Ύστερα από τρεις μέρες με πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες και σοβαρές καταστροφές από τον αέρα και τα μανιασμένα κύματα στη Σαντορίνη, η Κυριακή ανάτειλε λουσμένη στο φως και στην ηρεμία.
Μετά από ένα καφεδάκι και βολτούλα στα σοκάκια των Φηρών, τι καλύτερο από ουζάκι και λιαστό χταποδάκι δίπλα στη θάλασσα. Απλά ιδανικός συνδυασμός.
Καβαλάω λοιπόν τη μηχανή και κατηφορίζω σε ένα από τα αγαπημένα μου μέρη (από πολλές απόψεις) της Σαντορίνης, το Ακρωτήρι.
Όχι φυσικά στην πολυδιαφημισμένη Κόκκινη παραλία, αλλά στο τέρμα του δρόμου, μόλις εκατό περίπου μέτρα από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου των ανασκαφών του Ακρωτηρίου. Έναν τόπο που φέρνει ανεξίτηλα τα σημάδια του στο μυαλό μου από τα παιδικά μου χρόνια.
Περπατάω λοιπόν στην παραλία με το μαύρο βότσαλο όπου βρίσκονται αρκετές πλέον ψαροταβέρνες και φτάνω στην πρώτη από αυτές. Τη «Μελίνα». Κάθομαι σε ένα τραπεζάκι μόλις 3 μέτρα από το σημείο που φτάνει η ήρεμη θάλασσα. Παραγγέλνω ουζάκι, Σαντορινιούς ψευτοκεφτέδες και λιαστό χταπόδι. Το ουζάκι ήρθε να μου κάνει παρέα , πριν καλά καλά προλάβει να φτάσει το μάτι μου απ’ τη μια άκρη της παραλίας στην άλλη. Στρίβω τσιγάρο (το κάπνισμα σκοτώνει), πίνω μια γερή γουλιά απ’ το ούζο και το βλέμμα μου υπνωτίζεται από το γαλάζιο της θάλασσας. «Τύφλα να ‘χουν όλοι οι υπνωτιστές του κόσμου, μπροστά στη δικιά της δύναμη».
Κάθομαι λοιπόν και ανοίγω την πόρτα του μυαλού μου και τα’ αφήνω ν’ αδειάσει το βαρύ φορτίο του στη δεκτική θάλασσα. Ηρεμία. Ποσό πολύ τη χρειαζόμαστε!
Κάποια στιγμή γυρίζω το βλέμμα μου να περιεργαστώ το χώρο. «Καλοστημένη ταβερνούλα» σκέφτομαι, μέχρι το μάτι μου να πιάσει μια μικρή πόρτα που φαινόταν το φυσικό πέτρωμα μέσα απ΄αυτή. Το κεντρί της περιέργειας και της εξερεύνησης με κέντρισε. Σηκώνομαι απ΄το τραπέζι και προχωράω προς την είσοδο της μικρής πόρτας.
Σοκ. Κάνω μερικά βήματα ακόμη και φτάνω μπροστά σε φωτισμένα γλυπτά. «Δεν μπορεί, εγώ ούζο ήρθα να πιω και ξαφνικά βρίσκομαι μέσα σε μια υπόσκαφη γκαλερί». Περιεργάζομαι το χώρο. Εκπληκτικό! Αυτή σίγουρα είναι κατασκευασμένη με μια αξίνα και τίποτε άλλο. Η αρχική έκπληξη που σου προκαλεί ο χώρος, δίνει τη θέση της στην έκπληξη που σου προκαλεί η θεώρηση των γλυπτών που προβάλλονται. Γλυπτά από πέτρα και μάρμαρο. «Ενδιαφέρουσες δημιουργίες» σκέφτομαι, καθώς το βλέμμα μου περιεργαζόταν τις φωτισμένες πέτρινες φιγούρες που ξεχώριζαν μέσα στο χώρο.
Στέκομαι μπροστά σ’ έναν ακέφαλο γυναικείο μαρμάρινο κορμό και διαβάζω την ταμπέλα που γράφει «Εύα η πρωτόπλαστη». Απορροφημένος περιεργάζομαι το γλυπτό, όταν μια φωνή μου αποσπά την προσοχή. «Σ’ ενδιαφέρει αυτό που βλέπεις;» ακούω. Γυρίζω το κεφάλι και βλέπω τον τύπο που μου έχει σερβίρει το ούζο με τις άλλες νοστιμιές. «Πολύ» του λέω και αρχίζουμε τη συζήτηση. Ο άνθρωπος που με σέρβιρε τελικά είναι ο ίδιος άνθρωπος ο οποίος καλλιτέχνησε τα γλυπτά και ο ίδιος άνθρωπος που δημιούργησε και ολόκληρο το γλυπτό υπόσκαφο. Ο Νίκος Κατρής.
Η συζήτησε αναπτύχθηκε κυρίως γύρω από την Εύα. Μια Εύα τελείως διαφορετική από όλες όσες έχουν παρουσιαστεί έως σήμερα από τις εικαστικές τέχνες. Οι διαφορές τις τρομακτικές στη θεώρηση αλλά και στην ανάλυση. Η «Εύα» όπως μας την έχουν παρουσιάσει οι καλλιτέχνες μέχρι σήμερα, είναι σαν μια οποιαδήποτε γυναίκα που θα μπορούσε να λέγεται «Μαρία», «Κατερίνα», ή «Γεωργία». Η «Εύα» όμως του Νίκου, είναι η «Εύα η πρωτόπλαστη».
Γιατί; Γιατί πολύ απλά η «Εύα του Νίκου» δεν έχει κεφάλι, δεν προσωποποιείται και δεν έχει αφαλό, γιατί δεν γεννήθηκε από μητέρα. Αυτά τα δύο στοιχεία φαίνονται στην μπροστινή πλευρά του γλυπτού. Συνεχίζοντας όμως την ανάλυση του γλυπτού και περιεργαζόμενος το δημιούργημα και από την οπίσθια πλευρά, φτάνεις και σε μια ακόμη ανακάλυψη. Ότι το φαινομενικά γυναικείο κορμί που παρουσιάζεται μπροστά, μεταλλάσσεται σε ανδρικό κορμί Κούρου στην πίσω όψη. Η εξήγηση απλή φαινομενικά, αλλά τόσο μα τόσο απούσα απ’ όλες τις εικαστικές απεικονίσεις της «Εύας» έως σήμερα. Η Εύα δημιουργήθηκε από το πλευρό του Αδάμ και δεν θα ήταν δυνατόν να μην περιέχει και ανδρικά στοιχεία στην εμφάνισή της.
Μετά λοιπόν από το αίσθημα της ανακάλυψης του τροχού και πλημμυρισμένος από δεκάδες σκέψεις και θεωρήσεις επανήλθα στο τραπεζάκι μου, αυτή τη φορά με την παρέα του Νίκου.
Η συζήτηση χαλαρή αλλά ταυτόχρονα εποικοδομητική, παρέα με ουζάκι που έρεε σαν νερό στο λαρύγγι του διψασμένου, όπως ακριβώς και η η ροή της κουβέντας στον εγκέφαλο.
Ανακαλύπτω το Νίκο, τον άνθρωπο με την δικιά του κοσμοθεωρία, το Νίκο, τον ιδιοκτήτη της ταβέρνας, το Νίκο, το δημιουργό.
Ύστερα από αρκετές ώρες συζήτησης και αφού το γλυκό σούρουπο έκανε την εμφάνισή του, αποφασίζω ότι ήρθε πλέον η ώρα να πάρω το δρόμο του γυρισμού για τα Φηρά. Τώρα ο δρόμος θα φαίνεται ατέλειωτος και τρομακτικά επικίνδυνος, ύστερα από αρκετά ουζάκια (ποτό και οδήγηση, δεν πάνε μαζί).
Τελικά το Ακρωτήρι δεν παύει να με εκπλήσσει. Από παιδάκι ακόμη, τριγυρνώντας στα μνημεία της ανασκαφής ζητώντας απ’ τον πατέρα μου να δώσει στο Μαρινάτο τις απλές πέτρες που είχα βρει, προβάλλοντας στα παιδικά μάτια μου ως σπουδαίες ιστορικές ανακαλύψεις, έως και σήμερα. Και είμαι πλέον σίγουρος ότι η δημιουργία, η τέχνη και ο πολιτισμός στην Ελλάδα δεν πρόκειται να σταματήσουν και δεν πρόκειται ποτέ να γίνουν ΜΟΝΟ μουσειακές ανακαλύψεις μιας περασμένης και λησμονημένης (όσο και να το θέλουν πολλοί) εποχής.
Από το artinsantorini.com