ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ, ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ

Οι βασικές επιδιώξεις των αρχαίων ελληνικών πόλεων – κρατών
ως υπόδειγμα για την δεινοπαθούσα σήμερα Ελλάδα.
Του Αντωνίου Α. Αντωνάκου
Καθηγητού – Κλασσικού Φιλολόγου
Ιστορικού – Συγγραφέως
Αντιπροέδρου τού Συνδέσμου τών Απανταχού Λακώνων «Ο ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ»
Είναι γνωστόν ότι οι ενώσεις πόλεων κρατών στην αρχαία Ελλάδα έγιναν σε περιόδους κρίσεως και παρακμής τους και υπό τον φόβο μιας επικείμενης υποταγής σε μια ισχυρότερη δύναμη. Έτσι δημιουργήθηκαν για παράδειγμα οι συμπολιτείες. Η αποδυνάμωση του θεσμού τής πόλης-κράτους και η επιδίωξη των βασιλέων τής Μακεδονίας να επεκταθούν προς τον νότο ήσαν οι αιτίες που οδήγησαν τότε πολλές πόλεις, ιδιαίτερα απομονωμένων περιοχών, να προχωρήσουν στην συγκρότηση ομοσπονδιακών κρατών, όπως η Αχαϊκή και η Αιτωλική συμπολιτεία.
Αυτό όμως δεν σήμαινε ότι η κάθε πόλη έπρεπε να χάσει μέρος τής εθνικής της κυριαρχίας, όπως έγινε σήμερα με την Ευρωπαϊκή Ένωση και πέρασε ως διάταξη στο σύνταγμα τής χώρας!
Οι πολίτες στην αρχαία Ελλάδα είχαν τρεις βασικές επιδιώξεις που παράλληλα αποτελούσαν και προϋποθέσεις ύπαρξης της πόλης – κράτους: Αυτές ήσαν η ελευθερία, η αυτονομία και η αυτάρκεια. Οι πολίτες δηλαδή αγωνίζονταν για την ανεξαρτησία τους υπερασπίζοντας την ελευθερία της πόλης, συνέβαλλαν στην διακυβέρνηση με νόμους, που οι ίδιοι είχαν θεσπίσει για να επιτύχουν την αυτονομία της και συμμετείχαν στην παραγωγή για να καλύψουν τις ανάγκες τους και να ενισχύσουν την αυτάρκεια της πόλης τους.
Η επιβίωση και η εξέλιξη κάθε πόλης – κράτους ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τις τρεις αυτές βασικές επιδιώξεις τών πολιτών της. Οι επιδιώξεις αυτές, αν και ήσαν τότε τροχοπέδη για την οργάνωση των Ελλήνων σε ενιαίο κράτος, εν τούτοις απετέλεσαν την γενεσιουργό δύναμη των επιτευγμάτων και της πολιτισμικής τους πορείας. Είναι φανερό ότι ο συνεχής αγώνας των πολιτών των ελληνικών πόλεων-κρατών, που αποσκοπούσε στην εξασφάλιση της ελευθερίας, της αυτονομίας και της αυτάρκειας της πόλης τους, ήταν ένα κίνητρο που οδηγούσε τότε σε μία ιδιαίτερη μορφή πατριωτισμού. Σήμερα όμως αυτές οι τρεις σημαντικές επιδιώξεις θα μπορούσαν όχι μόνο να σώσουν την Ελλάδα αλλά και να την καταστήσουν ισχυρή και υπερήφανη.
Ας δούμε όμως τι σημαίνουν όμως οι τρεις αυτές λέξεις, προτού δούμε την ιδιαίτερη χρήση τους ως οδηγών επιτυχίας ενός κράτους.