Αλλη μία περίπτωση θετικής ρύθμισης για τους συνταξιούχους, η οποία δεν εφαρμόζεται, αποτελεί η αύξηση του ποσοστού της σύνταξης για όσους εξακολουθούν να εργάζονται. Πρόκειται για το άρθρο 27 του νόμου 4670 (γνωστός και ως νόμος Βρούτση), το οποίο προβλέπει ότι το «πέναλτι» στις συντάξεις μειώνεται από 60% σε 30%, καταργώντας την προηγούμενη σχετική διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου.
Όμως, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει σχεδόν δυόμισι χρόνια από την ψήφισή του τον Φεβρουάριο του 2020, η υλοποίησή του έχει εξελιχθεί σε ένα απέραντο αλαλούμ. Παρά τις διαδοχικές εγκυκλίους από τον ΕΦΚΑ και το υπουργείο Εργασίας με τροποποιήσεις και διευκρινίσεις για πλειάδα υποπεριπτώσεων, η ευνοϊκή ρύθμιση δεν εφαρμόζεται και οι δικαιούχοι δεν έχουν δει τις αυξήσεις στις συντάξεις τους, ούτε έχουν λάβει ακόμα τα αναδρομικά ποσά που δικαιούνται. Επιπλέον, καθώς ο νόμος δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησης των πρόσθετων εισφορών που καταβάλλονται και του πρόσθετου χρόνου ασφάλισης, που μπορεί να αυξήσουν τις συντάξεις έως και 115 ευρώ τον μήνα, ούτε αυτό έχει ακόμα εφαρμοστεί.
Το ποσό υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στον χρόνο απασχόλησης, ξεκινώντας από το 0,77%, το οποίο είναι το ποσοστό που αντιστοιχεί στο πρώτο έτος, ενώ υπολογίζονται και οι αποδοχές που έχουν κατά το διάστημα της
απασχόλησής τους.
Πρόσφατα, μάλιστα, ο ΕΦΚΑ εξέδωσε άλλη μία εγκύκλιο, η οποία υποχρέωνε τους εργαζόμενους συνταξιούχους να το δηλώσουν, ώστε να γίνει σε όλους η περικοπή του 30%, ωστόσο, αν και παρήλθε η σχετική προθεσμία, συνεχίζουν να λαμβάνουν ολόκληρη τη σύνταξή τους και τα ποσά θα τους ζητηθούν κάποια στιγμή στο μέλλον!
Συνοπτικά το θεσμικό πλαίσιο
Με βάση το διάστημα που πραγματοποιήθηκε η απασχόληση συνταξιούχου, διακρίνονται τέσσερις κατηγορίες απασχολούμενων συνταξιούχων:
– απασχόληση από 28.02.2020 και έπειτα,
– απασχόληση από 13.05.2016 έως 27.02.2020,
– απασχόληση με έναρξη πριν από τις 13.05.2016 και λήξη μετά τις 13.05.2016, και
– απασχόληση με έναρξη και λήξη πριν από τις 13.05.2016.
Το πλαίσιο που ισχύει για την απασχόληση συνταξιούχου του e-ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως των διατάξεων με βάση τις οποίες θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα, συνοψίζεται στα εξής:
α. Σε περίπτωση που αναληφθεί μετά τη συνταξιοδότηση υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ απασχόληση, το σύνολο των ακαθάριστων κύριων και επικουρικών συντάξεων καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% από 01.03.2020, εκτός εάν ο συνταξιούχος εμπίπτει σε μία από τις περιοριστικά αναφερόμενες εξαιρέσεις. Σημειώνεται ότι για το διάστημα από 13.05.2016 έως 27.02.2020 η μείωση ανερχόταν σε 60%.
β. Ειδικά για συνταξιούχους που απασχολούνται σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης αναστέλλεται πλήρως η καταβολή των κύριων και επικουρικών συντάξεων, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 61o έτος της ηλικίας τους έως και τις 28.2.2021 και από την 01.03.2022 και εφεξής αναστέλλεται μέχρι τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας.
Από το 61ο ή 62ο έτος της ηλικίας, αντίστοιχα, οι συντάξεις καταβάλλονται μειωμένες κατά 30%, όπως και στις υπόλοιπες κατηγορίες απασχολούμενων συνταξιούχων.
Σημειώνεται ότι για το διάστημα από 13.05.2016 έως 27.02.2020 η αναστολή ήταν πλήρης,
ανεξαρτήτως ηλικίας. Οι ΟΤΑ A’ και B’ βαθμού αποτελούν φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
Για την υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ απασχόληση καταβάλλονται κανονικά εισφορές, όπως και για τους λοιπούς ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ.
Ο χρόνος ασφάλισης που δημιουργείται μετά τη συνταξιοδότηση δύναται, κατόπιν αιτήσεως του ασφαλισμένου, να προσαυξήσει την ήδη καταβαλλόμενη σύνταξή του. Η προσαύξηση λόγω απασχόλησης συνταξιούχου υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά αναπλήρωσης και τις
συντάξιμες αποδοχές, και μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης ως συνταξιούχου.
Ποιοι εξαιρούνται ανεξαρτήτως απασχόλησης
Από την εφαρμογή των προβλέψεων εξαιρούνται οι παρακάτω κατηγορίες συνταξιούχων, οι οποίοι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν το σύνολο της σύνταξής τους ανεξαρτήτως απασχόλησης:
α. Οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
β. Συνταξιούχοι ψυχικά ασθενείς του άρθρου 23 του ν. 4488/ 2017 (Α’ 176) [Ψυχικά ασθενείς που πάσχουν από αναπηρία, η οποία οφείλεται σε ψυχική πάθηση ή νοητική υστέρηση ή συμπαθολογία ψυχικής πάθησης και νοητικής υστέρησης, με ποσοστό 50% και άνω, εφόσον η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτοαπασχόληση ενδείκνυται για
λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης]
γ. Συνταξιούχοι με βάση τον ν. 612/1977 (Α’ 164) και τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτόν. [Γήρατος λόγω αναπηρίας του ιδιωτικού τομέα – βαριές αναπηρίες, όπως παραπληγία, τετραπληγία κ.λπ., που παίρνουν σύνταξη γήρατος με 15 έτη ασφάλισης]
δ. Συνταξιούχοι του τέταρτου εδαφίου της περ. α’ της παρ. 1 των άρθρων 1 και 26 του Π.Δ. 169/2007 (Α’ 210). [γήρατος λόγω αναπηρίας του δημόσιου τομέα (πολιτικοί και στρατιωτικοί υπάλληλοι) – βαριές αναπηρίες, όπως παραπληγία, τετραπληγία κ.λπ., που παίρνουν σύνταξη γήρατος με 15 έτη ασφάλισης]
ε. Οσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του Π.Δ. 169/2007 (Α’ 210). [Οσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του Δημοσίου]
στ. Οι πολύτεκνοι, των οποίων τουλάχιστον το ένα των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
ζ. Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016 (Α’ 85). [Οσοι λαμβάνουν σύνταξη από το ΥΠΟΙΚ πολεμικές, τιμητικές, λόγω θανάτου/αναπηρίας ένεκα της υπηρεσίας κ.λπ.]
η. Οι συνταξιούχοι άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.