Επιδράσεις απο τις έκτακτες χρηματοδοτήσεις της ΕΚΤ

Του Ηλία Καραβόλια,
Μια εξέλιξη συνέβη χθες σε επίπεδο ευρωπαικού τραπεζικού συστήματος. Η ΕΚΤ φαίνεται να αλλάζει στρατηγική όσο αφορά
τους περιορισμούς χρήσης και διαχείρισης των κεφαλαίων που έχει διοχευτεύσει μέσω των 3ετών προγραμμάτων παροχής έκτακτης ρευστότητας, τα περίφημα LTROs.( διαθέσιμα πρόσφατα στοιχεία εδώ : http://www.ecb.int/mopo/implement/omo/html/top_history.en.htm )
Σύμφωνα με αναλύσες απο διαχειριστές διαθεσίμων (σε overnight επιτόκια και βραχυχρόνιες κινήσεις arbitrage επιτοκίων /νομισμάτων) τα κεφάλαια των LTROs , την εβδομάδα που έληξε στις 25 Μαΐου, είναι μειωμένα κατά 10,8 δις. ευρώ, συγκριτικά με την
αρχική παροχή ρευστότητας καθώς και τις δημοσιοποιημένες τοποθετήσεις και θέσεις( positions) που διαμορφώνουν ανάλογα τους δείκτες κυκλοφορίας χρήματος στο πιστωτικό σύστημα . Αυτά τα χορηγούμενα κεφάλαια υποστήριξης και ενίσχυσης των τραπεζών , κανονικά δεν ”επιτρέπεται” να μειωθούν. Δηλαδή, σύμφωνα με την μηχανική της κυκλοφορίας των εν λόγω διαθεσίμων, αυτά τα κεφάλαια έπρεπε να ”φαίνονται” και να αποτιμώνται στο ευρωπαικό τραπεζικό σύστημα. Να δούμε,εν συντομία, πώς εξηγείται αυτή η ΄΄στρέβλωση΄΄ που επισημαίνουν -σε fοrum αναλύσεων σοβαρών διεθνών ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωησς – οι αναλυτές κάποιων συγκεκριμένων επενδυτικών οίκων.
Οι ρήτρες της ΕΚΤ για τα προγράμματα αυτά( LTROs) προβλέπουν ουσιαστικά μια απαγόρευση πρόωρης αποπληρωμή των κεφαλαίων , απο την κάθε τράπεζα που έχει προσφύγει σε δανεισμό μέσω αυτών των προγραμμάτων,με εξαίρεση το ένα έτος από την ημέρα άντλησης των κεφαλαίων. Το άτυπο πρόστιμο( penalty) για κάθε τράπεζα που επιστρέφει τα κεφάλαια, είναι ότι χάνει το δικαίωμα συμμετοχής της σε επόμενες φάσεις τέτοιων προγραμμάτων ρευστότητας, ως αποτέλεσμα ΄΄…απώλειας της ικανότητα συμμετοχής της στο σύστημα των εγγυήσεων΄΄, όπως ακριβώς το περιγράφει η καταστατική διάταξη των LTROs.
Σε report που μοίρασε στα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων η Commerzbank, η οποία προσέφυγε στα προγράμματα ενίσχυσης απο την ΕΚΤ, αναφέρεται : «Όταν οι εγγυήσεις μιας τράπεζας σταματήσουν να είναι αποδεκτές και δεν μπορεί να κάνει χρήση αντικατάστασης, τότε πρέπει να επιστρέψει τα κεφάλαια αυτών των διευκολύνσεων της ΕΚΤ. Περιπτώσεις όπου μία τράπεζα χάνει την ιδιότητα της ως αντισυμβαλλόμενη της ΕΚΤ είναι επίσης δυνατές, σύμφωνα και με τα κριτήρια επιλεξιμότητας της απο την ΕΚΤ, όπως το ότι μια τράπεζα πρέπει να υπόκειται στο σύστημα ελάχιστων αποθεματικών του Ευρωσυστήματος και να είναι “οικονομικά υγιής”»
Καταλαβαίνει κανείς ότι κάποιες τράπεζες έχουν ήδη εξαιρεθεί από το σύστημα των εγγυήσεων της ΕΚΤ, δηλαδή πλέον δεν είναι καθόλου αξιόπιστες ως προς τις εγγυήσεις τους. Πώς κάλυψαν τις ανάγκες τους; Προσφεύγοντας στους μηχανισμούς ELA( επείγουσα υποστήριξη ρευστότητας) στις Κεντρικές Τράπεζες των χωρών τους. Οι ελληνικές το κάνουν ήδη δύο χρόνια. Συνεπώς, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση και έρευνα, να καταλάβουμε ότι αυτή η κατάσταση εξαίρεσης, αφορά μάλλον τις Ελληνικές τράπεζες και τις Ισπανικές, όπως άλλωστε έχει διαρρεύσει στις στήλες και στα blogs σοβαρών αναλυτών.
Αν κάποιος μελετήσει με προσοχή την διαδικασία απομόχλευσης στο ευρωπαικό τραπεζικό σύστημα, όπως περιγράφεται απο τον καθηγητή Μελά (http://www.kostasmelas.gr/2012/05/blog-post_23.html) καθώς και τις εβδομαδιαίες αναλύσεις της ΕΚΤ , όπως επίσης αναλύει ο Κ. Καλέβρας στον ιστότοπο του (http://kkalev4economy.wordpress.com/ ),αλλά και άλλοι αναλύτες, στο εξωτερικό, τότε συμπεραίνει το εξής : τόσο οι ενισχύσεις έκτακτης ρευστότητας από την ΕΚΤ όσο και η ταυτόχρονη- και σε μεγάλη κλίμακα- μείωση του ενεργητικού των τραπεζών στην Ευρώπη, λόγω απομόχλευσης, είναι συνδυασμός που ενδεχομένως να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ήδη επιβαρυμένη ευρωπαική οικονομία και το χρηματοπιστωτικό της σύστημα.
Πιο απλά : τόνωση της ρευστότητας στο σύστημα, με ταυτόχρονη ”διαγραφη ενεργητικού” και αυξομειώσεις στο κυκλοφορούν χρήμα εντός του χρηματοπιστωτικού κυκλώματος, απαιτούν ιδιαίτερο συντονισμό και αυστηρά προκαθορισμένους ,σε επίπεδο διαχείρισης διαθεσίμων, συντελεστές ισορροπίας ,τόσο απο τις αρχές νομισματικής πολιτικής (ΕΚΤ) όσο και απο τους μεσάζοντες και διακινητές των κεφαλαίων στο σύστημα( τράπεζες)