς τη Δύση, ο «πόλεμος δηλώσεων» για τα κεφάλαια του ΔΝΤ και οι «μάχες» όλων των πλευρών για να ελέγξουν στρατηγικά το ΔΝΤ, δεν είναι διόλου συμπτωματικές. Το θέμα της αύξησης των κεφαλαίων του ΔΝΤ άνοιξε ένα νέο διεθνή κύκλο για ανακατατάξεις στις επιρροές και τις ισορροπίες όλων των χωρών-μελών που συμμετέχουν σε αυτό. Μια άριστη προσέγγιση στο καυτό ζήτημα μας προσφέρει ο James Rickards, με το βιβλίο του «Currency Wars» («Νομισματικοί Πόλεμοι», του 2011). Συμφωνώ με τον εν λόγω αμερικανό συγγραφέα, ο οποίος υποστηρίζει ότι οι νομισματικοί και οι συναλλαγματικοί πόλεμοι δεν έχουν μόνο οικονομική βάση και ενδιαφέρον, αλλά αποτελούν ζητήματα που σχετίζονται με την ίδια την εθνική ασφάλεια των κρατών.
Ο ίδιος «πιέζει» την Αμερική να επιστρέψει στον παλαιό «κανόνα χρυσού», λέγοντας ότι το κυρίαρχο ερώτημα δεν είναι το τι, αλλά το πότε αυτό θα συμβεί, βάζοντας μάλιστα στο τραπέζι και την εκτιμώμενη «τιμή-στόχο» του χρυσού: μεταξύ 5,000 και 7,000 δολάρια η ουγκιά. Εξηγεί και θεωρώ πολύ σωστά, ότι «το μεγαλύτερο ρίσκο (gamble) στην ιστορία των οικονομικών» των ΗΠΑ είναι η συνεχιζόμενη προσπάθεια να τονωθεί η αμερικανική οικονομία μόνο ή κυρίως με τυπωμένα δολάρια, που ανέρχονται σε πολλά τρισεκατομμύρια. Αυτή η τακτική των ΗΠΑ θέτει το ίδιο το δολάριο σε γιγαντιαίο κίνδυνο, που είναι η ίδια η δική του πιθανή μελλοντική κατάρρευση. Ίδωμεν!