Άγνωστοι Έλληνες: Χριστόδουλος Παμπλέκης, ο Ακαρνάν

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Ο Χριστόδουλος Παμπλέκης, γνωστός και ως Χριστόδουλος ο Ακαρνάν (1733 – 15 Αυγούστου 1793) ήταν Έλληνας λόγιος του 18ου αιώνα, ο οποίος αφορίστηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία μετά θάνατον.

Φωτογραφία από: epoxi.gr

Ο Χριστόδουλος Παμπλέκης γεννήθηκε το 1733 στον οικισμό Επάνω Χώρα του χωριού Μπαμπίνη Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας. Από μικρός έμεινε ορφανός από μητέρα και προσβλήθηκε από ευλογιά που του στοίχισε το αριστερό του μάτι. Ο πατέρας του, Στάθης, ήταν παλιότερα κλέφτης στην περιοχή του Ολύμπου και για άγνωστο λόγο βρέθηκε στο Ξηρόμερο όπου παντρεύτηκε.

Το 1740 ενεπλάκη σε αιματηρό επεισόδιο με Τούρκους και αναγκάστηκε να φύγει ξανά για τον Όλυμπο παίρνοντας μαζί του και τον μικρό Χριστόδουλο. Σύντομα όμως συνελήφθη από τους Τούρκους και γδάρθηκε ζωντανός.

Κάποιος Λιτοχωρίτης ονόματι Καλλίας πήρε υπό την προστασία του τον μικρό Χριστόδουλο ο οποίος παρακολούθησε το σχολείο στο Λιτόχωρο και κατόπιν στη Ραψάνη. Ήταν ανήσυχο πνεύμα και σε μικρή ηλικία έφυγε για το Άγιο Όρος όπου γράφτηκε στην Αθωνιάδα Ακαδημία. Εκεί είχε δάσκαλο τον Ευγένιο Βούλγαρη και διακρίθηκε στα μαθηματικά. Κατά τη φοίτησή του έλαβε και το μοναχικό σχήμα χωρίς να αλλάξει το βαφτιστικό του όνομα.

Σε ηλικία 25 ετών, απογοητευμένος από την κατάσταση στην Αθωνιάδα έφυγε για την Ευρώπη. Αρχικά διέμεινε στο Παρίσι, άγνωστο όμως για πόσο διάστημα. Εκεί συνέγραψε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η αληθής πολιτική».

Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Βιέννη όπου και εργάσθηκε ως οικοδιδάσκαλος στην εκεί ελληνική παροικία. Παράλληλα συνέχισε τις σπουδές του μελετώντας φιλοσοφία, θεολογία και μαθήματα θετικών επιστημών.

Το 1786 εξέδωσε στη Βιέννη το φιλοσοφικό σύγγραμμά του με τον τίτλο «Περί φιλοσόφου, φιλοσοφίας, φυσικών, μεταφυσικών, πνευματικών και Θείων». Στο έργο του αυτό παρουσιάζει τις φιλοσοφικές θέσεις δυτικών διανοητών, όπως του Gassendi και του Καρτέσιου.

Στη συνέχεια βρέθηκε στη Λειψία της Σαξονίας όπου συνέχισε να ασχολείται με φιλοσοφικές μελέτες και με τη διδασκαλία.

Πέθανε σε νοσοκομείο της Λειψίας στις 15 Αυγούστου του 1793. Η κηδεία του έγινε στις 4 Αυγούστου από τον ορθόδοξο ναό της πόλης.

Ωστόσο, το γεγονός ότι το έργο του περιείχε επιχειρήματα της νεότερης μεταφυσικής για την ύπαρξη του Θεού και επιχειρούσε να κριτικάρει τη θρησκεία, είχε ήδη προκαλέσει την έντονη αντίδραση εκπροσώπων της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μέσα στο κλίμα αυτό ο Ευγένιος Βούλγαρης καταδίκασε το έργο του άλλοτε μαθητή του ως «συμπίλημα αποτρόπαιων και δύστηνων βιβλιαρίων».

Λίγο πριν το θάνατό του, στις αρχές του 1793, κυκλοφόρησε μια υβριστική σάτιρα εναντίον του με τον τίτλο «Ακολουθία ετεροφθάλμου και αντιχρίστου Χριστοδούλου του εξ Ακαρνανίας».

Ως απάντηση, οι μαθητές του δημοσίευσαν μετά το θάνατό του το έργο του «Περί Θεοκρατίας» το οποίο ήταν ένα βιαιότατο αντικληρικό κείμενο που απέρριπτε στη βάση της τη χριστιανική θρησκεία (άρνηση της θεοπνευστίας της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, της θεότητας του Ιησού και της τέλεσης θαυμάτων) και καταδίκαζε ως ιδιοτελή τη συμπεριφορά των λειτουργών της. Το δημοσίευμα αυτό προκάλεσε την οργή της Ορθοδόξου Εκκλησίας με αποτέλεσμα τον μετά θάνατον αφορισμό του από τον Πατριάρχη Νεόφυτο τον Ζ’ στις 12 Νοεμβρίου του 1793.

Μάλιστα το κείμενο του αφορισμού αναθεμάτιζε, εκτός από τον συγγραφέα, τους πιθανούς αναγνώστες του αλλά και τον ιερέα που έψαλλε στη νεκρώσιμη ακολουθία του Παμπλέκη.

wikipedia

ΠρωτοσελιδαΕιδήσεις

Άγιος Στυλιανός: Προστάτης των βρεφών και νηπίων και θεραπευτής παιδικών ασθενειών – Ο βίος του και η λαογραφία

Ασκήσεως πέπτωκεν ο στερρός στυλος. Στυλιανός γάρ τόν βίον καταστρέφει.Ο Όσιος Στυλιανός ήταν γιος πλουσίων γονέων (που μάλλον γεννήθηκε στην Παφλαγονία, χωρίς αυτό να είναι...

Αγία Αικατερίνη: Η προστάτιδα δεκάδων επαγγελμάτων και ανύπαντρων γυναικών

Η Αγία Αικατερίνη είναι από τα πρόσωπα εκείνα της Ορθοδοξίας που η ζωή και η δράση της αγγίζει τα όρια του μύθουΤιμάται παντού, παρά...

113 χρόνια από τότε που ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε το χωριό Πεστά Ιωαννίνων από τον τούρκο κατακτητή

Στις 29 Νοεμβρίου 2025, συμπληρώνονται 113 χρόνια από τότε που ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε το χωριό Πεστά Ιωαννίνων από τον τούρκο κατακτητή μετά από σκληρή μάχη που...

Η μαύρη επέτειος της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους

Στις 15 Νοεμβρίου 1983 η Τουρκία επιχείρησε να εδραιώσει και να νομιμοποιήσει τα τετελεσμένα της βάρβαρης εισβολής μέσω της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους Ο Πρόεδρος...

Άγιος Μηνάς: Ο μεγαλομάρτυρας και θαυματουργός

Άγιος Μηνάς: Ανήκει στους πιο δημοφιλείς Αγίους της Εκκλησίας μας Γεννήθηκε το 245 μ.Χ. στο Νίκιο της Κάτω Αιγύπτου.Οι γονείς του Αγίου ήταν ειδωλολάτρες.Ο Μηνάς...

Μαρτυρίες γιά συμβάντα, στό έπος του ΄40 Από τό αρχειο του υποστράτηγου Δρακούλη Βασιλαράκου

Πρόλογος Δέν ειναι μόνο τά πρόσωπα πού έχουν τή δική τους ιστορία, αλλά καί τά κείμενα, τά έργα τέχνης καί γενικως όλα τά πράγματα. Μπορει νά περάσουν...

Ο ερχομός του πολέμου στα τηλεγραφήματα του ΑΠΕ και το ημερολόγιο του Γιώργου Σεφέρη

Γιώργος Σεφέρης Μέρες Γ΄(16. Απρίλη 1934-14. Δεκέμβρη 1940) εκδόσεις Ίκαρος Της Κατερίνας ΒλαχοδήμουΣεπτέμβρης 1938. Κυριακή Βράδυ, Κηφισιά(Γράμμα) «…Προχτές βράδυ ήρθα στην Κηφισιά, αργά στις 8.30. Κατά...

Θεόδωρος Κανδηλάπτης: Από τον Πόντο στην Αλεξανδρούπολη και στα βουνά της Βορείου Ηπείρου

Στο «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» Ο Οδυσσέας Ελύτης υμνεί τον ηρωισμό ενός νεαρού ανθυπολοχαγού που έπεσε ηρωικά μαχόμενος στα...

Τι συζήτησαν Μεταξάς και Γκράτσι πριν το ιστορικό «ΟΧΙ» που οδήγησε στον πόλεμο

Ο Εμμανουέλε Γκράτσι, πρέσβης της Ιταλίας στην χώρα μας, το 1940 Συμπρωταγωνιστής κι αυτός της ιστορικής εκείνης νύχτας της 28/10/1940 στο βιβλίο του, «Η αρχή...

Ύψωμα 731: Οι Θερμοπύλες πού δέν έπεσαν Ποτέ!

Στις αρχές Μαρτίου 1941, ο ίδιος ο Μπενίτο Μουσολίνι έφτασε στην Αλβανία για να παρακολουθήσει από κοντά τις επιχειρήσεις Κύριος στόχος, η διάσπαση του...

Πώς πήραμε τη Χειμάρρα: Οι καμπάνες των εκκλησιών άρχισαν να ηχούν χαρμόσυνα για πάνω από μία ώρα – Τα σπίτια σημαιοστολίζονταν το ένα μετά...

Η Χειμάρρα έπεσε! Τα έκτακτα παραρτήματα των εφημερίδων λίγο μετά το μεσημέρι γίνοταν ανάρπαστα στην Αθήνα και στον Πειραιά.Από τον Βασίλη Γαλούπη Εφημερίδα Δημοκρατία Οι...

Γυναίκες της Πίνδου: Οι ηρωίδες του έπους του ’40

Επιζήζασες του έπους του 40 μίλησαν στην ΕΡΤ και τη Δέσποινα Αμαραντίδου Βιντεο από παλιότερη εκδήλωση του 2020Εκτός από τους ήρωες στρατιώτες που έπεσαν στα...

Ο Άγνωστος Πόλεμος του ’40 – Το διπλωματικό και στρατιωτικό παρασκήνιο

Το διπλωματικό και στρατιωτικό παρασκήνιο της ιταλικής εισβολής στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου του 1940  Το παρουσίασε παλιότερα  η «Μηχανή του χρόνου». H εκπομπή ερευνά...

Ο πόλεμος του 1940 δεν ήταν μόνο μάχες με όπλα – Ήταν μάχη αξιών

Τιμούμε και αυτούς που πάλεψαν όχι μόνο στα πεδία των μαχών, αλλά και με το ήθος, την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη τους Μέσα στο χιόνι...

Τα σπουδαία τραγούδια που γράφτηκαν για το έπος του ’40 και αναπτέρωσαν το ηθικό του στρατού και του λαού

Με τις φωνές τους έδιναν κουράγιο και δύναμη στους Έλληνες που αγωνίζονταν στον πόλεμο του ‘40 Ήταν οι φωνές και τα τραγούδια τους, που ταξίδευαν...

Έλληνες: Ο μόνος λαός που γιορτάζει την αρχή του πολέμου και όχι το τέλος του

Ο μόνος λαός που γιορτάζει την αρχή του πολέμου και όχι το τέλος του Τον πόλεμο θα τον χάναμε, και θα κέρδιζαν ο Άξονας, οι...

Με την “Μαντάμ Μπάτερφλάϋ”, άρχισε η Ιταλική επίθεση το 1940

Η τέχνη στην υπηρεσία μιάς ανομίας βλέψεων, που ενδύονται “φιλία” Ενώ οι προθέσεις είναι απατηλές και ο πολιτισμός χρησιμοποιείται ως στάχτη στα μάτια, για άλλες...

Η Ελληνική Μεραρχία Πεζικού που έκανε το Επος της Ηπείρου το χειμώνα του 1940

Στον πόλεμο του 1940-41 ο Ελληνικός Στρατός παρέταξε την μεγαλύτερη, αριθμητικά, δύναμη, στην ιστορία της Ελλάδας, από την προϊστορία έως σήμερα του Παντελή Καρύκα Συγγραφέα Στον...

Άγιος Ιάκωβος ο Απόστολος και Αδελφόθεος

Ο πρώτος επίσκοπος Ιεροσολύμων Η παράδοση αναφέρει ότι ήταν ένας από τους γιους του Ιωσήφ από άλλη γυναίκα, γι’ αυτό ονομαζόταν αδελφός του Κυρίου. Η...

Το Ιστορικό και Μεγάλο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940

Συμπληρώνονται 85 χρόνια από το Ιστορικό και Μεγάλο ΟΧΙ της 28ηςΟκτωβρίου 1940. Με την ευκαιρία της Μεγάλης αυτής Εθνικής μας Εορτής, θα αναφερθώ στη βραδιά...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ