Διαβάζοντας στο διαδίκτυο έπεσα πάνω σε ένα tweet για τις μηχανές Μαλκοτση:
Το 1970 ο πατέρας μου ηταν περίπου στην ηλικία που είμαι εγώ σήμερα, αγόρασε αυτήν εδώ τη μηχανή πετρελαίου ελληνικής κατασκευής, του εργοστασίου Σωκράτη #Μαλκότση που βρισκόταν στο Πειραιά, δούλεψε ακούραστα για δέκα συνεχόμενα χρόνια ποτίζοντας υπαίθριες καλλιέργειες κηπευτικών
Στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα καθώς το ηλεκτρικό ρεύμα συνδέθηκε στα περισσότερα αντλιοστάσια η μηχανή εγκαταλείφθηκε και έκτοτε δεν ξανά δούλεψε.
Τη δικιά μας μηχανή δεν την θυμάμαι καν να δουλεύει, θυμάμαι όμως κάποιες άλλες στα λιβάδια της περιοχής σαν παιδί.
Κάποιες δουλεύουν ακόμα και σήμερα σε μέρη απομακρυσμένα που δεν υπάρχει ρεύμα.
Όποιος θυμάται τον ήχο αυτής της μηχανής ιδιαίτερα κατά την εκκίνηση παραμένει μια ανάμνηση για πάντα χαραγμένη στο σκληρό του εγκεφάλου, αυτή η ανάμνηση με παρακίνησε κι εμένα να ψάξω να τη βρω.
Μάλλον με περίμενε κι αυτή 40 ολόκληρα χρόνια.
Τη βρήκα στο αντλιοστάσιο που είχε εγκαταλειφθεί το 1980
Βαρύ εργαλείο, μόνο το βολάν της ζυγίζει 80 κιλά, σύνολο 260.
Τη φόρτωσα στο αυτοκίνητο και ξεκίνησε η διαδικασία ανακατασκευής, που ούτε λίγο ούτε πολύ διήρκησε πάνω από 20 μέρες του Δεκέμβρη, σχεδόν 80 ώρες
Έψαξα και βρήκα στο διαδίκτυο για ανταλλακτικά καθώς δεν υπήρχε ντεπόζιτο, μανιβέλα, φίλτρο αέρα και απ’ότι διαπίστωσα αργότερα η αντλία νερού ψύξης του κινητήρα ήθελε επισκευή καθώς τα 40 χρόνια ακινησίας είχαν καταστρέψει το καρβουνακι στεγανοποίησης και τα ρουλεμάν.
Για καλή μου τύχη βρήκα ένα κατάστημα ανταλλακτικών τρακτέρ στα Τρίκαλα που έχει κυριολεκτικά τα πάντα για τις μηχανές #Μαλκότση παρόλο που το εργοστάσιο παραγωγής έχει κλείσει 50 χρόνια, προμηθεύτηκα ότι χρειαζομουν κ ταυτόχρονα βρήκα στο διαδίκτυο και το εγχειρίδιο της μηχανής
Το οποίο με βοήθησε αρκετά στην ανακατασκευή και περισσότερο στη προσπάθεια για την πρώτη εκκίνηση μετά από 40 χρόνια.
Αρχικά καθάρισα τη μηχανή από τη βρωμιά που είχε πάνω της, ότι και να πω λίγο θα είναι, μετά έφτιαξα μια βάση με τροχούς και την έβαλα πάνω.
Έβαλα το ντεπόζιτο, άλλαξα φίλτρο πετρελαίου, λαδιού, έβαλα καινούργια λάδια και φίλτρο αέρα. Διάβασα στο εγχειρίδιο χρήσης τι πρέπει να κάνω για την πρώτη εκκίνηση
Αφού όλα είχαν γίνει όπως έπρεπε, έβαλα πετρέλαιο, έκανα εξαέρωση στο σύστημα τροφοδοσίας καυσίμου σύμφωνα με τα λεγόμενα του εγχειριδίου, και…🎉🎉🍾
Αφού όλα είχαν γίνει όπως έπρεπε, έβαλα πετρέλαιο, έκανα εξαέρωση στο σύστημα τροφοδοσίας καυσίμου σύμφωνα με τα λεγόμενα του εγχειριδίου, και…🎉🎉🍾 pic.twitter.com/FrfD3OSFMV
— 𝕏αΐνης™ (@hainis82) January 10, 2023
40 χρόνια ακινησίας και πήρε μπροστά με την πρώτη, αυτές είναι οι μηχανές #Μαλκοτση που κελαηδούσαν στις ακροποταμιες και στα λιβάδια όλης της χώρας, κινούσαν τα καΐκια απ’άκρη σ’άκρη του Αιγαίου. Η αξιοπιστία αυτών των μηχανών είναι το μεγαλύτερο προτέρημα τους,λάδια πετρέλαιο κ
Νερό ψύξης κ άφησε τη να δουλεύει μέρες,εβδομάδες,μήνες,χωρίς στάση.
Χαρακτηριστικό της αξιοπιστίας και της φήμης της,όταν ήρθαν στην Ελλάδα το 90 οι πρώτοι Αλβανοί μετανάστες για να πουν στα υποψήφια αφεντικά πως είναι εργατικοί έλεγαν με σπαστά ελληνικά δουλεύουμε σαν #Μαλκοτση
Αφού πήρε μπροστά, δεν ξέρω αλλά αισθάνθηκα απερίγραπτη χαρά, κάτι παρόμοιο που αισθάνεται και ένας χειρούργος γιατρός που σώζει τη ζωή κάποιου ασθενή στο χειρουργείο 😂
Έφτασε η ώρα λοιπόν για να την πάω στη μπουτίκ να διαλέξει νέο κοστούμι.
Πινέλα χρώματα και ιδού το αποτέλεσμα.
Αφιέρωσα πάνω της αρκετό χρόνο, στο σπίτι με δούλευαν ακόμα και τα παιδιά.
Που είναι ο μπαμπάς; στη #Μαλκότση θα είναι πάλι 😂
Τώρα την έφερα στην αυλή και την καμαρώνω, που και που θα τι βάζω μπροστά να ακούω το κονσέρτο της
Πινέλα χρώματα και ιδού το αποτέλεσμα.
Αφιέρωσα πάνω της αρκετό χρόνο, στο σπίτι με δούλευαν ακόμα και τα παιδιά.
Που είναι ο μπαμπάς; στη #Μαλκότση θα είναι πάλι 😂
Τώρα την έφερα στην αυλή και την καμαρώνω, που και που θα τι βάζω μπροστά να ακούω το κονσέρτο της pic.twitter.com/0msjMPUEYe— 𝕏αΐνης™ (@hainis82) January 10, 2023
Σε είδα και άλλαξε η καρδιά
βήμα παλμούς και χτύπους
σαν τη #Μαλκοτση όντε κεντά
στου Αφραθιά* τσι κήπους.
@hainis82
*Αφραθιάς τοπική περιοχή όπου κάποτε κάθε πρωί ακουγόταν δεκάδες μηχανές σαν συμφωνική ορχήστρα ποτίζοντας μποστάνια και λοιπές καλλιέργειες.
Το 1970 ο πατέρας μου ηταν περίπου στην ηλικία που είμαι εγώ σήμερα, αγόρασε αυτήν εδώ τη μηχανή πετρελαίου ελληνικής κατασκευής, του εργοστασίου Σωκράτη #Μαλκότση που βρισκόταν στο Πειραιά, δούλεψε ακούραστα για δέκα συνεχόμενα χρόνια ποτίζοντας υπαίθριες καλλιέργειες κηπευτικών pic.twitter.com/2S0i2PKLH1
— 𝕏αΐνης™ (@hainis82) January 10, 2023
Σε άρθρο στη mixanitouxronou.gr διαβάζουμε σχετικα για τις συγκεκριμένες μηχανές:
Ο χαρακτηριστικός δυνατός ήχος «γκντουπ, γκντουπ, γκντουπ» που κάνουν οι παλιές βάρκες, τα καΐκια, τα τρακτέρ και οι μηχανές ποτίσματος έχει ονοματεπώνυμο και μάλιστα, ελληνικό. Το εργοστάσιο Μαλκότση ήταν μια από τις δυναμικές επιχειρήσεις στην ελληνική βιομηχανία και γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στη μεταπολεμική περίοδο.
Παρήγαγε μηχανές «αθάνατες», όπως έλεγαν οι μάστορες σε τέτοιο βαθμό που βγήκε η φήμη ότι ο λόγος της χρεοκοπίας της επιχείρησης ήταν ότι οι μηχανές δεν χάλαγαν ποτέ κι έτσι σταμάτησε να πουλάει. Οι μηχανές Μαλκότση παίρνουν μπροστά ακόμη και σήμερα, αλλά η αιτία της κατάρρευσης φαίνεται πως ήταν διαφορετική και αρκετά πιο περίπλοκη.
Η εταιρεία «Τέχνικα Σ. Μαλκότσης Α.Ε. Γενικών και Τεχνικών Επιχειρήσεων», έκλεισε στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, όταν η ελληνική βιομηχανία είχε πάρει μπροστά και ο ανταγωνισμός από το εξωτερικό ήταν σκληρός.
Το τρακτέρ της ελληνικής εταιρείας Μαλκότση παίρνει ακόμη μπροστά
Η αντίστροφή μέτρηση ξεκίνησε όταν η βιομηχανία Μαλκότση εκτέθηκε σε υψηλό δανεισμό για να ανταποκριθεί σε μια μεγάλη παραγγελία 1.000 μηχανών για στρατιωτικά οχήματα προς την ΕΛΒΟ. Όμως, η κρατική εταιρεία δεν ήταν συνεπής στις πληρωμές της απέναντι στην ελληνική βιομηχανία που έβαλε αναπόφευκτα λουκέτο.
Η επιχείρηση κατασκεύαζε εξαρτήματα για το σιδηροδρομικό δίκτυο, μηχανουργικά δράπανα, εμβολοφόρους αντλίες βαθέων φρεάτων, μηχανήματα κατεργασίας μαρμάρων.
Χιλιάδες εργαζόμενοι έμειναν στον δρόμο, ενώ η Ελλάδα έχασε μια από τις καλύτερες βιομηχανικές επιχειρήσεις στον δύσκολο τομέα παραγωγής ντιζελομηχανών.
Ιδρυτής της εταιρείας ήταν ο μηχανολόγος Σωκράτης Μαλκότσης με καταγωγή από τη Μικρά Ασία.
Είχε εξαιρετικές σπουδές στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Πολυτεχνείο της Λειψίας, ενώ την περίοδο από το 1921 έως το 1924 εργάστηκε στην εγκατάσταση κέντρων αυτόματης τηλεφωνίας στην Αμβέρσα.
Στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα και άνοιξε τεχνικό γραφείο. Η επιχείρηση προχώρησε και το 1934 επεκτάθηκε στις μηχανικές κατασκευές ίδρυσε με κύριο μέτοχο την Τράπεζα Χίου, την «Τέχνικα Σ. Μαλκότσης Α.Ε. Γενικών και Τεχνικών Επιχειρήσεων».
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του “caranddriver”, μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η επιχείρηση κατασκεύαζε εξαρτήματα για το σιδηροδρομικό δίκτυο, μηχανουργικά δράπανα, εμβολοφόρους αντλίες βαθέων φρεάτων, μηχανήματα κατεργασίας μαρμάρων.
Κατά την περίοδο του πολέμου, το μηχανουργείο του Μαλκότση συνεργάστηκε με το Ελληνικό Πυριτιδοποιείο και Καλυκοποιείο του Μποδοσάκη και κατασκεύαζε βλήματα για το Βασιλικό Ναυτικό, αλλά και όργανα ακριβείας, στοιχείο που μαρτυρά το υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας.
Οι Γερμανοί επέταξαν το εργοστάσιο και ανέθεσαν στην επιχείρηση να επισκευάζει πολεμικό υλικό.
Μεταπολεμικά εταιρεία ασχολήθηκε με την ανακατασκευή πετρελαιομηχανών και ηλεκτροπαραγωγικών ζευγών για δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Με το σχέδιο για την κατασκευή των τρακτέρ η εταιρεία θα έκανε το μεγάλο άνοιγμα
Το 1949 η εταιρεία του Μαλκότση ενισχύθηκε από το σχέδιο Μάρσαλ καιπαρήγαγε τους πρώτους πετρελαιοκινητήρες, οι οποίοι ήταν τετράχρονοι, δικύλινδροι, αερόψυκτοι, με οριζόντια διάταξη των κυλίνδρων. Τότε απασχολούνταν στην επιχείρηση 150 τεχνικοί. Το 1951 η βιομηχανία συνεργάστηκε με βρετανικό οίκο και ξεκίνησε την παραγωγή μονοκύλινδρου, κατακόρυφου, υδρόψυκτου πετρελαιοκινητήρα, ισχύος 10-12 ίππων. με κωδικό ΕΜ-1 – Ελσα Μαλκότση, που ήταν το όνομα της κόρης του Σωκράτη Μαλκότση.
Το σχέδιο για την κατασκευή του πρώτου τρακτέρ ήταν το μεγάλο όραμα του ιδρυτή της επιχείρησης, αλλά δεν ευοδώθηκε, καθώς η υπόθεση με τις μηχανές της ΕΛΒΟ σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος παραγωγής και τον ανταγωνισμό από το εξωτερικό, οδήγησαν σε ναυάγιο τη σπουδαία ελληνική εταιρείας.
Είναι εντυπωσιακό ότι οι Μηχανές Μαλκότση πωλούνται ακόμη και σήμερα ανακατασκευασμένες σε αγγελίες στο διαδίκτυο, κυρίως αυτές που χρησιμοποιούνται για αντλίες. Θεωρούνται εξαιρετικά αξιόπιστες παρά τον μισό αιώνα που έχει περάσει από τα έμβολά τους.
Εγχειρίδιο των μηχανών Μαλκότση
Ενδεικτικό της ποιότητας που ήθελε να δώσει η εταιρεία στα προϊόντα της είναι το εγχειρίδιο 25 σελίδων του 1956 που βρισκόταν μέσα στη συσκευασία της μηχανής.
Το εγχειρίδιο που δημοσιεύει η ιστοσελίδα agrotikistegi.gr, έχει αναλυτική περιγραφή των τεχνικών χαρακτηριστικών της μηχανής: ισχύς, στροφές διάμετρος εμβόλου, κυλινδρισμός, κατανάλωση λιπαντικών και καυσίμου.
Εξηγεί αναλυτικά στους χρήστες πως πρέπει να τοποθετήσουν τη μηχανή στο έδαφος κάθετα και καλώς αλφαδιασμένη και περιγράφει αναλυτικά όλα τα στάδια μέχρι την εκκίνηση λειτουργίας. Περιλαμβάνει κεφάλαιο με πιθανές βλάβες και τρόπους αντιμετώπισης για τον χρήστη, αναλυτικό κατάλογο ανταλλακτικών και σχεδιαγράμματα.
Πολύς κόσμος διαβάζει την επιγραφή “malcochi” πάνω στις μηχανές και νομίζει πως είναι ιταλικές γιατί θεωρεί αδιανόητο μια ελληνική εταιρεία να κατασκευάζει μηχανές που κινούν βάρκες, τρακτέρ και ποτίζουν εκατοντάδες στρέμματα. Κι όμως, υπήρξαν τέτοιες επιχειρήσεις και η ποιότητα των προϊόντων τους πιστοποιείται από την αντοχή τους στον χρόνο και αναγνωρίζεται από τον χαρακτηριστικό ήχο στις βάρκες που τη χρησιμοποιούν ακόμη.