ΣΤ’ Σταυροφορία – Ειρηνική παλινόρθωση του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Μετά την αποτυχία της Πέμπτης Σταυροφορίας ο αυτοκράτορας της Γερμανίας Φρειδερίκος Β’ ανέλαβε να εκστρατεύσει στην Παλαιστίνη. Αυτή του η εκστρατεία αναφέρεται ως η Έκτη Σταυροφορία.

Το καλοκαίρι του 1228 ξεκίνησε για την Ανατολή, όντας αφορισμένος από τον πάπα Γρηγόριο Θ’, καθώς οι συνεχείς αναβολές και καθυστερήσεις της αναχώρησης από τον Φρειδερίκο τον είχαν εξοργίσει. Το 1229 σύνηψε ειρηνικά συνθήκη δεκαετούς διάρκειας με το σουλτάνο της Αιγύπτου Μελίκ-Ελ-Καμέλ με την οποία η Ιερουσαλήμ, η Βηθλεέμ και μία λωρίδα εδάφους που οδηγούσε προς την θάλασσα παραχωρήθηκαν στο Βασίλειο της Ιερουσαλήμ.

Αυτό είναι ένα μοναδικό γεγονός στην ιστορία των σταυροφοριών καθώς η συμφωνία επιτεύχθηκε χωρίς σοβαρή στρατιωτική αντιπαράθεση. Η Ιερουσαλήμ, όμως, έμεινε στα χέρια των σταυροφόρων μόνο μέχρι το 1244.
wikipedia

Τι αναφέρει το rogerios:

Η σύγκρουση μεταξύ του Φρειδερίκου και της Αγίας Έδρας ήταν προδιαγεγραμμένη. Το γεγονός ότι το ίδιο πρόσωπο κατείχε τόσο τα εδάφη της Αυτοκρατορίας όσο και το βασίλειο της Σικελίας, περικυκλώνοντας ουσιαστικά τα παπικά κράτη, αποτελούσε πρόκληση για τη Ρώμη. Η άρνηση του Φρειδερίκου να προχωρήσει σε διαχωρισμό των δύο βασιλείων, όπως είχε υποσχεθεί στον πάπα Ονώριο Γ΄ ήδη από το 1220, και η μνημειώδης απροθυμία του να ξεκινήσει σταυροφορία, παρά τον όρκο που είχε δώσει κατά τη στέψη του στο Άαχεν το 1215, αποτελούσαν σοβαρούς λόγους που θα οδηγούσαν τον Φρειδερίκο σε σύγκρουση με τον πάπα.

Η σταυροφορία του Φρειδερίκου (Στ΄ Σταυροφορία):

Μετά τον θάνατο της πρώτης συζύγου του, της Κωνσταντίας της Αραγονίας, ο Φρειδερίκος, κατόπιν προτάσεως του Χέρμανν φον Ζάλτσα, μεγάλου μεγίστρου των Τευτόνων Ιπποτών, νυμφεύθηκε το 1225 την Ισαβέλλα (γνωστότερη ως Γιολάντα), κόρη του βασιλιά της Ιερουσαλήμ Ιωάννη Βριέννιου. Φυσικά, δεν αρκέστηκε στο να γίνει με τον γάμο αυτό διάδοχος του θρόνου της Ιερουσαλήμ, αλλά ανακηρύχθηκε σχεδόν αμέσως βασιλιάς στερώντας το στέμμα από τον πεθερό του. Αν και ο Φρειδερίκος μάλλον δεν διακατεχόταν από θρησκευτικό ζήλο για την προάσπιση των Αγίων Τόπων, εντούτοις το βασίλειο της Ιερουσαλήμ τον ενδιάφερε ιδιαίτερα γιατί συνιστούσε ένα σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του σχεδίου του για την ηγεμονία στη Μεσόγειο. Βεβαίως την όποια σταυροφορία θα την έκανε με τον τρόπο του, με τα μέσα που θα επέλεγε και στον χρόνο που εκείνος προτιμούσε. Επιχείρησε λοιπόν να ακολουθήσει τη διπλωματική οδό και να συμμαχήσει με τον Αγιουβίδη σουλτάνο της Αιγύπτου Αλ Καμίλ, στρέφοντάς τον κατά του αδελφού του και εμίρη της Δαμασκού, του Αλ Μουαζάμ. Το σχέδιο του Στάουφεν φαίνεται στην εποχή μας ιδιοφυές, καθώς στόχευε στην άνευ αιματοχυσίας ανάκτηση της Ιερουσαλήμ (που έχει χαθεί για τους χριστιανούς μετά τη συντριβή στο Χαττίν το 1187). Για την εποχή του, όμως, αποτελούσε πρόκληση για την κοινή γνώμη και τα κέντρα εξουσίας στην Ευρώπη, ιδίως δε για την Αγία Έδρα. Εξοργισμένος με την ολιγωρία του Φρειδερίκου που όλο αναβάλλει την αναχώρησή του, ο πάπας Γρηγόριος Θ΄ αφόρισε τον αυτοκράτορα και βασιλέα της Σικελίας στις 29 Σεπτεμβρίου 1227. Όταν τον Ιούνιο του 1228 ο Φρειδερίκος ξεκίνησε επιτέλους από το Μπρίντιζι για την Άκρα, για πρώτη φορά άρχιζε σταυροφορία με επικεφαλής έναν αφορισμένο ηγεμόνα!

Ο Φρειδερίκος στην Κύπρο:

Η συνέχεια της Στ΄ Σταυροφορίας είναι γεμάτη παράδοξα, παρεξηγήσεις και «εμφύλιες» διαμάχες. Στον δρόμο του προς τους Άγιους Τόπους, ο Φρειδερίκος σταθμεύει στο φραγκικό βασίλειο της Κύπρου. Η υπέρμετρη φιλοδοξία του, η επιθυμία του να ελέγξει τα πάντα, η αλαζονεία του και η περιφρόνηση που επιδεικνύει προς τους ντόπιους βαρόνους προκαλούν ανοιχτή σύγκρουση. Μεγάλος αντίπαλος του αυτοκράτορα αναδεικνύεται ο αντιβασιλέας της Κύπρου (ο βασιλέας Ερρίκος των Λουζινιάν είναι ανήλικος) Ιωάννης του Ιμπλέν, άρχοντας της Βηρυτού και μεγαλύτερος φεουδάρχης τόσο στο βασίλειο της Ιερουσαλήμ όσο και στην Κύπρο. Αναχωρώντας από την Κύπρο ο Φρειδερίκος αφήνει κληρονομιά μια μακροχρόνια σύρραξη μεταξύ του αυτοκρατορικού πληρεξούσιου Ριχάρδου Φιλαντζέρι και των αρχόντων της Κύπρου υπό την ηγεσία του Ιωάννη του Ιμπλέν [για περισσότερα: Peter Edbury «The Kingdom of Cyprus and the Crusades (1191-1374)«, Cambridge University Press, 1993, σελ. 51 επ.].

Ο Φρειδερίκος στους Άγιους Τόπους:
Τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλύτερα στους Άγιους Τόπους: η ίδια φιλόδοξη και υπερφίαλη συμπεριφορά, η εξοργιστική για πολλούς επιμονή στις διαπραγματεύσεις με τους «απίστους», η πλήρης απροθυμία για εμπλοκή σε πολεμικές επιχειρήσεις, η περιφρόνηση προς τους ντόπιους ευγενείς και τα στρατιωτικά θρησκευτικά τάγματα (εκτός από τους ευνοούμενους του αυτοκράτορα, τους Τεύτονες Ιππότες) οδηγούν τον Φρειδερίκο σε απομόνωση. Παρόλα αυτά ο αυτοκράτορας θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τον σουλτάνο Αλ Καμίλ και τον Φεβρουάριο του 1229 θα επιτύχει τον σκοπό του: με τη συνθήκη της Γιάφας η Ιερουσαλήμ θα επιστραφεί στους χριστιανούς, έστω και υπό το περίεργο καθεστώς της ελεύθερης και ανοχύρωτης πόλης και υπό τον όρο του σεβασμού των ιερών για τους μουσουλμάνους τόπων, μαζί με κάποιες άλλες πόλεις και ένα «διάδρομο» που καθιστούσε δυνατή την επικοινωνία με τα χριστιανικά εδάφη.

Ένα μήνα μετά (18 Μαρτίου 1229), ο Φρειδερίκος στεφόταν βασιλιάς της Ιερουσαλήμ στη βασιλική του Πανάγιου Τάφου: κανείς από τους ευγενείς του φραγκικού βασιλείου της Ιερουσαλήμ και τους αξιωματούχους των στρατιωτικών θρησκευτικών ταγμάτων δεν ήταν παρών (εκτός από τον έμπιστο μεγάλο μάγιστρο των Τευτόνων Ιπποτών). Όχι μόνο τους είχε αποξενώσει η προηγούμενη συμπεριφορά του Φρειδερίκου, αλλά κι από στρατηγική άποψη όλοι πίστευαν ότι η παραχώρηση της Ιερουσαλήμ ήταν δώρο άδωρο: με τους όρους που είχαν επιβάλει οι μουσουλμάνοι η άμυνα της πόλης ήταν αδύνατη (πράγματι η πόλη δεν επρόκειτο να μείνει υπό χριστιανικό έλεγχο για περισσότερα από 15 χρόνια).

Τελικά, ο Φρειδερίκος θα εγκατελείψει σαν κλέφτης το βασίλειο της Ιερουσαλήμ. Την Πρωτομαγιά του 1229 θα επιβιβασθεί κρυφά στη γαλέρα του και θα σαλπάρει για την Ευρώπη. Διασχίζοντας τους δρόμους του Άγιου Ιωάννη της Άκρας, θα περάσει από τη συνοικία των σφαγείων και των χασάπικων της πόλης: ο κόσμος που τον έβλεπε τον «αποχαιρέτησε» πετώντας του εντόσθια και σάπια κρέατα. Όχι ακριβώς αυτό που θα ανέμενε ο μονάρχης που κατάφερε να ξαναδώσει τα Ιεροσόλυμα στους χριστιανούς.

Επιστρέφοντας, πάντως, στην Ευρώπη, ο αυτοκράτορας βρίσκεται θεωρητικά στο απόγειο της δύναμής του. Εκτός των άλλων, μετά από διαμεσολάβηση του Χέρμανν φον Ζάλτσα, θα συμφιλιωθεί με τον πάπα Γρηγόριο (Αύγουστος 1229), ο οποίος θα άρει τον αφορισμό του.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ