Εισόδια της Θεοτόκου: Τι είναι το έθιμο με τα πολυσπόρια

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Το έθιμο της Παναγιάς της Πολυσπορίτισσας όπως το καταγράφει ο Φίλιππος Βρετάκος («Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των»):
«Ονομάζουν όμως αυτήν και Πολυσπορίτισσα (Ευρυτανία, Δυτ.Μακεδονία, κ.α.), επειδή την ημέραν αυτήν, κατά το έθιμον, έβραζαν εντός χύτρας «πολυσπόρια», ήτοι διαφόρους δημητριακούς καρπούς και όσπρια, ως σιτάρι, αραβόσιτον (καλαμπόκι), λαθούρια, ρεβίθια, φασόλια, κουκκιά κ.τ.λ., τα οποία εμοίραζαν εις τον κόσμον «για τα χρόνια πολλά», δια να εξασφαλίσουν δηλαδή κατά το ερχόμενο έτος την αφθονίαν των καρπών. […] μοιράζουν δηλαδή «απαρχές» και θυμίζουν τα αρχαία «Πυανέψια» του ίδιου περίπου μήνα».

Ο Δημ.Λουκόπουλος («Γεωργικά της Ρούμελης», Αθήναι 1938, σ.171) αναφέρει:
«Την 21ην Νοεμβρίου, οι γεωργοί γιορτάζουν την πολυσπορίτισσα ή Μεσοσπορίτισσα. Πολυσπορίτισσα λένε, γιατί σε πολλά χωριά παίρνουν πολυσπόρια (σιτάρι, καλαμπόκι, κουκκιά, κ.λ.π.) και πάνε στην πηγή, τα ρίχνουν μέσα και λένε: όπως τρέχει το νερό, να τρέχη το βιό.
Παίρνουν νερό και γυρίζουν. Επίσης τη μέρα αυτή αντίς άλλο φαγητόι βράζουν τα πολυσπόρια, τρώνε και μοιράζουν και σε δικούς τους για χρόνια πολλά. Μεσοσπορίτισσα, όπως λένε, το είπαν με το να μεσιάζη τότε η πρώιμη σπορά τους. Κι αυτή τη μέρα βασιλεύει η πούλια, αν τύχη ξαστεριά. Κι όπως θα κάμη αυτήν τη μέρα, θα κάμη και τις σαράντα κατοπινές μέρες».

– Κι ιδού, η συγκεκριμένη συνταγή για τα «πολυσπόρια» που, φαντάζομαι, θα βρίσκεται σε πολλές παραλλαγές, ανάλογα με τον τόπο και τις ποικιλίες που καρποφορούν κι ίσως κι ανάλογα με την έμπνευση και τα γούστα:

Σιτάρι, καλαμπόκι, σταφίδες (μαύρες και ξανθές), καρύδια, μύγδαλα, σισάμι, λίγο λαδάκι, μια τζούρα ζάχαρη, μια πρέζα αλατοπίπερο.
Βράζουμε το στάρι πολύ καλά, να μαλακώσει.
Βράζουμε χώρια και το καλαμπόκι.
Το σισάμι, τα καρύδια και τα μύγδαλα (που πρώτα τα κοπανίζουμε), τα καβουρντίζουμε στο τηγάνι.
Τέλος, σε μια μεγάλη χύτρα, αναμειγνύουμε όλα τα υλικά και «δένουμε» με λίγο αλευράκι και νερό για να χυλώσει. Έχουμε, όμως, φυλαγμένο λίγο από το καβουρντισμένο σισάμι το αμύγδαλο και το καρύδι για να πασπαλίσουμε και από πάνω, σε κάθε κυπελλάκι που σερβίρουμε.

Σαν θρησκευτική ημέρα η γιορτή της Παναγίας είναι η ημέρα που οι γονείς της Παναγίας οδήγησαν την Παναγία στον Ναό (είσοδος) και την παρέδωσαν στους ιερείς του Ναού.

Την ημέρα αυτή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας όπως και στο χωριό μας τα παλαιότερα χρόνια , ίσως ακόμα και σήμερα , υπάρχουν και μερικά ήθη και έθιμα όπως τα «Μπόλια» και το «πάντρεμα της φωτιάς». Και τα δυό αυτά έθιμα είχαν μεταξύ τους αλληλένδετη σχέση και ήταν απαραίτητα και τα δυό.

Λέγοντας «Μπόλια» εννοούσαν ένα μείγμα απο πολλά σπόρια (Πολυσπορίτισσα) , μια κακαβιά θα λέγαμε, τα οποία τα βάζανε σε μια μεγάλη κατσαρόλα. Η κατσαρόλα αυτή περιείχε συνήθως προϊόντα ντόπια κυρίως. Φασόλια, φακές ρεβίθια. καλαμπόκι, σιτάρι. κουκιά, φάβα, ρύζι, και όποια άλλα όσπρια μπορούσε ο καθένας να βάλει στην κατσαρόλα προσθέτοντας και λίγη ζάχαρη για καλύτερο βράσιμο.

Η αναμοιγένεια των προς βράση υλικών απαιτούσε αρκετή ώρα, μιας και δεν υπήρχαν τότε οι κατσαρόλες γρήγορου βρασμού «χύτρες», για να βράσουν με αποτέλεσμα να μένουν στη φωτιά αρκετό χρόνο. Αυτό απαιτούσε συνεχή τροφοδοσία της φωτιάς.

Την βραδιά λοιπόν αυτή γινόταν και το επίσημο άναμμα του τζακιού και για το λόγο αυτό βάζανε να ανάψει η φωτιά πολλών ειδών ξύλα.

Πρώτα βάζανε ξύλο αρσενικό , π.χ.πουρνάρι, πλάτανο, κέδρο, και ύστερα βάζανε ξύλο θηλυκό βελανιδιά , κορτσιά λέγοντας και το σχετικό τραγούδι. «απόψε παντρεύω τη φωτιά , με τούτα τα παιδιά …….»ονοματίζοντας κάθε φορά το όνομα του ξύλου που τοποθετούσε στο τζάκι.

Σημαντικό ήταν ότι για το πάντρεμα τη φωτιά τα ξύλα που θα χρησιμοποιούσαν πρέπει να προέρχονταν απο δέντρα που ήταν μέρος ηλιόλουστο γιατί διαφορετικά αν ήταν απο σκιερά μέρη δεν κάνανε ούτε κάρβουνο ούτε φλόγα παρά μόνο καπνό. Αφού η φωτιά άναβε τότε τοποθετούσαν πάνω στην «πυροστιά» τα μπόλια και έπρεπε να διατηρηθεί η φωτιά όλη τη νύχτα για να σιγοβράσουν τα μπόλια.

Έτσι λοιπόν έπρεπε να μείνει ένας να «λαγοκοιμάται» δίπλα στο γωνολίθι και να τροφοδοτεί την φωτιά με ξύλα όλη την νύχτα.

Την άλλη μέρα 21 Νοεμβρίου, τα μπόλια είχαν βράσει και σερβίρονταν κανονικά στο μεσημεριανό τραπέζι σαν κυρίως πιάτο.

Επειδή συνήθως ήταν αρκετά τα μπόλια οι νοικοκυρές προσέφεραν και στα γειτονικά σπίτια ανταλλάσσοντας πιάτα για κάνουν και τη σύγκριση ανάμεσά τους.

ekklisiaonline ΠρωτοσελιδαΕιδήσεις

Σάλος στο Cash or Trash με την συλλογή με τα τσιμπουκια που πήγε παίχτης προς πώληση

Μια εντυπωσιακή συλλογή από τσιμπουκια μιας άλλης εποχής είδαν οι τηλεθεατές του cash or trash σε πρόσφατο επεισόδιο της πετυχημένης εκπομπής Η συλλογή εντυπωσίασε τους...

Βόμβες του Γιώργου Κύρτσου: Οι τιμές στα ακίνητα έχουν «τρελαθεί» με τον Μητσοτάκη να ρίχνει λάδι στη φωτιά της κερδοσκοπίας

Οι τιμές στα ακίνητα έχουν «τρελαθεί» με τον Μητσοτάκη να ρίχνει λάδι στη φωτιά της κερδοσκοπίας Τα νεόδμητα διαμερίσματα πωλούνται 5000-10000 το τετραγωνικό με ειδικές...

Ερχονται τα Χριστούγεννα

– Έρχονται τα Χριστούγεννα!!! Φώναξε χαρούμενα ένα χειμωνιάτικο πρωινό ο μικρός Άγγελος… και το κουτί που ήταν τοποθετημένες «οι χαρτοπετσέτες» τινάχτηκε ολόκληρο… – Μας ξύπνησες…...

Τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη δολοφονία της αρχόντισσας του Κολωνακίου, Ελένης Παπαδοπούλου

Η  87χρονη Ελένη Παπαδοπούλου βρέθηκε απανθρακωμένη μέσα στο διαμέρισμά της στο Κολωνάκι τον Ιανουάριο του 2022 Ο θάνατός της, που αρχικά αποδόθηκε σε ατύχημα από...

Έσβησε στα 54 της χρόνια η τραγουδίστρια Κλαούντια Ντελμέρ

Έφυγε από τη ζωή σήμερα, Σάββατο 20 Δεκεμβρίου, η καταξιωμένη τραγουδίστρια Κλαούντια Ντελμέρ, έπειτα από πολύμηνη και σκληρή μάχη με καρκίνο του παγκρέατος Την είδηση...

33 ολόκληρα χρόνια το αυτοκίνητο του Αντώνη Τριτση ήταν παρκαρισμένο στο πάρκινγκ του δημαρχείου και δεν το πρόσεξε κανείς

Τον Απρίλιο του 1992, ο Δήμαρχος Αθηναίων Αντώνης Τρίτσης πάρκαρε το αυτοκίνητό του, ένα Renault Espace και ανέβηκε στα γραφεία της οδού Λιοσίων Δυστυχώς εκεί...

Γιατί γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου

Τα Χριστούγεννα, αποτελούν για όλους τους χριστιανούς, μέρα χαράς και γιορτής Ο Θεάνθρωπος Ιησούς γεννήθηκε σε ένα ταπεινό σπήλαιο στη μικρή πόλη Βηθλεέμ τής Ιουδαίας...

Θρήνος για τον ποδοσφαιριστή του Αστέρα Ισιάγκα Σιλά: Έφυγε από τη ζωή η συζύγος του Ντουσού Κεϊτά

Στην Τύνιδα μετά από σύντομη ασθένεια άφησε την τελευταία της πνοή η σύζυγος του ποδοσφαιριστή του Αστέρα Τρίπολης Ισίγια Σιλά Η Ντεσού Κεϊτά, είχε παντρευτεί...

Κίνηση ΜΑΤ από τον Γιώργο Μαζωνάκη: Θα καταθέσει μήνυση κατά του 21χρονου

Μήνυση κατά του 21χρονου Στέφανου Παπαδόπουλου αναμένεται να καταθέσει την Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου ο Γιώργος Μαζωνάκης Ο νεαρός τραγουδιστής προχώρησε σε μήνυση την περασμένη Πέμπτη...

Αλεξανδρινό – «Δώρο στο Χριστό» (ένα συγκινητικό διήγημα)

Εδώ και πολλά χρόνια ο κόσμος γιόρταζε τα Χριστούγεννα με περισσότερη κατάνυξη Σ’ ένα μακρινό χωριό, λοιπόν, ο παπάς έκανε κάθε χρόνο μια φάτνη στη...

Γιατί λέμε τα κάλαντα παραμονές των εορτών;

Τα κάλαντα είναι ευχετήρια και εγκωμιαστικά άσματα που ψάλλουν τα παιδιά (τελευταία και οι μεγάλοι) τις παραμονές μεγάλων εορτών, όπως είναι τα Χριστούγεννα (24...

Τα Χριστούγεννα όσοι «έφυγαν» σου λείπουν πιο πολύ

Τα Χριστούγεννα, για πολλούς, είναι οι πιο ωραίες μέρες του χρόνου κι όχι άδικα Στολισμένα σπίτια, στολισμένες βιτρίνες, φωτάκια κοσμούν τους δρόμους ολάκερης της πόλης,...

Χριστουγεννιάτικα γλυκά

Κάποιοι θα τα φτιάξουν και κάποιοι θα τ’ αγοράσουν, πάντως μελομακάρονα, κουραμπιέδες, βασιλόπιτα, αλλά και χριστόψωμο και δίπλες, δεν θα λείψουν από τα σπίτια...

Παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα Εδέσματα της Ελλάδας

Στην Ελλάδα η γιορτή των Χριστουγέννων είναι μία από τις σημαντικότερες θρησκευτικές γιορτές Για τους Έλληνες όμως τα Χριστούγεννα, πέρα από την σημασία της θρησκείας,...

Σάλος με τον τελικό του GNTM: Μεγάλη Νικήτρια η Ξένια

Η Ξένια είναι η μεγάλη νικήτρια του φετινού GNTM στο Star

Κεραυνοί του Μαριου Ηλιόπουλου: Καθαρίστε τα ακάθαρτά και αφήστε τα συγχαρητήρια

Σχετικά με την χθεσινή «συγχαρητήρια» ανακοίνωση της ΕΠΟ για την μεγάλη επιτυχία της ομάδας μας, η ΠΑΕ ΑΕΚ ανακοινώνει:Τα υποκριτικά, τυπικά κλισέ - συγχαρητήρια-...

Μόλις πέντε μηνών βρέφος, πέθανε ενώ κοιμόταν μαζί με τους γονείς του στο κρεβάτι τους

Μία ακόμη τραγωδία ήρθε στο φως της δημοσιότητας, καθώς ένα βρέφος ηλικίας μόλις πέντε μηνών πέθανε, ενώ κοιμόταν μαζί με τους γονείς του στο...

Η ιστορία του Καρυοθραύστη – Συνώνυμο των Χριστουγέννων

Ο Καρυοθραύστης είναι από τις πιο γνωστές χριστουγεννιάτικες ιστορίεςΤο παραμύθι «Ο Καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικών» του γερμανού Ε. Τ. Α Χόφμαν έγινε...

59χρονος εργάτης σκοτώθηκε ενώ εργαζόταν μετά από πτώση από ύψος 20 μέτρων

Εργατικό ατύχημα στην περιοχή της Ελασσόνας όπου ένας 59χρονος έχασε την ζωή πέφτοντας από ύψος 20 μέτρων Όπως αναφέρει το onlarissa.gr, όλα έγιναν όταν ο...

Χαμός στην εκπομπή της Φαίης Σκορδά με τον ευρωβουλευτή Νίκο Παππα

Συγγνώμη για την πράξη του ζήτησε ο Νίκος Παππάς, μιλώντας για πρώτη φορά μετά το επεισόδιο με δημοσιογράφο στο Στρασβούργο Ο ανεξάρτητος πλέον ευρωβουλευτής τόνισε...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ